Στο καταπράσινο φαράγγι του Ρίχτη στα Έξω Μουλιανά Σητείας, έναν απ’ τους λίγους πράσινους πνεύμονες της
περιοχής μας που κρατάει ακόμα λίγο νερό, περπάτησε ο Ορειβατικός Σύλλογος Αγίου Νικολάου την Κυριακή 12 Μαΐου 2023!
Ομαδική στον μεγάλο καταρράκτη, τη Ριχτάρα, με λίγο νερό, αλλά τρέχει ακόμα!
ΕΙΣΟΔΟΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΒΟΡΕΙΑ ΠΛΕΥΡΑ
Ώρα συνάντησης στα Έξω Μουλιανά εννέα το πρωί και μετά από
μια ανακατανομή στα αυτοκίνητα ροβολάμε ακολουθώντας τις πινακίδες τον στενό
αγροτικό δρόμο, που ελίσσεται κατηφορικά. Η θέα πάντως στις αφρισμένες βόρειες
ακτές, στο φαράγγι που ανοίγεται από κάτω μας και στον βράχο του Λιόπετρου
απέναντί μας είναι αξεπέραστη. Τουλάχιστον για τους απλούς επιβάτες, γιατί ο
οδηγός πρέπει να είναι συγκεντρωμένος στο τιμόνι του: ο δρόμος είναι απότομος
με στροφές και νομίζεις ότι με μία περιττή κίνηση θα προσγειωθείς στο νερό!
Ζαλίζει ο στενός αγροτικός δρόμος για να προσεγγίσουμε τη βόρεια είσοδο του φαραγγιού στην έξοδό του στις ανεμοδαρμένες ακτές. Πίσω διακρίνεται ο βράχος του Λιόπετρου
ΓΕΩΔΙΑΔΡΟΜΗ 17 ΤΟΥ ΓΕΩΠΑΡΚΟΥ ΣΗΤΕΙΑΣ
Κατά τις 9.30 παρκάρουμε στο πάρκινγκ
στην βόρεια έξοδο του φαραγγιού και διαβάζουμε τις ενημερωτικές πινακίδες του Γεωπάρκου Σητείας. Η
διάσχιση του Ρίχτη είναι μια απ’ τις πρώτες γεωδιαδρομές (Γεωδιαδρομή 17), που υιοθέτησε το Γεωπάρκο Σητείας. Τα τελευταία
χρόνια το διαχειρίζεται η ΜΑΔΕΣ, ανώνυμη
εταιρία του Δήμου Σητείας, η οποία καθαρίζει και σηματοδοτεί το μονοπάτι,
έχει βάλει γεφυράκια στα δύσκολα σημεία κι είναι πια μια από τις πιο ασφαλείς
διαδρομές στην Κρήτη. Νομίζω ότι για την προσφορά αυτή τα εισιτήριο των 3€ μόνο
συμβολικό μπορεί να χαρακτηριστεί κι ας γκρινιάζουν μερικοί!
Γεωδιαδρομή 17 του Γεωπάρκου Σητείας, από τις παλιότερες ενταγμένες στο πρόγραμμα κι απ' τις πιο γνωστές
Ενημερωτική πινακίδα του Γεωπάρκου απεικονίζει την Ριχτάρα (καταρράχτης) στις δόξες της
Εμείς περνάμε το κάτω κιόσκι –κλειστό
ακόμα- και ‘βυθιζόμαστε’ μέσα στο φαράγγι. Στην αρχή είναι μια ρεματιά, που σε
αφήνει να δεις την διχάλα των βουνών που το σχηματίζουν, όμως γρήγορα η
βλάστηση γίνεται τόσο πυκνή, που χάνεις και το φως του ήλιου. Μάλιστα καθώς
σήμερα δεν είναι και η πιο ζεστή μέρα, δε χρειάζεσαι ούτε γυαλιά ηλίου!
Γιγάντια πλατάνια –που δεν έχουν
ακόμα πλήρες φύλλωμα-, συκιές και
πικροδάφνες και βέβαια ο κισσός
που καλύπτει τα πάντα σε σημείο να μην αναγνωρίζεις το δέντρο, στο οποίο
αναρριχείται, είναι τα κύρια χαρακτηριστικά! Κάπου στα μισά του φαραγγιού θα
βρεις και μια μικρή αποικία από φοίνικες,
για την προέλευση των οποίων ο Βαγγέλης Περάκης του Γεωπάρκου είπε: «δυστυχώς φυτεύτηκαν
πριν από πολλά χρόνια και μάλιστα με το ξενικό είδος Phoenix canariensis,
φοίνικας των Καναρίων, καμία σχέση με την βιοποικιλότητα του φαραγγιού»!
