Πεζοπορία ΦΑΡΑΓΓΙ ΚΟΥΔΟΥΜΗ - ΟΡΟΠΕΔΙΟ ΜΟΝΟΚΑΡΑΣ - ΣΦΑΚΑ

Μια χαρούμενη ομάδα 16 πεζοπόρων, μέλη του Ορειβατικού Συλλόγου Αγίου Νικολάου και Φυσιολατρικού Ορειβατικού Συλλόγου Σητείας, μαζεύτηκε την Κυριακή 11/09/2022 στην οριζόμενη αφετηρία μας, ανάμεσα στα χωριά Σφάκας και Τουρλωτής, κοντά στο εκκλησάκι της Ζωοδόχου Πηγής, γνωστό στους κατοίκους της περιοχής ως Κυμέλα, προκειμένου να εξερευνήσει το άγριας ομορφιάς φαράγγι του Κουδουμή. Χαρακτηριστικό της σύνθεσης της ομάδας η νεαρή ηλικία. «Που τους βρήκατε τόσους νέους;», απόρησε ο Σεμπάστιαν, που ξεκίνησε μαζί μας αυτό το καλοκαίρι. Εμ, αρχίζουν τα σχολεία, Σεμπάστιαν , και μαζεύονται οι δάσκαλοι κι οι φοιτητές στο νησί σιγά-σιγά.

Ξεκινάμε από τη ρεματιά δεξιά της εθνικής οδού στις 8.30 το πρωί με πάρα πολύ καλή διάθεση , παρά το γεγονός ότι η μέρα προβλέπεται εξαιρετικά ζεστή. Τις 2,5 περίπου ώρες πάντως, που διαρκεί η πορεία μας μέσα στο φαράγγι η θερμοκρασία είναι ιδανική. 

Το φαράγγι του Κουδουμή ή φαράγγι Τρουλωτής βρίσκεται ανάμεσα στα χωριά Τουρλωτή και Σφάκα. Ξεκινά την φιδογυριστή πορεία του από το οροπέδιο της Μονοκαράς και το ρέμα του εκβάλει στην παραλία Μαύρο Σελί στην περιοχή του Μόχλους. Το μήκος του είναι 3χλμ περίπου και τα κάθετα τοιχώματα του υπερβαίνουν τα 150μ. Εντυπωσιακή η γεωλογία του φαραγγιού, καθώς τα πετρώματα του ανήκουν στα βαθύτερα πετρώματα της Κρήτης, τους λεγόμενους πλακώδεις ασβεστόλιθους, που λόγω τεκτονικών μετακινήσεων σήμερα τα βρίσκουμε στις μεγαλύτερες κορυφές του νησιού. Τα πρανή και η κοίτη του φαραγγιού είναι κατάφυτα από πουρνάρια (πρίνους), που έχουν μέγεθος θάμνου ή έχουν αναπτυχθεί σε πανύψηλα δένδρα, ενώ ευδοκιμούν και πολλά αρωματικά φυτά, μερικά ενδημικά της περιοχής.

Το φαράγγι ξεκινάει ‘ανοικτό’ σαν ρεματιά με ‘χαλασά’ (ή αλλιώς σάρα, δηλαδή μέρος που η αποσάθρωση του εδάφους δημιουργεί συγκέντρωση πολλών μικρών ή μεγαλύτερων πετρών), που δυσχεραίνει κάπως το περπάτημα και θέλει προσοχή. Αρωματικά φυτά, κυρίως φασκομηλιά και ρίγανη, αναδύουν τα έλαιά τους, καθώς τα αναδεύουμε στην πορεία μας. Πρίνα πολλά. Ανθρωπογενείς παρεμβάσεις, όπως ένα μισογκρεμισμένο καμίνι ή τοιχία δίπλα στις σπηλαιώσεις των βράχων, που χρησιμοποιούνταν για τη φύλαξη των ζώων. Καθώς προχωράμε τα τοιχώματα συγκλίνουν και γύρω μας σκοτεινιάζει. Εδώ είναι το πιο εντυπωσιακό κομμάτι: στενά περάσματα ανάμεσα στα πεσμένα βράχια και στα δέντρα που μοιάζουν να ξεπετιούνται μέσα από την πέτρα και ν΄ αναπτύσσονται οριζόντια αντί για κάθετα! Βράχοι γλιστεροί, καθώς τους έχει λειάνει το νερό κι ο χρόνος. Εδώ χρειάζεσαι τη βοήθεια του φίλου συνοδοιπόρου, για να σκαρφαλώσεις και να ξεπεράσεις τα εμπόδια της φύσης. Αυτή είναι και η μαγεία αυτού του φαραγγιού, που συνδυάζει την πεζοπορία με κάποια αναρρίχηση και μετατρέπει την όλη διαδικασία σε παιχνίδι.  

