Monday 27 January 2020

ΠΕΖΟΠΟΡΙΑ ΜΟΝΑΣΤΗΡΑΚΙ - ΟΡΟΠΕΔΙΟ ΘΡΥΠΤΗΣ - ΚΑΒΟΥΣΙ

Την τελευταία Κυριακή του Γενάρη η ομάδα μας περπάτησε στο ευρωπαϊκό πεζοπορικό μονοπάτι Ε4, που ανηφορίζει από το Μοναστηράκι στο οροπέδιο της Θρυπτής και συνεχίζει κατηφορικά μέχρι το Καβούσι. Διασχίσαμε μια απόσταση 15,5χλμ, με πανοραμική θέα στο στενότερο σημείο της Κρήτης, στο Λυβικό και στο μικροσκοπικό νησάκι της Ψείρας.





Με ζεστό καιρό και καταγάλανο ουρανό (που μοιάζει σαν να έχουμε περάσει απότομα στην άνοιξη, μετά τις έντονες βροχοπτώσεις/χιονοπτώσεις των προηγούμενων ημερών), ξεκινήσαμε την πορεία μας κοντά από το Μοναστηράκι.


Ο οικισμός Μοναστηράκι βρίσκεται κοντά στην Παχειά ΄Αμμο, σε υψόμετρο 180μ., στις παρυφές του ορεινού όγκου της Θρυπτής. Η ονομασία του οφείλεται, πιθανότατα, σε μικρό μοναστήρι που υπήρχε εκεί από τους πρώτους χριστιανικούς χρόνους, που στην περίοδο της Τουρκοκρατίας, μεταβλήθηκε σε τζαμί. Ο οικισμός βρίσκεται σε μια ειδυλλιακή περιοχή με γάργαρα νερά, πράσινο και απέραντη θέα προς τον κόλπο Μεραμπέλου. Σήμερα έχει ελάχιστους κατοίκους, αλλά υπάρχουν καλαίσθητα τουριστικά καταλύματα, παραδοσιακές ταβέρνες και ανακαινισμένα πετρόκτιστα σπίτια, που οι καμινάδες από πιθάρια τα κάνουν να ξεχωρίζουν. 
Ανάμεσα στο χωριό και τη θάλασσα βρίσκεται η έξοδος του φαραγγιού Χα, ένα επιβλητικό φαράγγι άγριας ομορφιάς, με πολλούς καταρράκτες (ο μεγαλύτερος 215μ.), νεροτσουλήθρες, 26 τεχνικές καταβάσεις και πολύ στενά τοιχώματα με πλάτος μόλις λίγα εκατοστά. Θεωρείται από τα δυσκολότερα φαράγγια της Ευρώπης, καθώς η διάσχιση του απαιτεί ειδικό εξοπλισμό και εκπαίδευση (πρώτη διάσχιση το 1987). Μικρή γεύση από τη μαγεία του φαραγγιού μπορεί να πάρει κάποιος προχωρώντας από την έξοδο του φαραγγιού μερικά μέτρα προς το εσωτερικό του, μέχρι μια μικρή λιμνούλα, που σχηματίζεται στη βάση του τελευταίου καταρράκτη, όπου εντύπωση προκαλούν τα πετρώματα με παράλληλες ραβδώσεις με έντονους χρωματισμούς. 

Με ανηφορική πορεία ακολουθούμε τις χαρακτηριστικές κιτρινόμαυρες πινακίδες του πανευρωπαϊκού μονοπατιού, που ξεκινά από την Ιβηρική χερσόνησο και καταλήγει στον νομό μας. Από στενό μονοπάτι, ανάμεσα από μυρωδάτες φασκομηλιές και θυμάρια, ανεβαίνουμε προς την κορυφή. ΄Οσο ανηφορίζουμε στην πλαγιά η θέα γίνεται όλο και πιο εντυπωσιακή. Μετά μια ώρα ανάβασης, το Μοναστηράκι φαίνεται πολλά μέτρα χαμηλότερα ριζωμένο στον καταπράσινο κάμπο, ενώ το στενότερο σημείο της Κρήτης απλώνεται μπροστά μας ανάμεσα σε δυο πέλαγα: το Κρητικό και το Λιβυκό. 



