ΚΑΘΑΡΟ - 'ΚΟΥΦΑΛΑ ΕΓΓΛΕΖΟΥ' - ΑΣΤΙΒΙΔΩΠΟ

Μια πολύ όμορφη κι εύκολη διαδρομή επέλεξε να πραγματοποιήσει ο Ορειβατικός Σύλλογος Αγίου Νικολάου στις 15 Οκτωβρίου 2023, δεύτερη Κυριακή των αυτοδιοικητικών εκλογών, στην περιοχή του μαγευτικού Καθαρού, κοντά στην πόλη μας.

Ομαδική στο σημείο έναρξης, καιρός ηλιόλουστος ιδανικός για πορεία!

Η πεζοπορία μας ξεκίνησε από το κιόσκι, κοντά στη θέση Δάμακας, λίγο πριν φτάσουμε στο οροπέδιο του Καθαρού, και από ένα καλά σηματοδοτημένο μονοπάτι ανάμεσα στους πρίνους με τα πολλά εντυπωσιακά σχήματά τους, ανεβαίνουμε στην πλαγιά της Τσίβης, στη βόρεια πλευρά της Δίκτης, μέχρι το παλιό μιτάτο του Μπρόκου, όπου ξαποσταίνουμε για λίγο, μέχρι να μαζευτεί όλη η ομάδα. 

Έναρξη πεζοπορίας, θέση Δάμακας, δίπλα στο δρόμο που συνδέει Κριτσά με Καθαρό

Πεζοπορία μέσα σε πευκόδασος με εντυπωσιακούς σχηματισμούς δέντρων

Στη συνέχεια κατευθυνόμαστε προς τα ανατολικά τραβερσάροντας την πλαγιά μέχρι που συναντάμε τα πρώτα μεγάλα κυπαρίσσια στην περιοχή "Aσφεντάμι". Εκεί αναζητήσαμε, μέσα στο κυπαρισσόδάσος, την σπηλιά, γνωστή  ως «του Εγγλέζου η Κουφάλα», στην οποία κρυβόταν αντιστασιακοί και Άγγλοι κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου (φημολογείται επίσης ότι λειτουργούσε εκεί κρυφά ασύρματος επικοινωνίας με τα συμμαχικά στρατεύματα). Αφού μπήκαμε όλοι στη σπηλιά, που είναι αρκετά μεγάλη κι εντυπωσιακή και βγάλαμε τις απαραίτητες φωτογραφίες, κατηφορίσαμε και κοντοσταθήκαμε να δούμε ένα παλιό πηγάδι νερού από αυτά που έκτιζαν παλιά οι ντόπιοι με πέτρες του βουνού, για να φυλάξουν το νερό, που ήταν τόσο πολύτιμο για τα ζώα της περιοχής. Συνεχίσαμε προς τη ‘Θέση θέας’, ένα φυσικό μπαλκόνι απ’ όπου θαυμάζει κανείς όλον τον κόλπο του Μεραμπέλλου,  περνώντας ανάμεσα από ερειπωμένα μιτάτα κι άλλα αρχιτεκτονικά λείψανα ανθρώπινης δραστηριότητας.

Σπηλιά του Εγγλέζου (εσωτερικό)

Όλοι θέλουν να μπουν και να φωτογραφηθούν στο γνωστό σημείο

Στον Β' παγκόσμιο Πόλεμο, λέγεται ότι εδώ, καλά κρυμμένος μες στο πυκνό δάσος,  'δούλευε' ασύρματος που είχε επαφή με τα συμμαχικά στρατεύματα, τώρα έρχονται μάλλον τ' αγρίμια και καταβροχθίζουν τα θηράματά τους

Παλιό πηγάδι για συλλογή νερού, στεγνό σήμερα με τέτοια ανομβρία

Θέση με καλή θέα στον κόλπο του Μεραμπέλλου

Αρχιτεκτονικά λείψανα υποδεικνύουν παλιότερη χρήση του χώρου για κτηνοτροφικούς σκοπούς μάλλον

Αρχιτεκτονικά λείψανα, μάρτυρες μιας παλιότερης ζωής βρίσκονται παντού μέσα στο δάσος

Επιστρέψαμε κατόπιν, για να μπούμε σε μονοπάτι αρκετά καλά σηματοδοτημένο με αχνά σημάδια, τα οποία όμως χάνονται σε αρκετά σημεία και θέλει προσοχή.  Περνάμε μέσα από το μοναδικής αξίας κι ομορφιάς κυπαρισσόδασος της περιοχής.

