ΔΙΑΣΧΙΣΗ ΤΗΣ ΜΕΓΑΛΗΣ ΜΟΥΡΗΣ

Την Κυριακή 2 Ιουνίου 2024 μια μικρή ομάδα του Ορειβατικού Συλλόγου Αγίου Νικολάου επιχείρησε παρά τις θερμές για την εποχή συνθήκες την ανάβαση στην δεύτερη ψηλότερη κορυφή των Σητειακών βουνών, τη Μεγάλη Μούρη.

Γιάννης, Ray, Αλέξανδρος, Μαρία, Άρια, Μιχάλης, Γιάννης, Χαρά:
οι 8 "ανθεκτικοί" ορειβάτες στην κορυφή της Μεγάλης Μούρης στα 1.179. Παλιοί και νέοι, ντόπιοι και ξένοι, πορωμένοι όμως όλοι με την ορειβασία!😏💓

Ένα ‘δύστροπο’ βουνό

Η Μεγάλη Μούρη στα 1179 μέτρα υψώνεται ανάμεσα και πίσω απ’ τα χωριά Έξω και Μέσα Μουλιανά απ' τη βόρεια πλευρά ή ανατολικά της Χρυσοπηγής (Ρουκάκας) απ’ τη νότια. Είναι ένα δύσκολο στην ανάβασή του και ‘δύστροπο’, όσον αφορά τις καιρικές συνθήκες  βουνό. Και να εξηγηθώ: το 2022 αφού το αναβάλαμε δύο φορές λόγω καιρού, την ανεβήκαμε την τρίτη, μα και πάλι μέσα σε πυκνή ομίχλη, που δε μας άφηνε να δούμε τη θέα. Και καλά τότε ήταν χειμώνας, αλλά και την προηγούμενη Κυριακή 26 Μαΐου με τον Πεζοπορικό, πάλι ομίχλη είχε. Όπως λέει κι η φίλη Άννα από τον Φ.ΟΡ.Σ. Σητείας: «ένα σύννεφο να έχει ο ουρανός πάνω στη Μεγάλη Μούρη θα κάτσει!». Είναι επίσης εκείνο από τα βουνά της περιοχής μας, που λόγω θέσης δέχεται περισσότερα ύψη βροχής, αλλά και χιονοπτώσεων, όταν και αν ρίξει, εξ ου και τα πολλά πηγάδια-λίμνες στους πρόποδες του. 

Έναρξη από τα Έξω Μουλιανά Σητείας, όπου ακολουθούμε αρχικά τη σηματοδοτημένη γεωδιαδρομή 18 του Παγκόσμιου Γεωπάρκου Unesco Σητείας. Το χωριό το οποίο διασχίζει ο ΒΟΑΚ, πήρε πιθανόν το όνομά του από τους Ενετούς Mulliani ή από το ρήμα 'μουλώνω'=σκύβω λόγω της θέσης του στην πλαγιά του βουνού!

Ημι-εγκαταλελειμμένο το Πάνω Χωριό λόγω της ανηφόρας, όμως όσο ζουν οι παλιές νοικοκυρές, οι δρόμοι θα είναι πάντα στολισμένοι με γλάστρες και λουλούδια.

Στα βήματα της Γεωδιαδρομής 18 του Παγκόσμιου Γεωπάρκου Unesco της Σητείας

Ξεκινάμε λοιπόν από τα Έξω Μουλιανά Σητείας (380μ.) στις οκτώ το πρωί - οκτώ ορειβάτες ακολουθώντας τα σήματα της Γεωδιαδρομής 18 του Γεωπάρκου. Διασχίζουμε ανηφορικά τα σοκάκια του Επάνω Χωριού, στολισμένα με τις όμορφες αυλές και τη φανταστική θέα. Περνάμε από τον γραφικό ναΐσκο του 15^ου αι. του Αγίου Γεωργίου. Στην έξοδο του χωριού συναντάμε εντυπωσιακά ερείπια παλιότερων ανεμόμυλων, ενώ βλέπουμε και το γειτονικό χωριό Μέσα Μουλιανά στα δυτικά. Πιο πάνω ακολουθούν περιφραγμένοι χώροι και παραπήγματα που λειτουργούν ως μαντριά. Σε ένα από αυτά μας οδηγούν τα σημάδια του Γεωπάρκου, ανοίγουμε την πόρτα και την κλείνουμε όταν περάσουμε.