Αντικρίζουμε από την μια μεριά τον κόλπο του Μεραμπέλλου με τον Άγιο Νικόλαο στο βάθος και την Παχειά ΄Αμμο με το νησάκι της Κόνιδας σε πρώτο πλάνο. Από την άλλη το Λιβυκό πέλαγος με την Ιεράπετρα την νοτιότερη πόλη της Ευρώπης να διακρίνεται ανάμεσα στα αστραφτερά θερμοκήπια.




Συνεχίζουμε την ανάβαση διαγώνια στην πλαγιά και απολαμβάνουμε την πανοραμική θέα από ένα μοναδικό ‘μπαλκόνι’, που η φύση στο πέρασμα των αιώνων έχει σμιλέψει με απαράμιλλη τέχνη. Τεράστια ριζωμένα βράχια με αλλεπάλληλες πλάκες που διαρκώς φαρδαίνουν, καταλήγουν σε μια πλατιά ανισόπεδη γεμάτη κάθετες ρωγμές επιφάνεια, το τέλειο θεωρείο για να καμαρώσεις την Κρήτη να λούζεται στα πέλαγα. Ο κάμπος χωρισμένος σε ακανόνιστα σχήματα από τα καλλιεργημένα χωράφια, τα χιονισμένα Λασιθιώτικα βουνά στο βάθος κάνουν πιο έντονο το λαμπερό γαλάζιο του ουρανού, οι πόλεις και τα χωριά διακρίνονται κάτασπρα σαν ζωγραφιά και όλα αποκτούν -λόγω της απόστασης- άλλη πρωτόγνωρη διάσταση.





Εγκαταλείπουμε το ‘μπαλκόνι’, παίρνοντας μαζί μας πολλές φωτογραφίες, που όμως καταφέρνουν να αιχμαλωτίσουν μόνο μικρά αποσπασματικά κομμάτια της ομορφιάς που αντικρίσαμε και συνεχίζουμε προς το οροπέδιο της Θρυπτής, που βρίσκεται σε υψόμετρο 850μ. 







 



Τα δέντρα πυκνώνουν και ακολουθώντας στενό βραχώδες μονοπάτι στρωμένο με ένα παχύ χαλί από πευκοβελόνες, πεζοπορούμε κάτω από τα σκιερά πεύκα σε ένα από τα λίγα πευκοδάση που έχουν απομείνει στην περιοχή μας. Πολύχρονα θεόρατα δέντρα, που γίνονται ακόμη πιο ξεχωριστά καθώς είναι στολισμένα με ένα σπάνιο είδος γκυ (ένα παρασιτικό φυτό που φυτρώνει πάνω στα κλαδιά τους).  


 ΑΓΙΑ ΑΝΝΑ
Καταλήγουμε στο ξωκλήσι της Αγίας Αννας, ένα μικρό βυζαντινό ναό που κτίστηκε στα τέλη του 14ου αιώνα, μέσα σε ένα πανέμορφο πευκόφυτο τοπίο. Ο προαύλιος χώρος και το εξωτερικό του ναού έχουν ανακαινισθεί, στο εσωτερικό όμως διασώζονται μερικές τοιχογραφίες, με χαράγματα Ενετών περιηγητών.

 ΦΑΡΑΓΓΙ ΧΑ
Από χωματόδρομο προχωρούμε προς το εύφορο οροπέδιο της Θρυπτής και τον ομώνυμο οικισμό, που αποτελείται από πολλές αγροικίες (μαγατζέδες), σκορπισμένες ανάμεσα σε αμπέλια και περιβόλια με οπορωφόρα δέντρα και οι οποίες συνδέονται με ένα δίκτυο από διασταυρούμενους δρόμους. 
Στη μέση περίπου της διαδρομής αντικρίζουμε από ψηλά το επιβλητικό φαράγγι του Χα, που κόβει στα δυο σαν μαχαιριά από γίγαντα τον ορεινό όγκο της Θρυπτής.
Μετά από 2,5 ώρες περπάτημα και έχοντας καλύψει υψομετρική διαφορά 750μ καταλήγουμε δικαιωματικά στη μοναδική ταβέρνα του οικισμού για ένα προγραμματισμένο διάλειμμα, για να απολαύσουμε σπιτικές νοστιμιές με παραδοσιακές συνταγές.