Κυπαρίσσια και βράχοι σε απόλυτη συνύοαρξη

Το κυπαρισσόδασος του Καθαρού Κριτσάς είναι σημαντικό μνημείο της φύσης, καθώς είναι το μοναδικό της ανατολικής Κρήτης, ενώ υπάρχουν μερικά ακόμα στα Λευκά Όρη.
Κάποτε όλο το νησί ήταν καλυμμένο με αυτό. Οφείλουμε να το προστατέψουμε!

Τοπίο χωρίς κατσίκια στην Κρήτη δε γίνεται

Απίστευτα γλυπτά από τα δέντρα που τα έχει σφυρηλατήσει ο αέρας και τα δόντια των αιγοπροβάτων

Το κυπαρίσσι της Κρήτης (Cupressus sempervirens) ή αλλιώς κυπαρίσσι του Μίνωα, γιατί υπήρχε στην περιοχή από τα αρχαία χρόνια και δεν είναι σαν τα άλλα τα γνωστά τα ίσια και ψηλόλιγνα που απαντούνται κοντά σε οικισμούς τα οποία ήρθαν αργότερα από την ηπειρωτική Ελλάδα!

Ακόμα και βαθιά μες στο δάσος θα βρούμε υπολείμματα του πολιτισμού μας. Αυτό το παλιό ποδήλατο πάντως, που το βρίσκουμε σε κάθε βόλτα μας στο κυπαρισσόδασος είναι πια ένα ενδιαφέρον ..αξιοθέατο, που πάντα απαθανατίζουμε.

Μετά από αρκετή ώρα περπατήματος βρισκόμαστε στο πανέμορφο στρωμένο με πέτρες καλντερίμι, που ένωνε το Καθαρό με τη Κριτσά, και ήταν σαν να βγήκαμε σε λεωφόρο. Φτάνοντας στο Αστιβιδωπό, χώρο ειδικά φτιαγμένο με πέτρινα παγκάκια και κερκίδες, για  να γιορτάζονται οι φεγγαροβραδιές,  βγήκαν τα καλούδια, που βαστούσε ο καθένας, κι άρχισε αυτό το όμορφο κουβεντολόι της παρέας,  που χαλαρώνει, καθώς βρίσκεται στο τέλος της πεζοπορίας.

Παλιό όμορφα μαστορεμένο καλντερίμι

Ο χώρος του Αστιβιδωπού φτιάχτηκε, για να φιλοξενήσει εκδηλώσεις φεγγαροβραδιάς κι έχει παγκάκια κι εξέδρες περιμετρικά μες στο δάσος, ωραίο μέρος για αναψυχή!

Δίπλα στον δρόμο προς το οροπέδιο Καθαρού

Τρώμε και μοιραζόμαστε τα καλούδια μας, σημαντικό να δημιουργούμε φιλίες! 😀💔

Τελικά μετά από τέσσερις ώρες και μια τελευταία ανηφόρα βγήκαμε στο άλλο κιόσκι λίγο πιο κάτω κι ολοκληρώσαμε μια βόλτα 8 χιλιομέτρων μέσα σε όμορφο δασικό περιβάλλον.

Η πεζοπορία στη φύση δένει την παρέα! (αν κι εδώ, φαίνονται όλοι μουτρωμένοι 😀😀😀 )

Ευχαριστούμε πολύ την αρχηγό, Σοφία Σιδηροπούλου, για την υπομονή της, καθώς και τα πεντανόστιμα σιροπιαστά –αυτή τη φορά καρυδόπιτα- που μας κερνά, φτιαγμένα πάντα απ’ τα χεράκια της. Άξια!!!

Μεγάλο ευχαριστώ στην αρχηγό μας, Σοφία Σιδηροπούλου (αριστερά)

Που μας κέρασε καρυδόπιτα φτιαγμένη απ' τα χεράκια της!

ΑΡΧΗΓΟΣ: Σοφία Σιδηροπούλου

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: Παναγιώτης Ευδαίμων, Ευγενία Κοπανάκη, Γιάννης Ψαλλιδάκης, 

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ:  Σοφία Σιδηροπούλου 

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΑΝΑΡΤΗΣΗΣ: Μαρία Μετζογιαννάκη

ΧΑΡΤΗΣ ΠΕΖΟΠΟΡΙΑΣ  (Γιάννης Πάγκαλος) 

Powered by Wikiloc

Πεζοπορία ΤΑΠΕΣ - ΚΥΠΑΡΙΣΣΟΔΑΣΟΣ -ΠΗΓΕΣ ΑΧΛΑΔΑΣ & ΒΟΪΝΑΣ

Μια μικρή, αλλά κεφάτη, παρέα 15 ατόμων μαζεύτηκε την Κυριακή 4/9/22 στην είσοδο του χωριού Τάπες, στα 550 μέτρα υψόμετρο, για την προγραμματισμένη πεζοπορία του Ορειβατικού Συλλόγου Αγίου Νικολάου την πρώτη Κυριακή του φθινοπώρου! 