Η ομάδα ξεκινά απ' την ρεματιά κοντά στις ακτές
Σε πολλά σημεία χρειάζεται σκαρφάλωμα στα βράχια, όχι δύσκολο όως
Αν πας νωρίς, πριν τις ορδές των επισκεπτών, το φαράγγι θα σε ανταμείψει με την ομορφιά του
Αρκετό το νερό ακόμα, αλλά ως πότε;
Σε αρκετά σημεία υπάρχει ακόμα αρκετό
νερό και η διαπίστωση: «στον Ρίχτη πάντα βρέχεις τα παπούτσια σου» ισχύει ακόμα
ευτυχώς. Λουλούδια από πικροδάφνες, καθώς και κυματισμοί από τις ριπές, που
κατεβάζει ο αέρας, ‘γράφουν’ όμορφα πάνω στο νερό! Τα γραφικά ξύλινα γεφυράκια
ή ακόμα και οι αραδιασμένες πέτρες ή κορμοί, για να περνάς από τη μια μεριά
στην άλλη δίνουν αφορμές για όμορφες φωτογραφίες! Ερείπια νερόμυλων και άλλων παλαιότερων ανθρώπινων επεμβάσεων
εξάπτουν τη φαντασία μας. Και κάπως έτσι ανηφορίζουμε χαλαρά ποζάροντας και
χαζολογώντας.
Τα μικρά καταρρακτάκια που αυξάνονται, δείχνουν ότι πλησιάζουμε στο hotspot του φαραγγιού τον μεγάλο καταρράκτη (τη Ριχτάρα) με τη λιμνούλα να σχηματίζεται μπροστά του. Είμαστε οι πρώτοι και τον βρίσκουμε έρημο. Καθόμαστε λίγο να τον θαυμάσουμε, χωρίς ωστόσο να βουτήξουμε στα νερά του –είναι πρωί ακόμη, θα το κάνουμε καθώς θα γυρνάμε-. Λάθος επιλογή, γιατί καθώς ανεβαίνουμε και πλησιάζουμε προς το πάνω κιόσκι, την επίσημη είσοδο, τόσο πυκνώνουν οι ορδές των επισκεπτών που κατηφορίζουν. Κατά την επιστροφή μας θα γίνεται το αδιαχώρητο και δεν θα είναι καν η ώρα αιχμής ακόμη! Έχει κι ο τουρισμός τα μειονεκτήματά του!
Πολύ καλή σηματοδότηση από Γεωπάρκο και ΜΑΔΕΣ το κάνει εύκολα προσβάσιμο σε όλους
Η Ριχτάρα, ο μεγάλος καταρράχτης με λίγο νερό δυστυχώς. έχει χώρο αναψυχής, φέτος προστέθηκε και δεύτερο παγκάκι, απ' ότι είδα, ιδανικό μέρος για πικ νικ στη φύση, αρκεί να πάει κανείς νωρίς το πρωί
Σε όλα τα απόκρημνα μέρη έχουν προστεθεί ξύλινες καλόγουστες σκάλες και το κάνουν απ' τα πιο ασφαλή φαράγγια
Η μόνη ζόρικη ανηφορίτσα είναι να περάσεις την ανηφορικά ελισσόμενη ξύλινη σκάλα
Αρκετοί παλιοί νερόμυλοι
Περνάμε το ιστορικό γεφύρι του 19ου αιώνα,του Λαχανά πλησιάζουμε στον γκισέ, όπου μας καλοδέχεται η Κατερίνα
κι αφού κόβουμε τα εισιτήρια μας (κινηθήκαμε ανάποδα εμείς) της ζητάμε να μας
κάνει μια ενημέρωση. Δε μας χαλάει το χατίρι. Έτσι μαθαίνω για πρώτη φορά γιατί
λέγεται έτσι, «επειδή μεταφερόταν από εδώ τα λαχανικά των πλούσιων κήπων της
περιοχής στα γύρω χωριά»! 50.000 οι περσινές επίσημες καταγραφές επισκεπτών,
χωρίς τα παιδιά για το εξάμηνο που λειτούργησε ο έλεγχος εισιτηρίων μόνο. Έχει
αναδειχθεί πολύ το μέρος τα τελευταία χρόνια!