Με ανανεωμένες (και από τη ρακή) δυνάμεις ακολουθούμε το μονοπάτι Ε4 που θα μας οδηγήσει στα χαμηλά, στο Καβούσι, με υψομετρική διαφορά 730μ. Αφήνουμε πίσω μας τον ορεινό οικισμό με τα καρπερά χωράφια να απλώνονται καταπράσινα και τα  γυμνά, φυλλοβόλα δέντρα να περιμένουν την άνοιξη. 



Συνεχίζουμε ανηφορικά για λίγο και στη συνέχεια κατηφορικά από ευδιάκριτο σηματοδοτημένο μονοπάτι που ελίσσεται ανάμεσα στις βουνοπλαγιές. Αφήνουμε πίσω μας τις ψηλότερες κορφές κρυμμένες σε χαμηλά σύννεφα και παρατηρούμε μια μακριά κορδέλα από φιδογυριστούς χωματόδρομους να ξετυλίγεται στα χαμηλότερα βουνά. 






Ατέλειωτες σειρές από πεζούλες συγκρατούν το πολύτιμο γόνιμο χώμα, ενώ σύντομα συναντούμε τους γνώριμους ‘καταπότες’ του τσιμεντένιους δηλ. υδραγωγούς που κατέβαζαν το νερό της βροχής από τα ψηλώματα στον κάμπο. Όλα σημάδια του ανθρώπινου μόχθου αλλοτινών καιρών, που δεν επέτρεπε να μείνει τίποτα ανεκμετάλλευτο στη μάχη της επιβίωσης...






Μόλις οι ορεινοί όγκοι χαμηλώνουν και χωρίζονται διακρίνουμε ανάμεσα από βραχώδεις σχηματισμούς το ‘υπερθέαμα’ του κόλπου του Μεραμπέλλου: το Καβούσι απλωμένο κάτασπρο στον κάμπο με τα αμέτρητα λιόδεντρα, στο μυχό του κόλπου το νησάκι της ‘Ψείρας’ με το αλλόκοτο σχήμα να ξεχωρίζει σαν πολύτιμο θαλασσινό πετράδι και μπροστά από την πόλη του Αγίου Νικολάου μικροσκοπικό το νησάκι των Αγίων Πάντων. Περνάμε από απόσταση από τους υστερομινωικούς οικισμούς του Κάστρου, του Βροντά και του Αζοριά.


ΚΑΒΟΥΣΙ

ΝΗΣΑΚΙ ΨΕΙΡΑ- ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ ΚΑΣΤΡΟ


Ολοκληρώνουμε την πεζοπορία μετά από 7 συνολικά ώρες και έχοντας καλύψει υψομετρική διαφορά ανάβασης/κατάβασης 1480μ. Διασχίζουμε το Καβούσι, το μικρό χωριό της Ιεράπετρας με τις λουλουδιασμένες αυλές και τους ομορφοστρωμένους με καλντερίμι δρόμους, χτισμένο στους πρόποδες δυο επιβλητικών βουνών, μέσα σε κάμπο πνιγμένο στα λιόδεντρα. ‘Καβούσι’ στην κρητική διάλεκτο είναι το μέρος που μαζεύεται το νερό. 

   



Με αυτοκίνητα που είχαμε φροντίσει να μας περιμένουν, οι οδηγοί μεταφέρονται στην αφετηρία για να παραλάβουν τα οχήματα τους, ενώ ανανεώνουμε το ραντεβού για την επόμενη Κυριακή για μια ακόμη συναρπαστική πεζοπορία.