Αφού περνάμε και τον τελευταίο ‘τοίχο’, ύψους περίπου 5 μέτρων, που έχει ωστόσο διαμορφωμένα φυσικά σκαλοπάτια και βοηθάνε πολύ στο ανέβασμα, αντικρίζουμε μπροστά μας μέρος του οροπεδίου της Μονοκαράς, τα πρώτα σπίτια και τα πρώτα οπωροφόρα δέντρα: καρυδιές, μηλιές, αχλαδιές. Πιο πέρα και τα αμπέλια. 

Το μικρό οροπέδιο της Μονοκαράς βρίσκεται στο όρος Ορνό, σε υψόμετρο περίπου 750μ. Η πρόσβαση γίνεται από τα χωριά της Τουρλωτής και της Σφάκας. Στο οροπέδιο υπάρχει ο γραφικός ναός του Τιμίου Σταυρού και πολλοί μαγατζέδες, δηλαδή σπιτάκια στα οποία διαμένουν τους θερινούς μήνες όσοι απασχολούνται στις μικρές καλλιέργειες από αμπέλια, μηλιές, αχλαδιές και καρυδιές. Το μικρό στενόμακρο οροπέδιο παραμένει καταπράσινο, αν και έχει χάσει λίγη από τη φρεσκάδα του μετά τις ζέστες του καλοκαιριού. Είναι κατάφυτο από αμπέλια, μηλιές, αχλαδιές και καρυδιές (πιθανά από τις καρυδιές/καρές να προέρχεται και το όνομα του). Ιδιαίτερα εντυπωσιάζουν 4-5 μεγάλα πηγάδια, πετρόκτιστα με γεροκτισμένα σκαλοπάτια που οδηγούν μέχρι τον πυθμένα, εξαιρετικό δείγμα παραδοσιακής αρχιτεκτονικής που αντέχει στο χρόνο.

Μια θορυβώδης παρέα αντρών έχει μαζευτεί ήδη σε μια αγροικία κι απ’ τις μυρωδιές συμπεραίνουμε ότι ψήνουν. «Καλή όρεξη, σύντεκνοι!», χαιρετά η Δώρα, μόνιμο πειραχτήρι. «Καλή ‘ναι μόνο ελάτε», η τυπική απάντηση. «Από τον Ορειβατικό του Αγίου Νικολάου;», ρωτάνε, και χαίρομαι μέσα μου, που κάποιοι μας παρακολουθούν και μας διαβάζουν . Όταν, αντί να πάρουμε τον καθιερωμένο δρόμο επιστροφής μέσω χωματόδρομων, στρίβουμε δεξιά προς το ύψωμα, ακούμε φωνές: «Όχι από κει! Λάθος δρόμος!». «Μην ανησυχείτε», τους καθησυχάζουμε. Ακολουθούμε το σχέδιο του αρχηγού μας για μια εναλλακτική διαδρομή. Πρώτα θα περιηγηθούμε την κορυφογραμμή ανάμεσα στα δύο φαράγγια κι έπειτα θα επιστρέψουμε μέσα από το γειτονικό παραφάραγγο στη βάση μας. Η διάσχιση της κορυφογραμμής είναι εντυπωσιακή για τη θέα που προσφέρει: η Ψείρα, τα γυψωρυχεία του Μόχλους, η Τουρλωτή, η Μυρσίνη και το βόρειο κρητικό πέλαγος, αλλά και τους εντυπωσιακούς σχηματισμούς των πετρωμάτων. Περπατάμε κατά μήκος της σε μια πορεία περίπου μιας ώρας, την οποία δυσχεραίνει πέραν της πέτρας και η ζέστη, λόγω του όψιμου καύσωνα. Μια προσπάθεια να κατεβούμε πιο γρήγορα στο σκιερό φαράγγι αποδείχτηκε άκαρπη, γιατί δεν είναι όλα τα μέρη βατά κι ιδανικά για μια κάθοδο στον σκιερό πυθμένα. Έτσι μαζεύουμε όλες μας τις δυνάμεις και ξαναπαίρνουμε την ανηφόρα. Κάτω από τον ίσκιο μιας ‘ευλογημένης’ αγριελιάς ξαποστάζουμε και μοιραζόμαστε τα τρόφιμα και το νερό, που έχει μείνει. Είμαστε κατάκοποι, αλλά πρέπει να κατέβουμε. Αρχίζουμε λοιπόν μια επίπονη, σχεδόν κάθετη, ελεύθερη κατάβαση, που δυσχεραίνεται από τα χαλίκια ή από τα θαμνώδη φυτά: αγκαραθιές, ασπάλαθους και φασκομηλιές, μέσα στον καυτό ήλιο. Ο ένας βοηθάει κι ενθαρρύνει τον άλλο και μετά από δύο ώρες και κάμποσες τσουρληθιές παρακάτω φτάνουμε επιτέλους στο φαράγγι και σε σταθερό έδαφος και μετά από λίγο στην έξοδό μας απ’ αυτό στις 15.30 περίπου.

