Την Κυριακή 15 Δεκεμβρίου μέρα ηλιόλουστη
και ζεστή, ιδανική για περίπατο στη φύση, πραγματοποίησε ο Ορειβατικός Σύλλογος Αγίου Νικολάου, χαλαρή κι απολαυστική πεζοπορία
στην ύπαιθρο πέριξ της Σητείας.
Ξεκινάμε
λίγο πριν τις 10.00 από το σημείο συνάντησης κοντά στο σημείο που τέμνονται
παλιά και νέα εθνική οδός, δίπλα στο Χαμέζι, μία ολιγομελής κι ετερόκλητη ομάδα από διάφορα σημεία του
νομού!
Ομαδική στο Σουβλωτό Μουρί, στον αρχαιολογικό χώρο Χαμεζίου (στο βάθος το ομώνυμο χωριό)
Στον αρχαιολογικό χώρο Χαμεζίου
Πρώτα
οδηγώ τους συνοδοιπόρους μου στον
αρχαιολογικό χώρο στον λόφο «Σουβλωτό Μουρί» (όνομα και πράγμα) ακολουθώντας τις σχετικές πινακίδες! Η καταπληκτική
θέα τους αφήνει όλους άφωνους: όλα τα χωριά τριγύρω, η πόλη της Σητείας, οι
Διονυσάδες, η χερσόνησος στο Κυριαμάδι… Δράττομαι της ευκαιρίας να δείξω τη
διαδρομή, που θ’ ακολουθήσουμε γύρω απ’ την κοιλάδα του πάνω Σκλαβεδιάκου!
Όσο
για τον αρχαιολογικό χώρο τι να πεις; Ένα ελλειψοειδές μεγάλο κτίσμα του 2.000
π.Χ., που έχει στο κέντρο βαθύ πηγάδι και τριγύρω ψηλό πετρόκτιστο περίβολο. Η
χρήση του μυστήριο! Πρόκειται για πλούσια αγροικία; Ιερό κορυφής; Είδος
φυλακίου; Ή λίγο απ’ όλα; Ποιος ξέρει; Ο περίκλειστος χώρος του πάντως βοηθά να
συστηθούμε. Φαίνεται πως η ομάδα αυτή παρά τη διαφορετικότητά της μια χαρά θα
δέσει κι η μέρα θα κυλήσει όμορφα.
Αεροφωτογραφία (αρχείου) του Σπύρου Λιανάκη που δείχνει την κάτοψη του μοναδικού για την εποχή του αυτού αρχαιολογικού χώρου, που στο κέντρο έχει πηγάδι και γύρω κυκλικά αναπτύσσονται πτέρυγες δωματίων. Τριγύρω τον προφυλάσσει ελλειψοειδές τοιχίο. Αγροικία; Ιερό κορυφής; Φρούριο; Φρυκτωρία; Μυστήρια η χρήση του με επικρατέστερη άποψη την πρώτη!
Άλλη μια αεροφωτογραφία του Σπύρου, όπου διακρίνεται το Χαμέζι κι ο ΒΟΑΚ
Ρίζα: ένας εγκαταλελειμμένος οικισμός
Γυρνάμε
πίσω και παίρνουμε τον χωματόδρομο δίπλα από τον ανεμόμυλο, που διασχίζει τα
κάθετα εντυπωσιακά τοιχώματα δυτικά της κοιλάδας
του Άνω Σκλαβεδιάκου ή Σκορδίλου. Η απέναντι μεριά του πάντως σβήνει ομαλά
και κυριαρχούν οι ελαιώνες. Σε πολλούς απ’ αυτούς είναι τα πανιά απλωμένα και
τα ραβδιστικά έχουν πάρει φωτιά. Τα πρόβατα από την παραπλήσια στάνη σπεύδουν να μας περιεργαστούν. Πάνω μας όρνια
στριφογυρίζουν κόβοντας κίνηση! Φασκομηλιές κι αγκαραθιές μοιράζουν αρώματα κι
ανάμεσά τους ξεπετάγονται μικροσκοπικές ομορφιές της εποχής: κρόκοι, κολχικά
και νεραγκούλες.