ΑΡΧΗΓΟΣ: Γιώργος Μιχαηλίδης
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: Γιάννης Πάγκαλος, Λεωνίδας Κλώντζας
ΒΙΝΤΕΟ: Γιάννης Πάγκαλος
ΧΑΡΤΗΣ: Γιάννης Πάγκαλος
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ: Ελένη Λάμπρου

ΧΑΡΤΗΣ ΔΙΑΔΡΟΜΗΣ


Sunday 19 January 2020

ΠΕΖΟΠΟΡΙΑ ΦΑΡΑΓΓΙ ΑΓΙΩΝ ΠΑΝΤΩΝ



Την Κυριακή 19 Ιανουαρίου φίλοι και μέλη του Ορειβατικού Συλλόγου Αγίου Νικολάου μοιράστηκαν μια ακόμα ξεχωριστή πεζοπορία, με την κρητική φύση και πάλι να μας μαγεύει με τις απρόσμενες ομορφιές που απλόχερα χαρίζει σε όσους τις αναζητούν…






Αυτή την Κυριακή η ‘έκπληξη’ βρίσκονταν κοντά στη Σητεία, στο καταπράσινο φαράγγι των Αγίων Πάντων. Το εκπληκτικής ομορφιάς φαράγγι ξεκινά κοντά στη Σκοπή Σητείας και καταλήγει στην ομώνυμη  παραλία, κοντά στο μοναστήρι της Φανερωμένης-Σητείας. Τους βροχερούς χειμώνες στην κοίτη του τρέχει ο ποταμός Σκαφιδαράς, ενώ ολοχρονίς υπάρχει τρεχούμενο νερό σε δύο πηγές μέσα στο φαράγγι: στο Κουτσουνάρι, με το νερό να αναβλύζει από ψηλό βράχο (δημιουργώντας αυτό που στο κρητικό ιδίωμα ονομάζεται «κουτσουνάρι») και στη Χωστή Βρύση, με το νερό να πηγάζει μέσα σε ένα σπήλαιο.









Από τις πιο πράσινες περιπατητικές διαδρομές ολόκληρης της ανατολικής Κρήτης, το φαράγγι εντυπωσιάζει με τα τοιχώματα του σε χρώμα λευκό ή υποκίτρινο, με αλλόκοτους σχεδόν εξωπραγματικούς σχηματισμούς. Τα πετρώματα πότε μοιάζουν με τεράστια μανιτάρια, άλλοτε με περίτεχνες κολώνες κολλημένες σε ατελείωτες σειρές και μερικές φορές με αλλεπάλληλες στρώσεις από κρέμα σαντιγί που αρχίζει να λιώνει! 


Από γεωλογικής πλευράς, το ‘θαύμα’ αυτό της φύσης (μοναδικό στην Κρήτη), εξηγείται με μια πρωτάκουστη για τους περισσότερους από εμάς, λέξη: μάργα. Η μάργα είναι ιζηματογενής σχηματισμός, που χημικά και ορυκτολογικά κυμαίνεται μεταξύ ασβεστόλιθου και αργίλου. Η εύκολη διάβρωση της από το νερό δημιουργεί αυτά τα απίστευτα σχήματα, αυτό το γεωλογικό φαινόμενο που δυσκολεύεσαι να πιστέψεις ότι είναι έργο του χρόνου και των στοιχείων της φύσης και όχι καλλιτεχνικό δημιούργημα κάποιου ιδιόρρυθμου γλύπτη!
Ανυποψίαστοι για το …θέαμα που μας περίμενε, αφήσαμε τα αυτοκίνητά μας σε αρκετή απόσταση από την Σκοπή, κοντά στη γέφυρα που σχηματίζει η καινούρια εθνική οδός. Με μουντό, συννεφιασμένο ουρανό περπατήσαμε κατηφορικά σε επαρχιακό δρόμο ανάμεσα από λιόδεντρα και αγροτόσπιτα μέχρι την είσοδο του φαραγγιού. Στην αρχή το φαράγγι είναι πλατύ, όσο όμως προχωράμε στενεύει και τα τοιχώματα διαρκώς ψηλώνουν, όλο και πιο εντυπωσιακά με τον αστραφτερό άσπρο ασβεστόλιθο να αντανακλά τις λιγοστές ακτίνες του ήλιου. Ξεχωριστά εντυπωσιακή και η οργιώδης βλάστηση, με τις μυρτιές να ξεχωρίζουν πανύψηλες και φορτωμένες νόστιμα μύρτιλα, ανάμεσα σε χαρουπιές, φουντωτά πλατάνια και ζωηρόχρωμες πικροδάφνες.