Παρά την καταπόνηση και το γεγονός ότι είχαμε πολλά νέα μέλη ο αποχαιρετισμός ήταν εξαιρετικά εγκάρδιος και η διάθεση καλή. Βλέπετε οι δυσκολίες ‘δένουν’ την ομάδα. Δώσαμε όλοι υπόσχεση να ξαναβρεθούμε στις επόμενες πεζοπορίες σε πιο ιδανικές συνθήκες. Ευχαριστούμε τον αρχηγό, Θανάση Κολοτούρο, αλλά και το Νίκο απ’ τη Σητεία, το Θωμά, το Νεκτάριο, που βοήθησαν στα δύσκολα σημεία.

ΑΡΧΗΓΟΣ: Θανάσης Κολοτούρος

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: Μαρία Μετζογιαννάκη

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ: Μαρία Μετζογιαννάκη  

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΑΝΑΡΤΗΣΗΣ: Ελένη Λάμπρου

Κυκλική πεζοπορία ΜΟΧΛΟΣ - ΣΦΑΚΑ

Μόλις εννέα οι πεζοπόροι (άρχισε η ραστώνη του καλοκαιριού για τους περισσότερους) αυτήν την Κυριακή, 3 του Ιούλη στο τρίστρατο μπροστά από τον οικισμό του Μόχλους, όπου ήταν το προγραμματισμένο ραντεβού μας. 8.30 η ώρα το πρωί και ξεκινάμε… Περπατάμε στον επαρχιακό δρόμο ανάμεσα από παραθεριστικές κατοικίες, άλλοτε καλόγουστες κι άλλοτε too much για τα δεδομένα της περιοχής. Ο καιρός, παρά τον εμφανή κυματισμό στη θάλασσα, είναι πολύ ζεστός στη στεριά, αλλά ελπίζουμε στο μελτέμι, που αναμένεται κατά τις μεσημεριανές ώρες.

Πρώτο μας μέλημα το ανέβασμα μέσα από τους ελαιώνες και τα ξεραμένα χόρτα στο γραφικό εκκλησάκι του Αγίου Πνεύματος, που προσφέρει απρόσκοπτη θέα στην περιοχή. Απαραίτητη η στάση και στην εγκαταλελειμμένη αγροικία κάτω απ’ το εκκλησάκι. Η σκέψη πόση ευτυχία θα ήταν μετά από μια κοπιαστική μέρα στα χωράφια, να κάθεσαι στο πεζούλι κάτω απ’ τη σκιά της χαρουπιάς και ν’ ατενίζεις το πέλαγος, φουρτουνιασμένο κάποτε, όπως και σήμερα, επανέρχεται κάθε φορά, που περνώ!