Εκκίνηση της κυρίως διαδρομής από τον ανεμόμυλο κοντά στο Χαμέζι
Πορεία κυρίως από χωματόδρομους
Περπατώντας παράλληλα με την κοιλάδα του πάνω Σκλαβεδιάκου ή Σκορδίλου (καθώς 'σβήνει' αυτή στο ομώνυμο χωριό. Αρχικά από την δυτική πιο άγρια πλευρά, κατόπιν θα γυρίσουμε απ' την απέναντι
Περίοδος λιομαζώματος, τα δέντρα γεμάτα καρπό, οι ελαιώνες στρωμένοι με δίχτυα και τα ραβδιστικά παίρνουν φωτιά
Μια στάνη στην άκρη του γκρεμού και τα πρόβατα βγαίνουν προς προϋπάντηση
Τα μικροσκοπικά και πανέμορφα (πλην τοξικά) κολχικά
Κρόκοι
Πρώτη
στάση ο μισο-ερειπωμένος οικισμός της
Ρίζας, στα ριζά των δυτικών στειακών ορέων. Αν και έχει κάποιους
προσεγμένους κήπους, δε μένει πια κανείς εδώ. Παρά την ερημιά του, οι δυο
‘ξένες’ μας ρωτάνε «αν πουλιέται εδώ κανένα σπίτι». Κι η Μαίρη, που της αρέσει
να ζωγραφίζει τοπία λέει «Ευχαρίστως θα νοίκιαζα εδώ!».
Κοιλάδα Άνω Σκλαβεδιάκου: Πλησιάζοντας τη Ρίζα (αριστερά), φαίνεται κι η Παναγία Γαλατοκτισμένη (δεξιά), η Σκοπή στο βάθος και πιο πίσω δεξιά η ίδια η Σητεία
Ερείπια στη Ρίζα, κάποτε πλούσιο χωριό, καθώς ήταν στην περασά, τώρα πια εγκαταλελειμμένο
Αποχαιρετώντας τη Ρίζα από χαμηλά
Επόμενη
στάση η εκκλησία της Παναγίας της
Γαλατοκτισμένης, μικρός μονόχωρος ναός με αντηρίδες, περιτριγυρισμένος από
λογής-λογής βοηθητικούς χώρους, για το μεγάλο πανηγύρι το Δεκαπενταύγουστο! Ο
θρύλος λέει ότι κατά την ανέγερση του οι οθωμανικές αρχές δεν επέτρεψαν τη χρήση
νερού και οι πεισματάρηδες κτηνοτρόφοι της περιοχής το έχτισαν με γάλα από τα
ζώα τους.
Φροντισμένη η είσοδος στην Παναγία Γαλατοκτισμένη στο βάθος της κοιλάδας και πλήθος οι βοηθητικού χώροι τριγύρω ΄πνίγουν' το εκκλησάκι, καθώς εδώ γίνεται μεγάλο πανηγύρι το Δεκαπενταύγουστο.
Ο κυρίως ναός κτίστηκε κατά την Τουρκοκρατία κι ο θρύλος λέει ότι επειδή οι οθωμανικές αρχές απαγόρεψαν τη χρήση νερού στην ανοικοδόμησή του, οι ντόπιοι κτηνοτρόφοι τον έκτισαν με γάλα!
Στα χωριά της περιοχής: Παρασπόρι και Σκοπή
Μας
χωρίζουν δυο χιλιόμετρα από το Παρασπόρι.
Τους έχω υποσχεθεί καφέ στο παραδοσιακό καφενείο του χωριού, αλλά αμφιβάλλω, αν
θα βρούμε τίποτα εποχή λιομαζώματος. Ω του θαύματος, η παραδοσιακή ταβέρνα
«Κασσαλής» είναι ανοικτή και ναι, θα μας φτιάξει και καφέ! Πρώτα όμως θα τους
πάω -με το ζόρι- στην «Κάτω Βρύση» του χωριού, όπου τρέχει κρύο το νεράκι. Θα
δροσιστούμε και μ’ ένα ζουμερό μανταρίνι από τα γειτονικά περβόλια και μετά
πίσω στο εορταστικά στολισμένο μικρό χωριό, που ιδρύθηκε από μικρασιάτες
πρόσφυγες.