Οι Τάπες, δυτικά του κάμπου των Λακωνίων, έχει συνεχή παρουσία από τα μινωικά χρόνια με κύρια ασχολία των λιγοστών κατοίκων της την κτηνοτροφία, όπως σύντομα θα διαπιστώσουμε και οι ιδιοι. Στις 8.30 το πρωί ξεκινάει η πεζοπορία μας. Η μέρα εξαιρετικά ζεστή για Σεπτέμβρη: άπνοια, υγρασία κι ούτε ένα σύννεφο στον ουρανό. Διασχίζουμε το χωριό με δρομάκι ανηφορικό, όπου μας καλημερίζουν μια ηλικιωμένη κάτοικος με τα δυο τραγιά της. Παραμερίζουμε να μαζευτεί κι ο πιο μικρός πίσω στο στάβλο, επειδή τον τρομάξαμε και συνεχίζουμε την ανηφόρα.

Περπατάμε σε χωματόδρομο στους νότιους πρόποδες της Τσίβης, που υψώνεται από πάνω μας, διασχίζοντας ένα άγριο κρητικό τοπίο με αχλάδουλες, λιοπρίνια και κατσοπρίνια. Έρημες αναβαθμίδες δείχνουν ότι κάποτε η γη εδώ καλλιεργούνταν. Τώρα όμως είναι έρμαιο των κατσικιών. Βράχοι πεσμένοι στο δρόμο δείχνουν την επέλαση των συμπαθητικών τετράποδων. Μια τεχνητή λακκούβα, απ’ αυτές που ανοίγουν εδώ οι βοσκοί, για τη συλλογή του νερού της βροχής, προκειμένου να ποτίζουν τα ζώα τους, μας παρακινεί να ρίξουμε πετρούλες, για να ακούσουμε το ‘σπλάτς’ και να δούμε τους ομόκεντρους κύκλους. Βγάζουμε το παιδί από μέσα μας! Πιο πάνω θα δούμε κι άλλες τέτοιες λακκούβες.

Παίρνουμε παλιό ανηφορικό μονοπάτι, στο τέλος του οποίου θα συναντήσουμε αγρότες, που μαζεύουν αμύγδαλα. Πολλά φέτος, φορτωμένα τα δέντρα, όπως κι όλα τα υπόλοιπα. Πολλές καραπιδιές υπάρχουν εδώ: τα καράπιδα ήταν πολύ αγαπητά παλιά, γιατί είναι πολύ γλυκά αχλάδια, όμως όταν είναι ώριμα μαυρίζει η σάρκα τους –έτσι δικαιολογείται και το όνομά τους. Για την ώρα είναι ακόμα κάπως στυφά, αλλά τρώγονται και τα τιμάμε δεόντως. Με τέτοια ζεστή μέρα το σάκχαρό τους βοηθά το σώμα να αναντρανίσει. Επίσης πολλοί είναι οι αχλάδουλες (αγριαχλαδιές ή αλλιώς γκορτσιές, pyrus spinosa). Είναι κανονικά δέντρα εδώ, φορτωμένα με τα μικρά στρογγυλά και στυφά τους φρουτάκια, που παλιά τα έτρωγαν κι ας μούδιαζε το στόμα. Συζητάμε πως τα δέντρα αυτά συνήθιζαν να τα κεντρίζουν (μπολιάζουν) και να τα μετατρέπουν σε ήμερες αχλαδιές. Που και που συναντάμε και κανένα κρητικό σφένδαμο (acer sempervirens). Τα φυλλαράκια του έχουν αρχίσει ήδη να κοκκινίζουν. Σε λίγο καιρό θ’ αρχίσουν να πέφτουν.. Έρχεται φθινόπωρο.