ΜΙΝΩΙΚΟ ΛΑΤΟΜΕΙΟ

Ξαναπαίρνουμε την επαρχιακή οδό και σε απόσταση ενός χιλιομέτρου περίπου στρίβουμε δεξιά στη ρεματιά. Μιλάμε για την απόληξη στη θάλασσα του περίφημου κι άγριου φαραγγιού του Τσιγκούνη. Οι ντόπιοι εδώ το λένε «Ποταμό», αν και σπάνια έχει νερό. Από εδώ θα ανηφορίσουμε σιγά-σιγά για τη Σφάκα. Στην αρχή το φαράγγι είναι εξαιρετικά βατό, όσο προχωράμε όμως πυκνή βλάστηση από καλαμιές, πικροδάφνες, σκοίνα κι ελυγιές (λυγαριές, ανθισμένες με μπλε και ροζ ταξιανθίες αυτήν την εποχή) μας φράζει το δρόμο σε πολλά σημεία. Επιβάλλεται μια στάση για ξεκούραση στο πολύ όμορφο μικρό ξωκλήσι των Αγίων Σαράντα. 

Κάτω απ’ το μικρό στέγαστρο με τα κεραμίδια, βρίσκουμε προσωρινή ανακούφιση απ’ τη ζέστη. Βρίσκουμε το κλειδί κι έτσι μπορούμε να μπούμε μέσα. Η είσοδος είναι μικρή και στενή και οι ψηλοί διπλώνονται, για να μπουν στο ναό. Εντύπωση προκαλεί κι η ονομασία. «Άγιοι Σαράντα, δηλαδή ούτε ένας παραπάνω;», σχολιάζει περιπαικτικά ο Γιάννης. Την ιστορία τους φωτίζουν οι φορητές εικόνες μέσα στο εκκλησάκι: ήταν σύμφωνα με την παράδοση 40 στρατιώτες, που βασανίστηκαν προκειμένου να απαρνηθούν την πίστη τους με παραμονή στα κρύα νερά της λίμνης Σεβάστειας. Απ’ το πολύ κρύο, ο ένας λύγισε και βγήκε. Τη θέση του όμως πήρε ένας απ’ τους φρουρούς, που είδε τα φωτοστέφανα πάνω απ’ τα κεφάλια των Αγίων και πίστεψε. Άντε, Γιάννη, αν έχεις υπομονή, μέτρησε πόσοι απεικονίζονται στο νερό, να ο ένας που αποχωρεί, να κει ο άλλος, που παίρνει τη θέση του! Βγαίνουμε απ’ το φαράγγι κι ακολουθούμε χωματόδρομο ανάμεσα σε πρίνα, που μας δίνουν λίγη δροσιά, κι αργότερα σε ελαιώνες. Χαζεύουμε τις αγροικίες που συναντάμε στη διαδρομή και συζητάμε για τη ζωή σε αυτές κάποτε. Βασικοί χώροι τους: το υπνοδωμάτιο (ένα για όλους), η αποθήκη-αχυρώνας, ο στάβλος. Απαραίτητα ακόμα μια στέρνα για νερό κι ένας φούρνος για μαγείρεμα. Έξω και γύρω απ’ αυτές συναντούμε πολλές αμυγδαλιές και χαρουπιές. 

Μετά από μια απότομη ανηφόρα, φτάνουμε το σωζόμενο τμήμα από μινωικό μονοπάτι. Περνάμε το παλιό τοξωτό γεφύρι, ανηφορίζουμε και σταματάμε στο Κάτω Πηγάι (την πηγή απ’ όπου έπαιρνε νερό παλιότερα η Σφάκα). Ρέει ακόμα το νερό και φαίνονται οι γούρνες για τα ζώα, οι πλύστρες για τις νοικοκυρές, η στέρνα για τους κήπους. Εδώ κάτω απ’ το δροσερό υπόστεγο, ενημερώνω τους συνοδοιπόρους μου για τη Σφάκα, το χωριό μου. Ότι πήρε το όνομά της από πηγάδι με μια σφάκα (πικροδάφνη), επειδή οι διαβάτες έλεγαν ‘θα σταματήσουμε στη σφάκα’. Ακόμα ότι το χωριό είναι παλιό, γι’ αυτό και δεν φαίνεται από τη θάλασσα, ότι χωρίζεται σε δύο: το Πάνω και το Κάτω Χωριό κι ήταν μεγάλοι οι τσακωμοί το Πάσχα για το ποιος θα κάνει την πιο μεγάλη φουνάρα. Ακόμα για το παράπονο της μάνας μου, που ανεβοκατέβαινε ολημερίς με το σταμνί ή το λαΐνι, μικρό παιδάκι ακόμα, από το σπίτι της, τέρμα Πάνω Χωριό ως το Κάτω Πηγάι, να φέρει νερό στην πολύτεκνη οικογένεια. «Μόλις έφτανα στο σπίτι, έναν κουνενό ο ένας, έναν κουνενό ο άλλος, τελείωνε κιόλας το νερό κι άντε πάλι απ’ την αρχή. Πίναμε μόνο, που να φτάσει, για να πλυθούμε!».