Παρασπόρι, το χωριό των προσφύγων με την ωραία θέα προς Σητεία
Στην Κάτω Κρήνη Παρασπορίου τρέχει ακόμα το νερό
Στον χώρο γύρω απ' αυτήν γινόταν παλιά το πανηγύρι του χωριού
ecballium elaterium (πικραγγουριά), μια μεγάλη αποικία από τα εκτινασσόμενα σπόρια του φυτού (αγαπημένο παιχνίδι των παιδικών μας χρόνων) δίπλα στην κρήνη
Αραλίκι κάτω απ' τον ήλιο στην εορταστική ταβέρνα "Κασσαλής"
Δύσκολα
ξεκολλάμε από την ωραία θέα, τον καφέ και το λιατσάκι, αλλά είναι ώρα να
φύγουμε. Από την εκκλησία του Αγίου Γεωργίου στην άκρη του χωριού, που
φιλοξενεί τάφους της οικογένειας των Κορνάρων, παίρνουμε κατηφορικό χωματόδρομο
με ωραία θέα ως το γραφικότατο εκκλησάκι
της Μεταμορφώσεως, του 1881 (κατά την
επιγραφή στο ανώθυρο), με τους ανάγλυφους ρόδακες στη στέγη, το
μινιμαλιστικό εσωτερικό, που μοιάζει με σπιρτόκουτο, τον περίβολο-μπαλκόνι στην
πράσινη κοιλάδα και τη θέα στη Σκοπή απέναντι.
Το εκκλησάκι της Μεταμορφώσεως, απέναντι απ' τη Σκοπή, πνιγμένο στη βλάστηση της κοιλάδας του Σκλαβεδιάκου
Πολύ όμορφο και μικροσκοπικό (το εσωτερικό του μοιάζει με σπιρτόκουτο), φέρει επιγραφή στο ανώθυρο 1881)
Λεπτομέρεια με τον ρόδακα της στέγης. Στο βάθος αριστερά φαίνεται η Σκοπή
Η ίδια εκκλησία ιδωμένη από την απέναντι μεριά
Μανιτάρια ξεφύτρωσαν ήδη στα μέρη αυτά, καθώς έχουν αρκετή υγρασία
Από
εδώ θα πάρουμε στενό μονοπάτι που κατεβαίνει στον μυχό του ξεροπόταμου και
περνώντας το παλιό χτιστό γεφυράκι
θα βγούμε ανηφορίζοντας στη Σκοπή,
κεφαλοχώρι της περιοχής, ονομαστό για τους αυθεντικούς κατοίκους του. Πλούσιο
χωριό με άφθονο νερό κι εύφορη γη, με ένα πλέγμα από καταπότες να οδηγούν στα
περβόλια με τα εσπεριδοειδή και τις ρογδιές. Εντυπωσιακά και τα παλιά ερειπωμένα
σπίτια στην κάτω πλευρά. Αντίθετα όσο ανεβαίνεις κοντά στη δημοσιά, στο νεώτερο
χωριό η δόμηση είναι μάλλον άναρχη κι αχαρη. Οπωσδήποτε ένα μέρος που έχει
ενδιαφέρον.
Σκοπή, ένα κεφαλοχώρι της περιοχής: ΠΑΝΩ: εκκλησάκι Αγίου Βασιλείου στην κάτω μεριά του χωριού. ΚΑΤΩ: ακολουθώντας τα μονοπάτια του καταπότη πνιγμένα στη βλάστηση ως την παιά κρήνη του χωριού
Ήρθε
η ώρα για τον απολογισμό της μέρας: περπατήσαμε γύρω στα 13 χιλιόμετρα σε 5 ώρες με τις στάσεις. Στα συν της ημέρας
η πολύ θετική διάθεση κι επικοινωνία. Μια ομάδα που φαινόταν εντελώς παράταιρη
κι ανομοιογενής, «έδεσε» τελικά πολύ καλά. Κι όταν στο τέλος όλοι ανταλλάξανε τηλέφωνα
με όλους, σκέφτηκα αυθόρμητα παραφράζοντας το γνωστό τραγούδι: «Γιατί εμείς δεν
περπατάμε για να ξεχωρίσουμε, αδερφέ μου, απ’ τον κόσμο, εμείς περπατάμε για να
σμίξουμε τον κόσμο». Κι αυτή είναι η καλύτερη ανταμοιβή για έναν αρχηγό!!!
Αρχηγοσέλφι σε εορταστική διάθεση (Παρασπόρι)
ΑΡΧΗΓΟΣ: Μαρία Μετζογιαννάκη
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: Μαρία Μετζογιαννάκη
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ - ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΚΕΙΜΕΝΟΥ: Μ. Μετζογιαννάκη
ΒΙΝΤΕΟ: ----------------
ΧΑΡΤΗΣ ΠΕΖΟΠΟΡΙΑΣ: -----------------------
Sunday, 11 June 2023
ΦΑΡΑΓΓΙΑ ΑΓΙΩΝ ΠΑΝΤΩΝ ΚΑΙ ΦΑΝΕΡΩΜΕΝΗΣ
Την Γεωδιαδρομή 16 του Γεωπάρκου Σητείας, δηλαδή τη διάσχιση του πολύ
ιδιαίτερου φαραγγιού των Αγίων Πάντων,
πραγματοποίησε την Κυριακή 11 Ιουνίου
2023 ο Ορειβατικός Σύλλογος Αγίου Νικολάου.