Το παλιό γραφικό εκκλησάκι του Αγίου Γεωργίου του 15ου αιώνα στο τέλος του χωριού

Θέα του χωριού, καθώς ανεβαίνουμε

Ερείπια ανεμόμυλων στην πάνω -νότια- πλευρά του χωριού αποτελούν 'κάδρα' για ωραίες φωτογραφίες

Συνεχίζουμε με κατεύθυνση ΝΑ ώσπου να βρούμε την κορυφογραμμή πάνω από ένα βαθύ όμορφο φαράγγι, που σχίζει το βουνό. Πρόκειται για τη νότια προέκταση του φαραγγιού του Ρίχτη προς τους πρόποδες της Μεγάλης Μούρης. Είναι βατό και αν το πάρει κάποιος σε 1,5 ώρα φτάνει στο οροπέδιο των Λιμνών. Εμείς ωστόσο επιλέξαμε την πιο μακριά αλλά και πιο ενδιαφέρουσα οδό. Γιατί, αν και ανεβαίνουμε σχεδόν κάθετα, έχουμε απίστευτη θέα στις βόρειες ακτές και βλέπουμε ως το φρούριο του Λιόπετρου. Περνάμε από παλιές εγκαταλελειμμένες αγροικίες βοσκών σφηνωμένες στην κόψη του φαραγγιού. Έτσι όπως είναι φτιαγμένες από την γκρίζα πέτρα της περιοχής, ελάχιστα ξεχωρίζουν απ’ τον βράχο.

Η θέα απλώνεται όσο ανεβαίνουμε: τα δύο Μουλιανά και όλες οι βόρειες ακτές

Ομαδική -πολλές σήμερα, καθώς είμαστε λίγοι και συγκεντρωνόμαστε εύκολα- πάνω στο πέτρινο ρήγμα πάνω απ' το φαράγγι

Εδώ φαίνεται καλύτερα το πέτρινο ρήγμα, που ακολουθεί κανείς για αρκετά μεγάλο διάστημα και πάνω στο οποίο, στην κόψη του φαραγγιού είναι σφηνωμένες παλιές αγροικίες βοσκών (φώτο κάτω δεξιά). Κάτω αριστερά, φαίνεται το φαράγγι, που αποτελεί τη νότια προέκταση του φαραγγιού του Ρίχτη και φτάνει ως το οροπέδιο των Λιμνών

Εντυπωσιακός πέτρινος περίβολος, μάλλον φράχτης για φύλαξη καλλιεργημένων εκτάσεων από τα αιγοπρόβατα

Μετά από δυο και παραπάνω ώρες ανηφόρα κάτω απ’ τον ζεστό ήλιο φτάνουμε στο οροπέδιο των Λιμνών. Όπου ‘λίμνες’ ονομάζονται οι στρογγυλές επενδυμένες με πέτρα μεγάλες πηγάδες για συλλογή νερού. Εδώ έχει εννιά απ’ αυτές!!! 

Το οροπέδιο των Λιμνών στους πρόποδες της Μεγάλης Μούρης διακρίνεται μπροστά μας

Η ομάδα στην είσοδο του οροπεδίου. Γίνεται της ..αγκαραθιάς, όπως βλέπετε

Το οροπέδιο είναι γνωστό για τα τεράστια πηγάδια του (λίμνες), 9 στον αριθμό, όπως διακρίνονται απ' τον δορυφόρο.

Αυτή την εποχή το Οροπέδιο είναι καλυμμένο με Γαϊδουράγκαθα (silybum marianum)  

Διάσχιση Μεγάλης Μούρης

Ξαποσταίνουμε λίγο και συνεχίζουμε. Παίρνουμε την λαγκαδιά πίσω από τη μόνη κατοικία του βοσκού της περιοχής και θα αρχίσουμε μια επίπονη ανάβαση ως την κορυφή. Η σκληρή βλάστηση από αγκαραθιές και αστοιβίδες μας ταλαιπωρεί. Η ζέστη γίνεται ανυπόφορη, όσο μεσημεριάζει.  Η απουσία ανέμου και σκιάς κάνει βαρύ το κάθε βήμα.