Σύντομη στάση για ένα αναψυκτικό στο mini market της κυρίας Κατίνας, που τα έχει όλα, όπως όλα τα μαγαζάκια των χωριών. Θαυμάζουμε την ποικιλία των λουλουδιών στις γλάστρες της, που στολίζουν τις δυο πλευρές του επαρχιακού δρόμου προς το Μόχλος, τον οποίο ακολουθούμε κι εμείς για λίγο, για να συνεχίσουμε από αγροτικό χωματόδρομο, που ελίσσεται μέσα από ελαιώνες, αρκετοί απ’ τους οποίους ….ανήκουν στην οικογένειά μου. «Και πως τους μαζεύετε, βρε Μαρία;» η εύλογη απορία, όταν βλέπουν την κλίση του εδάφους. «Ε με υπομονή», απαντώ γελώντας, ενώ χάνομαι για μια ακόμα φορά στην θέα στο ανοικτό πέλαγος, που σε ανταμείβει τώρα, όπως και το χειμώνα με τις ελιές! Σιγά-σιγά με τις κουβέντες κατηφορίζουμε και βρίσκουμε ξανά τη ρεματιά απ’ την οποία ξεκινήσαμε.

Από δω θα κατευθυνθούμε παραλιακά προς την πετρώδη παραλία Λούτρες. Εδώ θα θαυμάσουμε τα τρία βυζαντινά λουτρά, που ανακαλύφθηκαν πρόσφατα. Πρόκειται για βυζαντινά, λόγω του σταυροειδούς σχήματος τους, δημόσια λουτρά, που πρόσφεραν τόσο κρύο όσο και ζεστό νερό, με κεραμικούς σωλήνες που μετέφεραν τον ζεστό αέρα, χοντρούς τοίχους, θόλο και ανθεκτικό κονίαμα από θρυμματισμένο κεραμίδι, για να μην πιάνουν υγρασία. Όλ’ αυτά δείχνουν μεγάλη ανάπτυξη της περιοχής κι εκτεταμένο οικισμό. Εγώ πάλι δεν ξέρω γι’ αυτές τις πολυτέλειες των βυζαντινών. Εμένα οι παππούδες μου, μόνιμα με την έλλειψη νερού, ερχόταν εδώ μια φορά το χρόνο, τέλη άνοιξης, έπλεναν τις κουβέρτες πετρώνοντάς τις στη θάλασσα και στη συνέχεια ξέβγαζαν το αλάτι στο γλυκό νερό του χείμαρρου, τις άπλωναν στα βράχια να στεγνώσουν κι αργά το βράδυ τις φόρτωναν στο γαϊδούρι και γύριζαν πίσω! Η περιοχή αυτή ανάπτυξε πολιτισμό και πέρασε μεγάλες δόξες από τα μινωικά χρόνια ως την Ενετοκρατία λόγω του εμπορίου δια θαλάσσης, για να περάσει στην ανέχεια στην συνέχεια, καθώς το έδαφος και το νερό, δεν επαρκούσε για τις γεωργικές ενασχολήσεις. Φτώχεια καταραμένη, σ’ όλες τις αφηγήσεις των παλιών.

