Ανάληψη- φαράγγι Πεύκων- χωριό Πεύκων- Σπηλιά Βρέικου- ξωκλήσι Εσταυρωμένου- Μακρύ Γιαλός

 Μια πολύ όμορφη κι ενδιαφέρουσα πεζοπορία πραγματοποίησε ο Ορειβατικός Σύλλογος Αγίου Νικολάου την Κυριακή 22 Μαΐου στο φαράγγι των Πεύκων νοτιοανατολικά της επαρχίας Σητείας. 

 

Το φαράγγι των Πεύκων (ή φαράγγι΄Ασπρου Ποταμού ή και Ανεγυρούς) είναι από τα ομορφότερα φαράγγια της Ανατολικής Κρήτης, με καταπληκτικούς σχηματισμούς πετρωμάτων και πλούσια βλάστηση. Η είσοδος του βρίσκεται νότια από το χωριό Πεύκοι Σητείας (δίπλα από στον παλιό νερόμυλο του Ηλία) και καταλήγει 2χλμ βόρεια του Μακρύγιαλου, κοντά στον οικισμό Άσπρος Ποταμός, που έχει μετατραπεί σε πρωτότυπο αγροτουριστικό κατάλυμα. Το φαράγγι έχει μήκος περίπου 4.5χλμ και η υψομετρική διαφορά εισόδου-εξόδου περίπου 300μ. Το διαρρέει χείμαρρος, που συγκεντρώνει τα νερά από την περιοχή νότια της κορφής Ρωμανάτη και τα μεταφέρει στην παραλία της Ανάληψης. Στο φαράγγι υπάρχει καλά διαμορφωμένο μονοπάτι, τμήμα του Ευρωπαϊκού μονοπατιού Ε4, το οποίο ακολουθεί την κοίτη του ποταμού σχεδόν σε όλο του το μήκος. Σε κάποια σημεία έχουν τοποθετηθεί πάγκοι για ξεκούραση και σκάλες που διευκολύνουν την διάσχιση. 

Συνολικά 43 πεζοπόροι, μέλη και φίλοι του Συλλόγου, άλλοι με το λεωφορείο, άλλοι με ιδιωτικά ΙΧ, ξεκινήσαμε στις 9 η ώρα το πρωί από το Μακρυγιαλό και πήραμε το καλά σηματοδοτημένο μονοπάτι -Ε4- με κατεύθυνση το φαράγγι και το χωριό των Πεύκων. Ο καιρός παρότι έβρεχε αποβραδίς μας επιφύλασσε μια πολύ ζεστή ημέρα, που μάλλον δυσχέρανε την πεζοπορία.

ΝΕΡΟΜΥΛΟΣ ΗΛΙΑ

Παίρνουμε τον ανήφορο λοιπόν περνώντας ανάμεσα από πικροδάφνες, καλάμια, ελυγιές (λυγαριές), δίπλα στο ποτάμι, στο οποίο σύντομα κελαρύζει γάργαρο το νερό. Συναντάμε κήπους, ελιές κι άλλες καλλιέργειες. Περνάμε δίπλα από τον περίφημο ανακαινισμένο οικισμό με ενοικιαζόμενα δωμάτια, τον ‘Άσπρο Ποταμό’. Η βλάστηση ανεβαίνοντας αλλάζει: πρίνα, σχινόδεντρα, χαρουπιές και πλατάνια σκιάζουν την πορεία μας, ενώ το νερό συνεχώς πυκνώνει. Κάνουμε μια στάση σε ένα ονειρικό σημείο με λίμνες, καταρράκτες και πυκνή βλάστηση. Θα καθόμασταν με τις ώρες, αν ο αρχηγός μας δεν έλεγε το γνωστό «πέντε λεπτά ακόμα»! Κι η ανηφόρα συνεχίζεται. Κι όλο απομακρυνόμαστε απ’ το υγρό στοιχείο, το οποίο ακούμε να κυλάει χαμηλά. Μας αποζημιώνει ωστόσο η θέα με τα απότομα βαθιά βράχια σε γκρίζο-κόκκινες αποχρώσεις, πιθανόν αποτέλεσμα μίξης οξειδίου του σιδήρου (κόκκινο) και αργίλου (γκρι). Σπηλιές σε διάφορα σχήματα ανοίγονται μπροστά στα μάτια μας. 