Σε μια φτενή σκιά των βράχων λίγο πριν την κορυφή παρατάσσονται οι πρώτοι για ανασύνταξη της ομάδας, ώστε να ανέβουμε όλοι μαζί στην κορυφή. Η αλληλεγγύη αυτή μέσα στην κάψα μού προκαλεί συγκίνηση…. Κι έτσι κάπως φτάνουμε στο ταλαιπωρημένο κολωνάκι της κορυφής στην ανατολική πλευρά του βουνού. Η ικανοποίηση είναι μεγάλη, αλλά το ίδιο κι η ζέστη και δεν αφιερώνουμε όσο χρόνο θέλουμε, γιατί από τούτη την κορυφή βλέπεις σε όλα τα σημεία του νομού, όταν έχει διαύγεια, όπως σήμερα. Εμείς έτσι ταλαιπωρημένοι που είμαστε αρκούμαστε στην καταπληκτική θέα των δυτικών σητειακών βουνών (όρος Ορνό, όπως έχει καθιερωθεί να λέγεται) απέναντι μας με τη σειρά: Πισκοπιανή (1.131), Μαύρος Λάκκος (), Ασκορδαλιά (1.237), το Σπαθί (1.176) δεν φαίνεται. Αριστερά οι κορφές της Θρυπτής Αφέντης (1.476) και Κλήρος (1.331), δεξιά τα βουνά της Λάστρου (997) και στο βάθος τα λασιθιώτικα, που λέμε, δηλαδή οι κορφές της Δίκτης!

Κορυφή Μεγάλης Μούρης (1.179) και θέα στα βόρεια

Θέα προς τα ΒΔ - διακρίνεται το Αλτσί, το Μόχλος, η Ψείρα κι ο κόλπος Μεραμπέλλου

Οι πρώτοι φτάνουν στην κορυφή

Πιθανολογώ ότι το βουνό ονομάζεται έτσι επειδή η κορυφή του δεν είναι μυτερή αλλά πεπλατυσμένη κι αν την περπατήσεις (κάτι που θέλει κι αυτό τον χρόνο του) μπορείς να ατενίσεις σε όλες τις πλευρές του νομού μας.

Παίρνουμε τον δρόμο της επιστροφής προς τα ΝΔ, κάτι που σημαίνει ότι τραβερσάρουμε όλη την δυτική πλευρά της και παίρνουμε την κατεβασιά πάνω απ’ τα πηγάδια του Πατσού, που είναι ο επόμενος στόχος μας. Ατενίζοντας την κοιλάδα της Χρυσοπηγής με τους άσπρουγές της, θα φτάσουμε τελικά  στις  τρεις ‘λίμνες] του Πατσού κι έπειτα θα πάρουμε τον ανατολικό φάραγγα του Κοινοπόταμου ως την έξοδό του. 

Τραβερσάρισμα στην δυτική πλευρά του βουνού, απέναντι φαίνεται η Πισκοπιανή και στο βάθος τα όρη της Θρυπτής

Κατάβαση από ΝΔ - φάνηκε η Χρυσοπηγή

Και 'προσγείωση στην περιοχή του Πατσού, στον βαθύ αυχένα ανάμεσα σε Μεγάλη Μούρη και Πισκοπιανή

Έχει κι εδώ τρία πηγάδια με πιο λίγο νερό απ' ότι στις 'Λίμνες'

Τα τρία πηγάδια-λίμνες του Πατσού

Γρήγορα θα φύγουμε κι από δω , καθώς κάνει πολλή ζέστη και δεν υπάρχει σκιά ακολουθώντας τον ανατολικό φάραγγα του Κοινοπόταμου δίπλα ακριβώς απ' του Πατσού

Επιστροφή στον πολιτισμό μετά από 8ωρη πορεία

Αν και είμαστε κουρασμένοι, δεν χάνουμε την ευκαιρία για μια κλεφτή ματιά στο όμορφο δασωμένο φαράγγι. Αρχικά είναι στρωμένο από αγκαραθιές κι αστοιβίδες, όμως έπειτα αρχίζει πυκνό πρινόδασος, που δυσχεραίνει το πέρασμά μας. Επιτέλους λίγη σκιά! Αφού διαβούμε το στενό πέρασμα «Πόρτες» μπαίνουμε στο κεντρικό φαράγγι, όπου συναντιούνται όλες οι απολήξεις του, όπως και το πέρασμα για το οροπέδιο Μονοκαράς. Εδώ η κατάβαση γίνεται ομαλά, καθώς διακρίνονται μονοπάτια. Περνάμε τα ψηλά κάθετα τοιχώματα  λίγο πριν την έξοδο στο γνωστό νταμάρι του Μαρκάκη δίπλα στον ΒΟΑΚ. Μια στάση στη γειτονική Τουρλωτή, όπου θα πνίξουμε την δίψα της ημέρας σε μια κρύα μπίρα -για τ' 'αγόρια' η καλύτερη στιγμή της ημέρας- επιβάλλεται!