Στη συνέχεια περπατάμε από μονοπάτι πάνω απ’ την εντυπωσιακή όσο και άγρια ακτογραμμή, ώσπου καταλήγουμε στην αφετηρία μας. Ο επίλογος της πεζοπορίας θα δοθεί μέσα στον όμορφο όσο και τουριστικό οικισμό του Μόχλους, με μια μπύρα στο καναπεδάκι του ‘Οn the rocks’, στην άκρη του κολπίσκου, με καταπληκτική θέα στο νησί και στο αφρισμένο καταγάλανο πέλαγος. Συνολικά περπατήσαμε γύρω στα 13 χιλιόμετρα σε 4 περίπου ώρες!

 

ΑΡΧΗΓΟΣ: Μαρία Μετζογιαννάκη  

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: Γιάννης Πάγκαλος

ΧΑΡΤΗΣ: Γιάννης Πάγκαλος

ΒΙΝΤΕΟ: Γιάννης Πάγκαλος

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ: Μαρία Μετζογιαννάκη 

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΑΝΑΡΤΗΣΗΣ: Ελένη Λάμπρου 

ΧΑΡΤΗΣ ΔΙΑΔΡΟΜΗΣ

 

ΠΕΖΟΠΟΡΙΑ ΣΦΑΚΑ - ΠΥΡΓΟΣ ΚΟΡΝΑΡΩΝ - ΜΟΧΛΟΣ

Σε όμορφα Στειακά χωριά περπάτησε η ομάδα του Ορειβατικού Συλλόγου Αγίου Νικολάου, την Κυριακή 21 Ιουνίου 2020. Με αφετηρία το χωριό Σφάκα και τερματισμό στον παραλιακό οικισμό Μόχλος, ανακαλύψαμε γραφικά ξωκλήσια με εκπληκτική θέα στο Αιγαίο, παλιούς νερόμυλους και βενετσιάνικους πύργους (!) και θαυμάσαμε την άγρια ομορφιά της βόρειας ακτογραμμής του νησιού μας με τις δυσπρόσιτες παραλίες.

Η διαδρομή μας ξεκίνησε από το όμορφο χωριό της Σφάκας, που βρίσκεται στην εθνική οδό Αγίου Νικολάου-Σητείας.

Σύμφωνα με την τοπική παράδοση, το χωριό οφείλει το όνομα του στις πικροδάφνες. ΄Οπως λένε οι ντόπιοι, στον ίσκιο μιας σφάκας (πικροδάφνης) κάθονταν οι 'περασάρηδες' να ξεκουραστούν. Από τη συνεχή χρήση της φράσης "θα κάτσομε στη σφάκα", καθιερώθηκε η ονομασία "Σφάκα" για ολόκληρο τον οικισμό. Χτισμένη ανάμεσα στο βουνό και τη θάλασσα, η Σφάκα εντυπωσιάζει με την επιβλητική εκκλησιά της και τα κάτασπρα σπίτια της που απλώνονται σε δυο ξεχωριστές γειτονιές, τριγυρισμένα από ένα καταπράσινο κάμπο με ελιές.

Νωρίς το πρωί, από μονοπάτι και χωματόδρομους ανάμεσα από καλλιεργημένα χωράφια με φορτωμένα λιόδεντρα, κατευθυνθήκαμε ανατολικά ακολουθώντας αρχικά πορεία παράλληλα με τον ΒΟΑΚ και στη συνέχεια βόρεια. Στη διαδρομή παρακολουθήσαμε την έκλειψη του ήλιου, ένα φωτεινό δακτύλιο γύρω από το σκοτεινιασμένο φεγγάρι (Δακτυλιοειδής έκλειψη), που συμβαίνει όταν η Σελήνη είναι πολύ μακριά από τη Γη για να καλύψει τελείως τον δίσκο του Ήλιου.

Στις 9.15 φτάσαμε και ξαποστάσαμε στο ξωκλήσι του Αγίου Γεωργίου Τουρλωτής με καταπληκτική θέα στις ακτές. Στη συνέχεια ακολουθήσαμε το δρόμο Τουρλωτής- Μόχλους και στρίψαμε δεξιά για "Κοινοπόταμο" (κοινός ποταμός Σφάκας Μυρσίνης). Το ρυάκι είχε ακόμη κάμποσο τρεχούμενο νερό και υπήρχαν και 2-3 στέρνες-βιότοποι με βατράχια και λιβελούλες.  Ανακαλύψαμε και ένα παλιό νερόμυλο, εξαφανισμένο μέσα στις πυκνές πρασινάδες και τα αναρριχώμενα φυτά. Μόνο η βαριά μυλόπετρα, πεταμένη έξω παρατημένη, και άχρηστη μας θύμισε αλλοτινούς καιρούς…