Όσο ανεβαίνουμε, διακρίνουμε το χωριό των Πεύκων, μια μικρή παρηγοριά, καθώς η ζέστη μεγαλώνει. Μετά από δύο ώρες πορείας φτάνουμε επιτέλους. Χαιρετάμε τους λιγοστούς κατοίκους, που μας κοιτάνε περίεργοι, γεμίζουμε τα μπουκάλια μας φρέσκο νερό απ’ την κρήνη της πλατείας και χωριζόμαστε σε δύο ομάδες: όσοι έχουν αποκάμει θα μείνουν στο χωριό για ένα καφέ και μια ρακί, οι υπόλοιποι θα συνεχίσουν ως το σπήλαιο Βρέικο. 

Η Λατσίδα του Βρέικου ή Σπήλαιο Βρέικο είναι από τα πιο γνωστά σπήλαια της επαρχίας Σητείας. Βρίσκεται κοντά στο χωριό Πεύκοι, σε μικρή απόσταση από το δεύτερο γνωστό σπήλαιο της περιοχής, Απολούστρες. Η πρόσβαση είναι εύκολη μέσω ευδιάκριτου μονοπατιού. Ανήκει στην κατηγορία των σπηλαιοβαράθρων, καθώς αναπτύσσεται σε τρία επίπεδα, με στενή βαραθρώδη είσοδο, που απαιτεί απότομη κατάβαση 7μ. Η κάθοδος στο σπήλαιο διευκολύνεται με σκάλα, ενώ και το εσωτερικό του έχει διαμορφωθεί κατάλληλα. Η πρώτη μεγάλη, βόρεια αίθουσα έχει διαστάσεις 60μΧ15μ και ύψος οροφής που φτάνει τα 12μ. αλλά ο πλούσιος σπηλαιοδιάκοσμος την χωρίζει σε ‘διαμερίσματα’. Η δεύτερη νότια αίθουσα έχει έκταση περίπου 1,5 στρέμμα, με χαμηλότερο όμως ύψος οροφής. Οι σταλακτίτες/σταλαγμίτες είναι πιο εντυπωσιακή σε αυτήν την αίθουσα και η αίσθηση της υγρασίας πιο έντονη. Σημάδια στα τοιχώματα δείχνουν ότι κάποια σημεία της πλημμύριζαν σε παλαιότερες εποχές, ενώ εντοπίζονται μικρές συγκεντρώσεις ρινόλοφων νυχτερίδων (είδος απειλούμενο και προστατευόμενο). Κάτω από τη νότια αίθουσα και με εύκολη προσέγγιση μέσω στενού κατηφορικού διαδρόμου, αναπτύσσεται μια τρίτη αίθουσα μικρότερων διαστάσεων, αρκετά υγρή, αλλά με λιγότερο διάκοσμο.

Για να πλησιάσουμε το δεύτερο, πρέπει να πάρουμε φιδογυριστό ανηφορικό επαρχιακό δρόμο, του οποίου η ανάβαση γίνεται μαρτυρική με τη ζέστη. Πολλοί δεν αντέχουν και παίρνουν την …κατηφόρα. Οι υπόλοιποι αποζημιώνονται με το ενδιαφέρον αφύλακτο σπήλαιο, στο οποίο οδηγεί στενό μονοπάτι στο άνυδρο τοπίο. Μια μεγάλη συκιά σηματοδοτεί την είσοδό του. Μια παλιά ξύλινη σκάλα, της οποίας πολλά σκαλοπάτια λείπουν κι άλλα τρίζουν κάτω απ’ την πίεση των παπουτσιών μας, οδηγεί στο δάπεδό του. Το συγκεκριμένο σπήλαιο είναι σαν ‘πηγάδα’, ανοικτό από πάνω, ωστόσο όταν κατέβεις, βλέπεις τις σπηλαιώσεις να ανοίγονται στα πλαϊνά. Δυστυχώς δεν είμαστε προετοιμασμένοι με φακούς κεφαλής, για να διεισδύσουμε στις υπόγειες ‘αίθουσες’ του. Ορισμένοι τολμηροί, που το διασχίζουν με το φως του κινητού, βεβαιώνουν ότι είναι απλά καταπληκτικό. Οι υπόλοιποι δροσίζονται στα σκιερά του σημεία, που δίνουν το αίσθημα ότι μπαίνεις σε ψυγείο. 