Η είσοδος στο φαράγγι του Κοινοπόταμου ανάμεσα από αγκαραθιές. Στο στενό πέρασμα "Πόρτες" (κάτω) περνάμε στο κυρίως φαράγγι του Κοινοπόταμου

Το φαράγγι ωστόσο είναι καταπράσινο, αφού είναι πνιγμένο στο πρινόδασος. Στα τελειώματά του τα δέντρα ξεπηδάνε μέσα από τα βράχια

Εντυπωσιακά κάθετα βράχια λίγο πριν την έξοδο

Αρκετά τα καμίνια στην πορεία, γιατί όχι; Έχει και ασβεστόλιθο και δέντρα για κάρβουνα εδώ!

Περπατήσαμε συνολικά γύρω στις 8 ώρες με τις στάσεις διανύοντας μια διαδρομή 15 χιλιομέτρων  με υψομετρική διαφορά γύρω στα 900 μέτρα σε σχεδόν αποκλειστικά ελεύθερη ανάβαση και κατάβαση. Αρχηγός η Μαρία Μετζογιαννάκη, που είχε ‘φρεσκάρει’ πρόσφατα τη διαδρομή με τον Πεζοπορικό Ηρακλείου (στις 26/5^ου). Τελικό συμπέρασμα ότι σε τέτοιες πορείες πάνε πάντα εκείνοι που ‘το θέλουν πολύ’, οι πορωμένοι! Με κλασικό παράδειγμα την Άρια, που ξεκίνησε 6 η ώρα από Ηράκλειο για να μας προλάβει και να ανεβεί μαζί μας στην κορφή. Ωστόσο και στους  8 της σημερινής παρέας, παλιούς και νέους, άντρες και γυναίκες, περίσσευαν τα κότσια. Και στην άλλη με το καλό, παιδιά!

Το παπάκι μας σήμερα ανέβηκε πολύ ψηλά, στην κορυφή της Μεγάλης Μούρης

Αλλά και στο στοιχείο του, στο οροπέδιο των Λιμνών!

ΑΡΧΗΓΟΣ: Μαρία Μετζογιαννάκη

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: Γιάννης Πάγκαλος, Μαρία Μετζογιαννάκη

ΚΕΙΜΕΝΟ-ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΑΝΑΡΤΗΣΗΣ: Μαρία Μετζογιαννάκη

 

ΒΙΝΤΕΟ: Γιάννης Πάγκαλος

ΧΑΡΤΕΣ ΠΕΖΟΠΟΡΙΑΣ

Powered by Wikiloc

ΧΡΥΣΟΠΗΓΗ – ΠΑΤΣΟΥ

Μια μικρή περιπέτεια αποδείχτηκε η κοινή πεζοπορία της 21^ης Απριλίου 2024 του Ορειβατικού Συλλόγου Αγίου Νικολάου, του Φυσιολατρικού Ορειβατικού Συλλόγου Σητείας και του Γεωπάρκου Σητείας από τη Χρυσοπηγή ως τις παρυφές του δυτικού Ορνού. Πιο δύσκολη απ’ το αναμενόμενο για μια ανομοιογενή ομάδα περίπου 40 περιπατητών. Όμως στο τέλος όλοι ένιωσαν την ικανοποίηση ότι τα κατάφεραν στα δύσκολα!

Ομαδική απ' του Πατσού!