Ξεκουραστήκαμε απολαμβάνοντας την  δροσιά του νερού και της βλάστησης και κατόπιν πήραμε μονοπάτι ανάμεσα σε φουντωτά δέντρα και κήπους. Περίπου στις 10.30 φτάσαμε στην εκκλησία της Ανάληψης Μυρσίνης, με τον όμορφο προαύλιο χώρο με τα σκιερά αλμυρίκια και την πανοραμική θέα.

Στη συνέχεια κατευθυνθήκαμε προς το ξωκλήσι του Αγίου Αντωνίου και τον παρακείμενο ενετικό πύργο.

Ο Πύργος των Κορνάρων ή Πύργος του Αγίου Αντωνίου βρίσκεται Β.Α του χωριού Μυρσίνη. Είναι ένας μικρός τετράγωνος πετρόκτιστος πύργος που χτίστηκε περί τον 16^ο αιώνα και μάλλον χρησιμοποιήθηκε σαν παρατηρητήριο κατά την περίοδο της Ενετοκρατίας και της Τουρκοκρατίας. Είναι πιθανό να ανεγέρθηκε σαν οχυρή κατοικία (πυργόσπιτο), κάτι το οποίο συνήθιζαν οι αρχοντικές οικογένειες της εποχής που ζούσαν στην ύπαιθρο και πιστεύεται ότι χρησιμοποιήθηκε για προστασία της περιοχής, λόγω των συχνών πειρατικών και τουρκικών επιδρομών. Κατά την επανάσταση ενάντια στους Οθωμανούς του 1897, οι ντόπιοι φοβήθηκαν μήπως οι Τούρκοι καταλάβουν και εκμεταλλευτούν το πύργο και για αυτό προσπάθησαν να τον κατεδαφίσουν με δυναμίτες. Ο πύργος υπέστη σοβαρές ρωγμές και σε μια μεγάλη κακοκαιρία του 1918 ένα μεγάλο τμήμα του κατέρρευσε γκρεμίζοντας εν μέρει και τον παρακείμενο ναό του Αγίου Αντωνίου, πολύ σύντομα όμως ο ναός ξαναχτίστηκε με τη σημερινή μορφή του. Η οικοδόμηση του αρχικού ναού του Αγίου Αντωνίου ανάγεται με επιφύλαξη στη Βυζαντινή εποχή. Στο εσωτερικό του ναού υπάρχει χαραγμένη με το χέρι η φράση «Βιτζεντζο Κορνάρος 1677». Προφανώς δεν πρόκειται για τον ποιητή του Ερωτόκριτου, αλλά για κάποιον συνονόματό του, που μάλλον ήταν και αυτός γόνος της εξελληνισμένης αρχοντικής οικογένειας των Κορνάρων. Στο μεσαιωνικό αυτό graffiti οφείλεται και η ονομασία του πύργου. Τη δεκαετία του 1990 ο πύργος αναστηλώθηκε και είναι επισκέψιμος.

Στον Πύργο και στον Ναό μας ξενάγησε ο κ. Νίκος Μακρυνάκης, καλλιτέχνης του πηλού, παλιός πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου και διοργανωτής των μεγάλων συναυλιών που γινόταν παλιότερα στη Μυρσίνη με γνωστούς καλλιτέχνες. Μας άνοιξε και επισκεφθήκαμε την εκκλησία και στη συνέχεια τον αναπαλαιωμένο, τριώροφο πύργο. Ευχαριστούμε τον κ. Γιώργο Μέντζο, νυν πρόεδρο του Συλλόγου που μας έστειλε το κλειδί, καθώς και τον κ. Αντώνη Μανιαδάκη που με προσωπική εργασία συνέβαλε στην ανακαίνιση.