Η ντίβα όμως της περιοχής ονομάζεται κυπαρίσσι. Και να που διεισδύουμε σιγά-σιγά στο περίφημο κυπαρισσόδασος. Τα δέντρα του είναι ψηλά με το χαρακτηριστικό σκούρο πράσινο χρώμα τους (κυπαρισσί) και τα κλαδιά τους απλωμένα, θηλυκά, γιατί τ’ αρσενικά είναι τα γνωστά ίσια με τη μυτερή κορυφή, που βλέπουμε δίπλα σε εκκλησίες, αφού συμβολίζουν το πένθος. Στη γνωστή ιστοσελίδα cretan beaches διαβάζουμε ότι παλιότερα μεγάλο μέρος της Κρήτης καλύπτονταν από κυπαρίσσια, το ξύλο των οποίων χρησιμοποιούνταν ευρέως στο εμπόριο από τα μινωικά χρόνια. Όμως με την υπερυλοτόμηση ο αριθμός τους μειώθηκε πάρα πολύ, έτσι ώστε το δάσος αυτό να είναι το μοναδικό στην ανατολική Κρήτη, ενώ κάποιες εκτάσεις υπάρχουν επίσης στα Λευκά Όρη. Ίσως θα έπρεπε το σπάνιο αυτό δάσος να τεθεί σε κάποια προστασία ειδικά από τα κοπάδια, που κατοικοεδρεύουν στην περιοχή. Πάντως είδαμε πολλά μικρά δεντράκια, κάτι παρήγορο. Στα ξέφωτα εδώ κι εκεί συναντήσαμε ακόμα πολλές ασκελοτούρες με τα εντυπωσιακά άνθη τους. Όταν ανθίζουν τόσο νωρίς, έρχεται βαρύς χειμώνας, λένε.

Σεργιανίζουμε με δρομάκια στο δάσος ή με ελεύθερη ανάβαση ψάχνοντας του ‘Εγγλέζου την κουφάλα’, μια σπηλιά με μικρό άνοιγμα, όπου σύμφωνα με την παράδοση, κρυβόταν άγγλοι πράκτορες με ένα ασύρματο επικοινωνίας με τα συμμαχικά στρατεύματα στην Αφρική, μάταια όμως, είναι καλά κρυμμένη, όπως επιβάλλεται κιόλας! Καθόλου δε μας χαλάει, γιατί το δάσος είναι υπέροχο κι η ευωδιά του μας ξετρελαίνει. Ανοίγουμε τα σακίδια, βγάζουμε τα καλούδια, που κουβαλάμε, βάζει κι ο Ray –ο δικός μας ο Εγγλέζος- τη ρακή. Μετά την ανηφόρα λίγο κολατσιό επιβάλλεται.

Κατόπιν συνεχίζουμε την πορεία μας στο δάσος θαυμάζοντας τα περίπλοκα σχήματα που φτιάχνουν τα κλαδιά και οι ρίζες των δέντρων, ανακαλύπτοντας εδώ κι εκεί ίχνη ανθρώπινων κατασκευών αλλού πηγάδες, αλλού μαντριά, αλλού τμήματα πλακόστρωτου μονοπατιού. Άλλα απ’ αυτά παραπέμπουν στο απώτερο παρελθόν, ενώ κάποια άλλα φαίνονται πρόσφατα και πρόχειρα, με σίδερα, πλαστικό και λαμαρίνες. Όταν βγαίνουμε απ’ το δάσος, έχει πια μεσημεριάσει κι ο ήλιος χτυπά αδυσώπητος. Έχουμε όμως απρόσκοπτη θέα στον κόλπο του Μεραμπέλλου κι ιδιαίτερα στην πόλη του Αγίου Νικολάου με τα δυο νησάκια των Αγίων Πάντων απέναντί της. Μια σύντομη στάση στην πηγή της Αχλάδας κάτω απ’ τα εντυπωσιακά βράχια της και τον μνημειακό πρίνο. Εδώ έχει μια γούρνα, για να πίνουνε τα ζώα. Ενοχλημένο απ’ την παρουσία μας, ένα εντυπωσιακό μεγαλόσωμο όρνιο, απογειώνεται ξαφνικά και μας τρομάζει, ζυγίζεται λίγο πάνω απ’ τα κεφάλια μας και πετάει μακριά. Κατηφορίζουμε στη συνέχεια στον αγροτικό δρόμο περνώντας από πρόχειρες κατασκευές σύγχρονων μαντριών, ώσπου φτάνουμε στην αφετηρία μας.

Συνολικά περπατήσαμε 13 χιλιόμετρα με υψομετρική διαφορά 641 μέτρα σε περίπου πέντε ώρες με τις στάσεις. Ευχαριστούμε πολύ την αρχηγό μας, Σοφία Σιδηροπούλου, που κράτησε έναν καλό ρυθμό, σύμφωνα με τις ανάγκες όλης της ομάδας. Η πρώτη εξόρμηση του Σεπτέμβρη πραγματοποιήθηκε. Ανυπομονούμε για τις επόμενες.

ΑΡΧΗΓΟΣ: Σοφία Σιδηροπούλου

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: Μαρία Μετζογιαννάκη

ΧΑΡΤΗΣ: Σοφία Σιδηροπούλου

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ: Μαρία Μετζογιαννάκη

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΑΝΑΡΤΗΣΗΣ: Ελένη Λάμπρου

ΧΑΡΤΗΣ ΔΙΑΔΡΟΜΗΣ