Προσωπικά πάντα με εξίταρε η Χρυσοπηγή, γνωστή στους ντόπιους ως Ρουκάκα, (όνομα όχι τούρκικο  τελικά, καθώς ονομάζεται έτσι ήδη από τη Βενετοκρατία και ως το 1955). Θυμάμαι πάντα τον παππού μου  από την Σφάκα να  λέει «Από παέ θα παίξω μια να πάω στη Ρουκάκα..» υποδηλώνοντας ότι η Ρουκάκα είναι ένα μέρος κοντινό και πώς αλλιώς αφού βρίσκεται από την πίσω πλευρά των σητειακών βουνών και κάποτε η σύνδεση γινόταν μέσω των περασμάτων ανάμεσα στα βουνά. Λόγω αυτής της φυσικής εγγύτητας τα χωριά μας είχαν αναπτύξει ποικίλες εμπορικές και οικογενειακές σχέσεις. Τα τελευταία χρόνια όμως με τη διάνοιξη των αυτοκινητόδρομων είναι από τα πιο απομακρυσμένα χωριά της περιοχής. Η περιπλοκότητα της οδικής σύνδεσης είναι που κάνει και τη διάσχιση των πανάρχαιων μονοπατιών δύσκολη, καθώς πρέπει να ξεκινήσεις από ένα σημείο και να έρθει άλλος να σε πάρει από την απέναντι μεριά κάνοντας ολόκληρο κύκλο.

Στην πλατεία της Χρυσοπηγής, που ως το 1955 ονομαζόταν Ρουκάκα!

Στον Άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο, που μας άνοιξε ο Κωστής Μητσακάκης, κάτοικος Χρυσοπηγής και μέλος της τοπικής ενορίας, παλιό και γραφικό εκκλησάκι

Κεντρική εικόνα του Αγίου

Εντυπωσιακό το τέμπλο

Το ηρώο του χωριού

Αν παρατηρήσει κανείς τα δυτικά σητειακά βουνά θα δει ότι οι ‘περασές’ - τα μονοπάτια για την απέναντι πλευρά πατάνε πάνω στα χαμηλότερα διάσελα της κορυφογραμμής: ένα τέτοιο είναι ανάμεσα στις κορφές Μεγάλης Μούρης και Πισκοπιανής, ένα μέρος εύφορο με μεγάλα χτισμένα πηγάδια («λίμνες»), χαρακτηριστικά της περιοχής, που ονομάζεται στου Πατσού (ποιος ξέρει γιατί). Εκεί είχαμε πάει αρκετές φορές από τη βόρεια πλευρά ξεκινώντας από Τουρλωτή ή Μέσα Μουλιανά. Κι είχαμε τέλεια θέα της κοιλάδας νότια των βουνών. Έφτασε η στιγμή να προσεγγίσουμε το μέρος και από τη νότια πλευρά. Σε αυτό υποσχέθηκε να μας βοηθήσει ο κύριος Γιάννης Καναβάκης, κάτοικος της περιοχής, πρώην Πρόεδρος και ιδρυτής του Φυσιολατρικού κι Εξωραϊστικού Συλλόγου Χρυσοπηγής «Ο Μπέμπονας», από εκείνους τους σπάνιους ανθρώπους, που έχουν πάρει την ανάδειξη του τόπου τους πολύ πατριωτικά!

Τα μεγάλα πηγάδια-λίμνες στου Πατσού!

Κάτω από την επιβλητική κορυφή της Μεγάλης Μούρης

Ξεκινάμε λοιπόν λίγο πρωί-πρωί από την πλατεία της Χρυσοπηγής διασχίζοντας το όμορφο χωριό, που κατά την Τουρκοκρατία είχε πολλούς μουσουλμάνους κατοίκους –καθώς βρίσκεται σε εύφορη κοιλάδα με πολλά νερά (ό,τι μαζεύουν τα βουνά μας από χιόνια τα βγάζουν πλουσιοπάροχα εδώ στα νότια αφήνοντας τα βόρεια χωριά στεγνά). Περνάμε την παλιά κρήνη και την ξέχειλη μεγάλη στέρνα έξω απ’ το χωριό. Ανηφορίζουμε και τραβερσάρουμε ΒΑ την πλαγιά αρχικά σε χωματόδρομο, έπειτα σε μονοπάτι  και γρήγορα απλά με ελεύθερη ανάβαση ανάμεσα σε πέτρες, σάρες και θάμνους, καθώς τα μονοπάτια έχουν σβήσει πια με τα χρόνια, τα ελεύθερα κατσίκια και την αχρηστία.