Διασχίσαμε το φαράγγι ακολουθώντας το μονοπάτι που ξεδιπλώνεται ψηλότερα από την κοίτη, καθώς –μετά τις έντονες βροχοπτώσεις του τελευταίου μήνα- στο ποτάμι υπήρχε άφθονο νερό.





Κάναμε μια πρώτη στάση στη ‘Χωστή Βρύση’ και ποζάραμε για την ομαδική φωτογραφία. Διαπιστώσαμε ότι –σε σχέση με προηγούμενα χρόνια- το νερό αναβλύζει σε μικρότερη ποσότητα και συνεχίσαμε κατηφορικά, με τα εντυπωσιακά ασβεστολιθικά πετρώματα να μαγνητίζουν το βλέμμα μας.



 

Προσπαθούμε μάταια να ‘φυλακίσουμε’ την ξεχωριστή τους ομορφιά σε πολυάριθμες φωτογραφίες και συνεχίζουμε από μονοπάτι μέχρι την δεύτερη πηγή στο ‘Κουτσουνάρι’, όπου και κάναμε στάση για ανάπαυση. Χαλαρώνουμε στον μικρό χώρο αναψυχής, απολαμβάνοντας τον κελαριστό ήχο του νερού, που τρέχει άφθονο από ψηλά, δικαιώνοντας το όνομα της πηγής. Εδώ λέγεται ότι ερχόταν ο Βιτσέντζος Κορνάρος, για να εμπνευστεί και να γράψει το έμμετρο ερωτικό ποίημα ‘Ερωτόκριτος’. Στην περιοχή γύρω από την πηγή υπάρχουν ακόμη οργωμένα και περιτοιχισμένα χωράφια, ενώ σε όλο το μήκος του φαραγγιού διακρίνεις σημάδια αλλοτινών καιρών με χερσωμένες ‘πεζούλες’ με γερούς πετρόκτιστους προστατευτικούς τράφους, φυτεμένες με εγκαταλελειμμένα πια αμπέλια. Πιο ψηλά απροσπέλαστα σπήλαια με σκουρόχρωμα μυστηριώδη ‘ανοίγματα’, σε προ(σ)καλούν να τολμήσεις να τα εξερευνήσεις.

 

Προχωρούμε θαυμάζοντας την σπάνια ομορφιά των πετρωμάτων, που καθρεφτίζεται σε μεγάλες νερολακούβες, που φιλοξενούν τα βροχόνερα των τελευταίων ημερών. Την ομορφιά τους συναγωνίζεται ένα καταπράσινο χαλί κεντημένο με πολυάριθμες μωβ και φούξια ανεμώνες, που φιλόξενα η χειμωνιάτικη φύση απλώνει κάτω από τα πόδια μας.


 

Περνάμε από το κατάλευκο ξωκλήσι των Αγίων Πάντων με τον όμορφο περίβολο και συνεχίζουμε μέχρι την παραλία στο Λυβικό πέλαγος. Οι βραχομορφές που σχηματίζονται στην έξοδο του φαραγγιού, είναι απίστευτης ομορφιάς. Οι εναλλαγές ψαμμιτών (που διαβρώνονται δύσκολα) με μάργες (που διαβρώνονται ευκολότερα) συνθέτουν ένα αλλόκοσμο, εξωτικό τοπίο. Ο δυνατός αέρας και το ασταμάτητο ψιλοβρόχι δεν μας εμποδίζει να μαγευτούμε από το υπέροχο θέαμα: τα πετρώματα, αψηφώντας όλους τους νόμους της βαρύτητας μοιάζουν με αναποδογυρισμένες ομπρέλες ή με παραμυθένια κιονόκρανα! Δύσκολα ο μη ειδικός μπορεί να κατανοήσει ότι η φαντασμαγορική εικόνα που αντικρίζει είναι δημιούργημα της φύσης, η οποία απλά χρειάστηκε δισεκατομμύρια χρόνια για να συγκεντρώσει στο βάθος των ωκεανών τα αιωρούμενα μικροσκοπικά υπολείμματα από σκελετούς ή κελύφη υδρόβιων οργανισμών και να σχηματίσει αυτά τα πετρώματα. 