Βγαίνοντας απ’ το σπήλαιο, συμπεραίνουμε ότι βρισκόμαστε σχεδόν στο ίδιο επίπεδο με το εκκλησάκι του Σταυρωμένου, κτισμένο πάνω σε ένα μυτερό εντυπωσιακό λόφο, που δεσπόζει πάνω απ’ το χωριό. Συνεχίζουμε λοιπόν στο χωματόδρομο δυτικά κι ανηφορίζουμε τα σκαλοπάτια ως το εκκλησάκι. Η θέα τέλεια, αλλά δυστυχώς χωρίς σκιά. Έτσι παίρνουμε το κατηφορικό Ε4 κι επιστρέφουμε στο φιλόξενο καφενεδάκι του χωριού. Μια σύντομη στάση για μια λεμονάδα και φεύγουμε –οι υπόλοιποι έχουν ήδη βαρεθεί να περιμένουν.

Με μια κατηφορική διαδρομή μιάμισης ώρας, πάνω απ’ το φαράγγι σε καλοσχηματισμένο μονοπάτι, φτάνουμε στο Μακρυγιαλό, όπου άλλοι πάνε για φαγητό, άλλοι για καφέ, άλλοι για μπάνιο. 

Όσοι ακολούθησαν την μεγάλη διαδρομή περπάτησαν συνολικά 18 χιλιόμετρα με 760 μέτρα υψομετρική διαφορά, δηλαδή κοινώς την ‘ίδρωσαν τη φανέλα’. Λόγω των συνθηκών είχαμε και κάποιες γκρίνιες, όπως ήταν φυσικό από κάποιους που κουράστηκαν. Ευχαριστούμε ιδιαίτερα τον αρχηγό μας, Παναγιώτη Ευδαίμων, που μας αντιμετώπισε με αξιοθαύμαστη ψυχραιμία δεδομένων των συνθηκών. 

Ωστόσο πριν κλείσω αυτό το άρθρο, θα μου επιτρέψετε να κάνω ένα μικρό αφιέρωμα στη ..’σκούπα’. ‘Σκούπα’ στη γλώσσα απάντων των ορειβατικών είναι εκείνος, που μένει τελευταίος και ‘μαζεύει’ τους αναξιοπαθούντες της ημέρας. Στο δικό μας σύλλογο αυτόν τον άχαρο ρόλο αναλαμβάνει πάντα με υπομονή και χαμόγελο, ο Γιάννης, που μας διαβεβαιώνει ότι δεν τον πειράζει, αφού βγάζει με την ησυχία του τις φωτογραφίες του. Σήμερα όμως, που λόγω ανειλημμένων υποχρεώσεων έλειπε, αναγκάστηκα για πρώτη φορά να μείνω πίσω εγώ. Δεν νομίζω ότι τα κατάφερα καλά, δεν έχω την υπομονή, την καρτερία και την ταπεινότητα, που απαιτεί αυτή η θέση. Πρόκειται για τους αφανείς ήρωες, που τερματίζουν πάντα τελευταίοι, ενώ θα μπορούσαν και να είναι πρώτοι, πολλούς απ’ τους οποίους ταλαιπώρησα συχνά κι εγώ στο παρελθόν και ταλαιπωρώ ακόμα καμιά φορά. Σήμερα είχα την τύχη να περιμένω –βράζοντας μέσα μου είν’ αλήθεια, Γιάννη γύρνα πίσω!- μια ιδιαίτερη πεζοπόρο: επρόκειτο για μια κυρία μέσης ηλικίας, κωφάλαλη και με κινητικά προβλήματα, επισκέπτρια στην πόλη μας για λίγο καιρό. Δεν το έβαλε κάτω ούτε στιγμή, ήρθε και στο σπήλαιο, κατέβηκε και την σκάλα και κούτσα-κούτσα έφτασε ως το τέρμα, χωρίς να διαμαρτυρηθεί, με αργό αλλά σταθερό ρυθμό, όσο της επέτρεπε η φυσική της κατάσταση. Μια αγωνίστρια της ζωής, που μαζί με τον κύριο Κώστα των 87 ετών, έβαλαν τα γυαλιά όλων εμάς των υπόλοιπων, που περνάμε τον καιρό μας λιμνάζοντας στον καναπέ, μας φταίνε τα πάντα, πνιγόμαστε πολλές φορές σε μια κουταλιά νερό! Τιμή μου, γι’ αυτήν την ‘σκούπα’, έδωσε αξία στην πορεία μου –παρ’ όλ’ αυτά, Γιάννη γύρνα πίσω!

ΑΡΧΗΓΟΣ: Παναγιώτης Ευδαίμων

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ:  Παναγιώτης Ευδαίμων   

ΧΑΡΤΗΣ: Παναγιώτης Ευδαίμων

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ: Μαρία Μετζογιαννάκη 

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΑΝΑΡΤΗΣΗΣ: Ελένη Λάμπρου 

ΧΑΡΤΗΣ ΔΙΑΔΡΟΜΗΣ