Ξεκινάμε από ανηφορικό χωματόδρομο

Κι έπειτα από μονοπάτι

hard rock

Ανέβασμα πάνω απ' την κοιλάδα, την οποία διασχίζει και το Ε4

Ακόμα κι οι ασπάλαθοι είναι ανθισμένοι αυτή την εποχή

Έντονη η κλίση του εδάφους

Ρίξαμε που και σημάδι!

Όσο μας ταλαιπωρεί αυτή η άτιμη η ανηφόρα, άλλο τόσο «ανοίγει» την καταπληκτική της θέα βήμα-βήμα. Πρώτα βλέπουμε το τοπίο γύρω απ’ το χωριό με χαρακτηριστικό του τους «άσπρουγες», χαμηλούς κάτασπρους λόφους διαφορετικούς από τους γειτονικούς τους. «Γύψος» λέει ο Βαγγέλης Περάκης του Γεωπάρκου και μου εξηγεί πως δημιουργήθηκε (περίπου 265 έως 236 εκατ. χρόνια λόγω εξάτµισης του νερού μέσα στο οποίο είναι διαλυμένοι μετά την ξήρανση των λιμνοθαλασσών, που δημιουργήθηκαν μετά το κλείσιμο της υπερ-ηπείρου Παγγαίας!).  «Να κι ο Δρακόλακκος!» λέει ο κύριος Γιάννης και δείχνει ένα μεγάλο βούλισμα  από κάτω, που «μαζεύει νερό το χειμώνα»! «Είναι μια δολίνη, ένας χώνος, δηλαδή σπήλαιο του οποίου η οροφή κατέρρευσε εξαιτίας της διάβρωσης του νερού στο ασβεστολιθικό πέτρωμα» εξηγεί ο Βαγγέλης κι εγώ χαίρομαι, που συνδυάζονται εδώ κι αλληλοσυμπληρώνονται οι γνώσεις της επιστήμης με την φαντασία της λαϊκής παράδοσης.

"΄Ασπρουγας", τόσο διαφορετικός από τα γύρω πετρώματα

"Οι γύψοι που εντοπίζονται στην περιοχή νότια του ορεινού όγκου της Σητείας, στην ευρύτερη περιοχή της Χρυσοπηγής ανήκουν στο κατώτερο τµήµα της Ενότητας Φυλλιτών-Χαλαζιτών, µε ηλικία σχηµατισµού το Περµο-Τριαδικό (περίπου 265 έως 236 εκατ. χρόνια). Ανήκουν σε µία κατηγορία ορυκτών που ονοµάζονται εβαπορίτες, εξαιτίας της απόθεσής τους λόγω εξάτµισης του υγρού µέσα στο οποίο είναι διαλελυµένοι. Άλλα ορυκτά που ανήκουν στην κατηγορία των εβαποριτών είναι ο ανυδρίτης και ο αλίτης, δηλαδή το αλάτι.Οι γύψοι που αποτέθηκαν την περίοδο του Περµο-Τριαδικού ανήκουν στο 35% τωνπαγκοσµίων αποθέσεων εβαποριτών, και αυτό γιατί συνδέονται µε το κλείσιµο της υπερ-ηπείρου, της Παγγαίας και τη δημιουργια λιµνοθαλασσών. Εξαιτίας της σταδιακής αποκοπής των λιµνοθαλασσών από την υπόλοιπη θάλασσα, αλλά και του ξηρού κλίµατος που επικρατούσε κατά το Πέρµιο, οι συνθήκες εξάτµισης και απόθεσης τους ήταν ευνοϊκες" (από τον Βαγγέλη Περάκη και το Γεωπάρκο Σητείας)

Ο δρακόλακκος δίπλα στο γυψώδες πέτρωμα, μια δολίνη (σπήλαιο, που κατέρρευσε)
μαζεύει νερό τον χειμώνα

Ωραία λήψη από τον Νίκο Μαράκη

Έχουμε φωτογράφους που κάνουν κάδρο κάθε ασημαντότητα! 