Αφήσαμε πίσω μας τον βουβό πύργο με ιστορίες για γενοβέζους ιππότες και αιμοβόρους πειρατές φυλαγμένες πίσω από τους χοντρούς πέτρινους τοίχους του και συνεχίσαμε ανατολικά. Αρχικά ακολουθήσαμε  ανηφορική πορεία και κατόπιν στρίψαμε αριστερά και κατηφορίσαμε ατενίζοντας τον επιβλητικό βράχο του "Κάστελλα". Προσεγγίσαμε τον απότομο, μυστηριώδη λόφο, που οι παρυφές του καταλήγουν στη θάλασσα, δημιουργώντας ένα φυσικό διαχωριστικό όριο. Αποφασίσαμε να μην κατεβούμε μέχρι κάτω στην παραλία του "Χαλινομούρη" για μπάνιο, για να αποφύγουμε την καθυστέρηση, με τον φόβο ότι η ζέστη θα δυσκόλευε περισσότερο την ανηφορική πορείας της επιστροφής.

Ακολουθήσαμε πορεία παράλληλη με την ακτογραμμή, περνώντας από γραφικές κι απότομες ακτές (Λιναρές, Βαρκοτόπι, Χαλικιάς, Λούτρες) , με τελικό προορισμό την αμμουδερή παραλία στο Μόχλος. Δεν προσεγγίσαμε τις παραλίες, που ήταν πολύ κυματώδεις καθώς είναι πολύ εκτεθειμένες στον αέρα, απολαύσαμε όμως την άγρια και περήφανη ομορφιά του τοπίου με τους σκουρόχρωμους βράχους να σχηματίζουν υπέροχες δαντελωτές ακτές, αποτέλεσμα της αιώνιας πάλης τους με τα κύματα. Αν και το βοριαδάκι που φυσούσε μας στέρησε την δροσιά της θάλασσας, διευκόλυνε την πορεία της επιστροφής, που λόγω της ανηφόρας και της μεσημεριανής ζέστης ήταν πιο κουραστική.

Στην περιοχή "Λιναρές" κάναμε σύντομη στάση στο νερόμυλο που βρίσκεται πάνω στο δρόμο και περπατώντας παραλιακά φτάσαμε στις 1:30 το μεσημέρι στο Μόχλος. Πριν φτάσουμε στον προορισμό μας, οι οδηγοί μεταφέρθηκαν ‘καροτσάδα’ με αγροτικό αυτοκίνητο στην αφετηρία για να παραλάβουν τα οχήματα τους, ενώ οι υπόλοιποι απολαύσαμε την χαλαρωτική δροσιά της θάλασσας και την μοναδική θέα προς τα κοντινά ακατοίκητα νησάκια.

Ο Μόχλος είναι ένα γραφικό χωριό, που διατηρεί ακέραια τα παραδοσιακά στοιχεία του και αποτελεί ιδανικό προορισμό για ήρεμες διακοπές. Βρίσκεται απέναντι (μόλις 150μ.) από το νησάκι του Αγίου Νικολάου, με το ομώνυμο εκκλησάκι. Το μικροσκοπικό νησάκι, μαζί με το κοντινό νησάκι της Ψείρας, την μινωική περίοδο,  ήταν σημαντικά λιμάνια καταφυγής για τους  μινωίτες ναυτικούς που ταξίδευαν προς την Ανατολή.

Ανανεώσαμε το ραντεβού για την επόμενη Κυριακή με μια ξεχωριστή πεζοπορία σε 17 διάσημες αλλά και  απρόσιτες παραλίες του Λυβικού, στο νότο του νομού Ρεθύμνου. Πήραμε το δρόμο της επιστροφής, με την ικανοποίηση που χαρίζει μια πλούσια σε εντυπώσεις εμπειρία. Σε περίπου 5 ώρες περπατήσαμε περισσότερο από 15χλμ, στην περιοχή ανάμεσα στα χωριά Σφάκα-Τρουλωτή-Μυρσίνη-Μόχλος της ανατολικής Κρήτης, ανακαλύπτοντας για μια ακόμη φορά τον πλούτο και την μαγευτική ομορφιά του τόπου μας.

ΑΡΧΗΓΟΣ: Μαρία Μετζογιαννάκη

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ-ΒΙΝΤΕΟ: Γιάννης Πάγκαλος

ΧΑΡΤΗΣ: Λεωνίδας Κλώντζας

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ: Ελένη Λάμπρου

ΧΑΡΤΗΣ ΔΙΑΔΡΟΜΗΣ

Powered by Wikiloc