Καταλήγουμε στην παραλία των Αγίων Πάντων, μια στενή ‘γλώσσα’ θαλασσινού νερού που έχει διαβρώσει τον ασβεστόλιθο δημιουργώντας μια γραφική παραλία, με ένα τεράστιο βράχο στη δεξιά της μεριά να δαμάζει την ορμή των κυμάτων. Συνεχίζουμε αριστερά από αγροτικό δρόμο μέχρι το μοναστήρι της Φανερωμένης

Η μονή (ιδρύθηκε τον 13ο αιώνα και ανακαινίσθηκε το 1620) είναι κτισμένη σε ειδυλλιακό τοπίο στο ακρωτήριο του Τράχηλα, με ανεμπόδιστη θέα προς την θάλασσα. Σε αλλοτινούς καιρούς ερημίτες της μονής μόναζαν μέσα στο φαράγγι σε απρόσιτα σπήλαια.










Με τη βροχή να πέφτει χωρίς διακοπή, αποφασίζουμε να αλλάξουμε την προγραμματισμένη διαδρομή και να επιστρέψουμε στην αφετηρία από διαφορετικό μονοπάτι. Κατευθυνόμαστε στο κοντινό φαράγγι, που ακολουθεί πορεία σχεδόν παράλληλη με το φαράγγι των Αγίων Πάντων και από κατηφορικό μονοπάτι καταλήγουμε στην κοίτη του. 


















 

Αν και άγνωστο, το φαράγγι κερδίζει αμέσως τις εντυπώσεις με την καταπράσινη φύση, τα επιβλητικά υπόλευκα βράχια στα πρανή και την γάργαρη πηγή του. Ακολουθούμε μονοπάτι με απότομη ανηφορική κλίση, που μας οδηγεί έξω από το φαράγγι και ανηφορίζουμε προς το βουνό από αγροτικούς δρόμους, ανάμεσα από φρεσκοπλυμένα από την βροχή λιόδεντρα.






Η βροχή συνεχίζεται αδιάκοπα, η χειμωνιάτικη όμως φύση μας αποζημιώνει με πολύχρωμα μπουκέτα από αγριολούλουδα, μοσχοβολιστά μανουσάκια, κατακόκκινες παπαρούνες και αμέτρητες ανεμώνες. 
Ο συνοδοιπόρος μας Θανάσης φροντίζει να μην βγούμε εκτός χρονοδιαγράμματος και 'επιστρατεύει' τηλεφωνικά κάμποσους ντόπιους να μας παραλάβουν με τα αυτοκίνητα τους. Η πολυμελής ομάδα μας επιστρέφει ‘καροτσάδα’ στην αφετηρία, με την αίσθηση ότι επιστρέφουμε μετά από μακρινό ταξίδι σε εξωτικούς τόπους. 

Με αλησμόνητες εικόνες απαράμιλλης ομορφιάς καταλήγουμε (δια τα περαιτέρω) σε καφενείο στα Έξω Μουλιανά . Σε 6 ώρες διανύσαμε περισσότερα από 19χλμ, ακολουθώντας μια υπέροχη διαδρομή, μοναδική στο νησί μας.

ΑΡΧΗΓΟΣ: Μετζογιαννάκη Μαρία
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: Γιάννης Πάγκαλος, Παναγιώτης Ευδαίμων
ΒΙΝΤΕΟ: Γιάννης Πάγκαλος
ΧΑΡΤΗΣ: Γιάννης Πάγκαλος
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ: Ελένη Λάμπρου
 




ΧΑΡΤΗΣ ΔΙΑΔΡΟΜΗΣ





Powered by Wikiloc