Μπορούν να βρουν την ομορφιά και στο πιο ασήμαντο και συνηθισμένο 

Πιο πάνω βλέπουμε όλο τον εύφορο κάμπο τον οποίο διασχίζει το ευρωπαϊκό μονοπάτι Ε4, που ενώνει Ορεινό, Μπέμπονα, Χρυσοπηγή, Δάφνη κλπ και παλιά ήταν ένα είδος ΒΟΑΚ της εποχής. Στον χάρτη φαίνεται εντυπωσιακά η πεδινή δίοδος ανάμεσα στη Θρυπτή και τα σητειακά βουνά από το Καββούσι ως και τη Σητεία, αλλά και μια άλλη διέξοδος που οδηγεί νότια από το Σταυροχώρι προς Κουτσουρά και το νότιο κρητικό πέλαγος. Σημείο ελέγχου όλων των εμπορικών δρόμων κάποτε το μέρος. Ο κάμπος γεμάτος ελαιώνες (με πολύ καλής ποιότητας ελαιόλαδο), αλλά και κήπους με εσπεριδοειδή.

Όπως πάντα, όσο ανεβαίνεις, ξεδιπλώνεται η θέα. Ο εύφορος κάμπος στη νότια πλευρά των Σητειακών βουνών ήταν πανάρχαιο πέρασμα καθώς ενώνει Καββούσι με Σητεία, αλλά και με τη νότια πλευρά, κάτι που φαίνεται ευκρινώς στην φωτογραφία.

(κάτω) Αν περπατάς με τον Νίκο Μαράκη μαθαίνεις όλα τα είδη φυτών: (κατά σειρά): Centaurea raphanina Πετροκαρά, SEDUM ISPANICUM, Crepis rubra,  scutelaria hirta

Στο μεταξύ σε μας η απουσία ευκρινούς μονοπατιού και η σχεδόν κάθετη ανηφόρα δημιουργεί γκρίνια. Φτάνουμε όμως κάποτε στου Πατσού κι έρχεται η πρώτη ικανοποίηση. Το μέρος είναι εντυπωσιακό, όχι μόνο για τα πηγάδια, αλλά και για τη θέα του τόσο στη νότια  όσο και στη βόρεια πλευρά από τις ακτές ως το μεσαιωνικό κάστρο του Λιόπετρου. Πιο πολύ όμως  εντυπωσιάζει ο ορεινός όγκος της Μεγάλης Μούρης των 1.179 μέτρων να δεσπόζει από πάνω μας. Εδώ θα ξεκουραστούμε, θα πιούμε τη ρακή, που μας κερνά ο αρχηγός, θα βγάλουμε και την ομαδική μας, όπου ο Φ.ΟΡ.Σ.Σ θα αναφωνήσει δυνατά την αντίθεσή του στα αιολικά πάρκα, ένα θέμα που απασχολεί έντονα την υπερφορτωμένη με ανεμογεννήτριες περιοχή της Σητείας.

Εντυπωσιακή σπηλαιόμαντρα κάτω απ' του Πατσού

Ο κύριος Μανώλης Δαγανάκης μάς λέει: "Στην ξερολιθιά δίπλα έβαζε ο πατέρας μου το καζάνι και τυροκομούσε μέχρι το 74. Στην τρύπα μέσα έβαζε τις τάβλες με τα τυριά. Ήταν η καλοκαιρινή μάντρα στου Πατσού"

Αποχαιρετώντας του Πατσού με τα πηγάδια του

Μεγάλη Μούρη, δεύτερη ψηλότερη κορυφή του δυτικού Ορνού (1.179 μέτρα)

Αφήνοντας του Πατσού (πίσω η Μεγάλη Μούρη)