Από το γεφύρι του Λαχανά είναι η κεντρική είσοδος, όμως εμείς από εδώ βγήκαμε και πληρώσαμε το εισιτήριό μας στην έξοδο σαν υπεύθυνοι επισκέπτες. Ευχαριστούμε τη ΜΑΔΕΣ και το Γεωπάρκο Σητείας που προσέχουν και διαφυλάσσουν τον χώρο. Κάτω στο βιντεάκι η Κατερίνα μάς αναφέρει χρήσιμες πληροφορίες!
Στη συνέχεια παίρνω τους συνπεριπατητές
μου, περνάμε το γεφύρι από πάνω και συνεχίζουμε ως ένα ιδιαίτερο μέρος που
ξέρω: την σπηλιά-κουφάλα ενός μεγάλου
ηλικιωμένου πλατάνου, όπου κατά τον θρύλο ζούσε ένας γερο-Τούρκος ο Γερο Αλής
εξ ου και «σπηλιά του Γεραλή». Η
Κατερίνα μάλιστα είπε ότι πρόκειται για πραγματικό πρόσωπο, που έμεινε εδώ
μοναχός του, όταν η οικογένειά του έφυγε για Τουρκία με την ανταλλαγή των πληθυσμών.
Εδώ έδωσε κάποιος την ιδέα και μπήκαμε όλοι στην κουφάλα να δούμε πόσους
χωράει. Και μας χώρεσε! Όλους! Καμιά εικοσαριά άτομα δηλαδή, μια πολυεθνική
ομάδα ενηλίκων στο ίδιο παιχνίδι! Μετά από την πλάκα και ένα σύντομο πικ-νικ ,
πήραμε τον ίδιο δρόμο για την επιστροφή. Μια στάση στην πλατεία των Έξω Μουλιανών για μια κρύα μπύρα
επιβάλλεται! (στα βιντεάκια πιο κάτω θα δείτε την αφεντιά μου να λέει για τον θρύλο του Γεραλή, καθώς και την ομάδα να βγαίνει από την κουφάλα, αν δεν μας πιστεύετε)
Πάνω απ' το γεφύρι οδεύοντας προς την κουφάλα του Γεραλή. Κάτω το γιγάντιο πλατάνι καλυμμένο απ' τον κισσό και η τεράστια κουφάλα του, όπου έμενε ο γερο- Αλής
Κι η πηγή δίπλα καλυμμένη από την "πρωινή χαρά"
Χαλαρά και παιχνιδιάρικα διανύσαμε 10,5 χιλιόμετρα και σήμερα. Ευχαριστούμε τον αρχηγό, Γιάννη Πάγκαλο,
για την ήρεμη καθοδήγηση. Περιμένουμε την επόμενη με ανυπομονησία.
(λίγες φωτογραφίες ακόμα από την χλωρίδα του φαραγγιού και βέβαια το ..παπάκι μας!)
Το καβούρι βγήκε τσάρκα
Καμπανούλα κρητική
Ο κισσός έχει καλύψει τα πάντα. Μια κολοκασιά, πρωινές χαρές και πολλές ανθισμένες πικροδάφνες
Όπως κάθε χρόνο την Μεγάλη Παρασκευή, έτσι και φέτος (3/05/24) ο Ορειβατικός Σύλλογος Αγίου Νικολάουπήρε μέρος στην περιφορά του Επιταφίου, στο εκκλησάκι του Αγίου Πνεύματος στο οροπέδιο του Λιμνάκαρου. Την τελετή, γνωστή και ως "Επιτάφιος των Ορειβατών", διοργανώνει εδώ και σειρά ετών με επιτυχία ο 'συντοπίτης' μας σύλλογος του Ε.Ο.Σ. Λασιθίου.
Ομαδική μας στην είσοδο του Οροπεδίου του Λιμνάκαρου με φόντο την οροσειρά της Δίκτης πίσω μας. Το βίντεο της πεζοπορίας με το φακό του αρχηγού, Γιάννη Πάγκαλου:
Η μεταφορά μας στο χώρο εκκίνησης έξω από το θεματικό πάρκο "Λάσινθος" έγινε με λεωφορείο. Από εκεί ξεκινήσαμε τον ανήφορο ακολουθώντας το ευρωπαϊκό μονοπάτι Ε4. Ο επίπονος ανήφορος, που κρατάει 2 ώρες περίπου προσφέρει φοβερή θέα στο Οροπέδιο Λασιθίου και τη γύρω περιοχή.