Η περασά για τα βόρεια χωριά

Θέα στις βόρειες ακτές

Ασκόλυμπρος

Κι ο καθιερωμένος πια γύπας, που μας συντροφεύει στις πορείες μας

Διάφορα είδη μικροσκοπικής ορχιδέας

Κι έπειτα θα πάρουμε πάλι τον δρόμο με στόχο να τραβερσάρουμε την πλαγιά της Πισκοπιανής (1.131),  να περάσουμε από την «Λίμνη του Μαγιάτικου» (μισογκρεμισμένο σήμερα και ξερό παλιό πηγάδι) κι από κει να κατέβουμε από το μονοπάτι   Μονοκαράς-Χρυσοπηγής στο Αμυγδαλοσέλι, γεγονός που αποδείχτηκε δύσκολο, καθώς τα ανεβοκατεβάσματα ανάμεσα στις κορφούλες κούρασαν πολύ την ομάδα και εξάντλησαν την υπομονή της. Έτσι βάλαμε μπρος μια επίπονη κάθετη κατεβασιά ως το χωριό, που καθόλου δε μας διασκέδασε. Τα καταφέραμε όλοι,  με τον δικό του χρόνο ο καθένας κι αφιερώνω αυτό το κείμενο στην τελευταία ομάδα, που τερμάτισε με το χαμόγελο και την ικανοποίηση, που προσφέρει πάντα ένα δύσκολο κατόρθωμα! «Απάτητη βουνοκορφή.. δύσβατο μονοπάτι.. ήτανε η αγάπη σου... μα γω κατάφερα τη..!!!», έγραψε η Πόπη το βράδυ κάτω απ’ τις αναμνηστικές φωτογραφίες! Γιατί τελικά το κοντέρ μπορεί να  έγραψε γύρω στα εννιά χιλιόμετρα μόνο, αλλά η υψομετρική διαφορά ήταν κοντά στα 700 μέτρα με ελεύθερη ανάβαση και κατάβαση!

Το να διασχίσουμε την πλαγιά ως το Αμυγδαλοσέλι δεν ήταν τελικά εύκολη υπόθεση καθώς είχε αρκετές απότομες ανηφοροκατηφόρες

Πίσω η Πισκοπιανή (1.131) μια ακόμα κορυφή του δυτικού Ορνό, το όνομα της οποίας κατά τον Τουρλωτιανό μελετητή, Μανώλη Παπαδάκη στις "Αθιβολές" του, οφείλεται στο ότι η χρήση των εδαφών του είχε δοθεί στην εκκλησία (επισκοπή)

Τραβερσάροντας την Πισκοπιανή

Μία στάση να πάρει η ομάδα ανάσα

Η αντιπροσωπεία του Ορειβατικού Αγίου Νικολάου με τα μπλουζάκια μας, για να διακρινόμαστε!

Ξεκούραση με θέα

Η κατεστραμμένη 'λίμνη' του Μαγιάτικου

Από δω πήραμε την κατηφόρα

που δεν ήταν τελικά εύκολη υπόθεση

Κούτσα-κούτσα τη βγάλαμε όμως

malva cretica, είδος μικροσκοπικής μολόχας

Πίσω στο χωριό τώρα είχε στηθεί ένα μικρό τσιμπούσι από τους κατοίκους, που πήρανε πολύ πατριωτικά την επίσκεψή μας κι ειλικρινά δεν ξέρω πώς να τους ευχαριστήσουμε: Γιάννη Καλλιβρετάκη, Κωστή Μητσακάκη, Ελένη Τζοβενάκη, Μαρία Κοπάνου,  και φυσικά, αρχηγέ μας, Γιάννη Καναβάκη, να είστε όλοι πάντα καλά και να αγαπάτε και να στηρίζετε τον τόπο σας! Όσο για τους τρεις φορείς που συμμετείχαν στην πορεία (ΟΡ.ΣΥ.Α.Ν – Φ.ΟΡ.Σ.Σ. – Γεωπάρκο Σητείας) ήταν νομίζω μόνο η αρχή μιας συνεργασίας, αφού όλους μας μάς ενώνει η κοινή αγάπη για τη φύση και τον τόπο μας!

Γενναιόδωρο το κέρασμα στο τέλος από τους κατοίκους της Χρυσοπηγής, την Ενορία και τον Πολιτιστικό Σύλλογο της περιοχής

Ο αρχηγός μας με τον Βαγγέλη και τη Δήμητρα του Γεωπάρκου στο ανέβασμα

Ο αρχηγός μας, Γιάννης Καναβάκης, ήρθε και μάζεψε τους τελευταίους με το φορτηγάκι του για να μη χάσουμε χρόνο. Τον ευχαριστούμε πάρα πολύ. Να είναι πάντα καλά!

και το παπάκι του Γιάννη επιτέλους φωτογραφήθηκε στον φυσικό του χώρο!

ΑΡΧΗΓΟΣ: Γιάννης Καναβάκης

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: Γιάννης Πάγκαλος, Μαρία Μετζογιαννάκη, Αργύρης Σφενδουράκης, Νίκος Μαράκης, Πόπη Μπρόκου

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ - ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΚΕΙΜΕΝΟΥ: Μ. Μετζογιαννάκη

ΒΙΝΤΕΟ: Γιάννης Πάγκαλος

ΧΑΡΤΗΣ ΠΕΖΟΠΟΡΙΑΣ 

Powered by Wikiloc