Ακολουθώντας το Ε4 ανηφορίζουμε σιγά-σιγά
Αν και επίπονη η ανηφόρα, προσφέρει στιγμές φανταστικής θέας στο Οροπέδιο Λασιθίου
Εξίσου συγκλονιστική είναι η θέα στο μικρό οροπέδιο του Λιμνάκαρου, που αποτελεί το τέρμα της διαδρομής μας, όπου πλήθος κόσμου συρρέει κάθε χρόνο, κυρίως με αυτοκίνητα, καθώς ένας αγροτικός δρόμος οδηγεί ως εδώ. Σφηνωμένο στους πρόποδες των γιγάντων της οροσειράς της Δίκτης: του Λάζαρου, του Σπαθιού και του Αφέντη, με λίγες αγροικίες και κτήματα με καρυδιές, αχλαδιές και μηλιές, το εύφορο οροπέδιο είναι πανέμορφο.
Το εύφορο οροπέδιο του Λιμνάκαρου στους πρόποδες του Σπαθιού της πιο ψηλής κορφής της Δίκτης (διακρίνεται από ψηλά το εκκλησάκι του Αγίου Πνεύματος)
Το Ε4 περνά απ' το Λιμνάκαρο. Πίσω δεξιά διακρίνεται και η κορυφή Στροβίλι, όπου βρίσκεται το καταφύγιο του Ε.Ο.Σ. Λασιθίου
Η ομάδα έτοιμη να κατηφορίσει στο οροπέδιο
Στο εκκλησάκι του Αγίου Πνεύματος η λειτουργία έχει ήδη ξεκινήσει. Η ατμόσφαιρα είναι κατανυκτική. Ο Σύλλογος μας συμμετάσχει ενεργά τραγουδώντας τα εγκώμια κι ακολουθώντας την περιφορά του Επιταφίου στα ανοιξιάτικα λιβάδια του Λιμνάκαρου, όπως πάντα.
Στο εκκλησάκι του Αγίου Πνεύματος, όπου πραγματοποιείται κάθε χρόνο ο Επιτάφιος των Ορειβατών
Ο Επιτάφιος στο Λιμνάκαρο είναι μια εμπειρία, που πρέπει ο καθένας να ζήσει τουλάχιστον μια φορά στη ζωή του. Ο ορεινός όγκος της Δίκτης, τα ανθισμένα λιβάδια, οι ψαλμωδίες στη φύση είναι μια αξέχαστη εμπειρία
(πάνω) Παραδοσιακά σαν Σύλλογος ψάλλουμε πάντα τα εγκώμια (κάτω) Η περιφορά του Επιταφίου στη σκιά των γιγάντων της Δίκτης είναι επίσης μοναδική
Αξέχαστα μένουν επίσης τα παρεάκια κάτω απ' τις καρυδιές, όπου ανοίγουν τα ταπεράκια με τα νηστίσιμα και τα μπουκάλια με τις ρακές, καθώς είναι πια αργά το μεσημέρι. Σε λίγο ο Ε.Ο.Σ. Λασιθίου και οι λοιποί φορείς του Οροπεδίου θα αρχίσουν να διανέμουν τα κεράσματα, που έχουν ετοιμάσει, όπως κάθε χρονιά με αποκορύφωμα την πεντανόστιμη ρεβιθόσουπα, που ετοιμάζεται στο μεγάλο καζάνι.
Μετά την ανταλλαγή ευχών και το φαγοπότι η ομάδα θα πάρει την κατηφόρα. Η πορεία τελειώνει με μια κρύα μπίρα στο πάρκο "Λάσινθος", όπως πάντα. Εξάλλου η μέρα είναι ζεστή για την εποχή και τα 7 χιλιόμετρα με 360 μέτρα υψομετρική διαφορά δεν είναι και λίγα!
Τα κεράσματα του Ε.Ο.Σ. Λασιθίου, πλούσια ως συνήθως
Αφετηρία και τερματισμός στο θεματικό πάρκο "Λάσινθος", όπου πίνουμε παραδοσιακά μια μπίρα μετά το πέρας της πεζοπορίας
Τηρήσαμε την παράδοση και φέτος!
Ευχαριστούμε πολύ τον Ε.Ο.Σ. Λασιθίου για τη διοργάνωση, καθώς και τον αρχηγό μας, Γιάννη Πάγκαλο, που παρά τον φόρτο των ημερών, προσφέρθηκε να κρατήσει την παράδοση και φέτος. Και του χρόνου!
Ευχαριστούμε πολύ τον αρχηγό μας, Γιάννη Πάγκαλο, που συντέλεσε στην τήρηση της παράδοσης και φέτος!