Δεν είναι ακριβώς ομαδική, αλλά είναι σίγουρα εντυπωσιακή
Η παρέα μας στην πηγή Κουτσουνάρι στο τελείωμα του φαραγγιού
ΤΟ ΒΙΝΤΕΟ ΜΑΣ (με το φακό του Γιάννη Πάγκαλου):
ΦΑΡΑΓΓΙ ΑΓΙΩΝ ΠΑΝΤΩΝ
Ξεκινάμε μια παρέα 24 πεζοπόρων, μέλη και φίλοι απ’ τη Σητεία. Στην είσοδο του φαραγγιού, όπου μας οδηγεί αγροτικός δρόμος από τη γειτονική Σκοπή, η αρχηγός μας, μόνιμη κάτοικος της περιοχής θα μας κάνει μια μικρή ενημέρωση για το μέρος: «περιοχή απάτητη και παρθένα, αν και τόσο κοντά στη Σητεία ….το πιο ενδιαφέρον στοιχείο αποτελούν τα πετρώματά της …σπήλαια …πηγές … εκκλησάκια». Η ομάδα ανυπομονεί να τα εξερευνήσει όλα! Εμπρός!
Βυθιζόμαστε λοιπόν με το ‘καλημέρα’ στην πυκνή βλάστησή αποτελούμενη από πρίνα, μυρτιές, πικροδάφνες, σχοίνα, πλατάνια και πολλές χαρουπιές! Ανάμεσά τους συναντάμε κι αρκετά αγριολούλουδα, όπως παπαρούνες και καμπανούλες, αλλά κυρίως πολλά αρωματικά φυτά, κυρίως ανθισμένη θρούμπη, που μοσχοβολάνε στο πέρασμα μας. Η πορεία γίνεται από καλά σηματοδοτημένο μονοπάτι από το Γεωπάρκο. Πρώτη στάση για αναζήτηση του Σπηλαίου Σκαφιδαρά, όπου χωρικοί –ανάμεσα τους κι ο παππούς της αρχηγού, μας λέει περήφανη- κλέψανε απ’ τον εχθρό ένα οπλοπολυβόλο, το έκρυψαν στο σπήλαιο και το παρέδωσαν στον ελληνικό στρατό με τη λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Πρώτη ένδειξη της ιστορικής σημασίας του φαραγγιού. Η έντονη ανθρώπινη δραστηριότητα στο παρελθόν φαίνεται κι απ’ τις παλιές ξερολιθιές της ρεματιάς.
Τα χαρακτηριστικά υπόλευκα πετρώματα δίπλα στην πυκνή βλάστηση είναι το χαρακτηριστικό αυτού του φαραγγιού
Αρωματικά φυτά μοσχομύριζαν στο διάβα μας
Αρκετά αγριολούλουδα, που κρατιούνται ακόμα στα σκιερά μέρη του φαραγγιού!
Λίγο μετά το ξεκίνημα μια μεγάλη κατολίσθηση, που ενδεχομένως σχετίζεται με τον πρόσφατο σεισμό και τις πλημμύρες στην περιοχή, έχει σχεδόν κλείσει το πέρασμα και μας αναγκάζει να σκαρφαλώσουμε στα πεσμένα βράχια. Μετά από μία ώρα περίπου τα πετρώματα αρχίζουν να γίνονται πολύ ενδιαφέροντα: ο συνδυασμός ασβεστόλιθου κι αργίλου δημιουργεί αυτό το λευκοκίτρινο μαλακό κι εύπλαστο πέτρωμα (τη μάργα), που τρίβεται εύκολα στο άγγιγμά σου και μαδάει, το οποίο σμιλεύει ο αέρας και το νερό, έτσι ώστε να σχηματίζονται σπήλαια, πτυχώσεις και γεωμορφές. Κάποτε όλη αυτή η περιοχή ήταν κάτω απ’ τη θάλασσα. Έτσι σε πολλά σημεία των βράχων εντοπίζουμε κι αρκετά θαλάσσια απολιθώματα!
Μια μεγάλη κατολίσθηση στην αρχή του φαραγγιού!
Εντυπωσιακά βράχια σε όλο το μήκος του φαραγγιού!
Απολιθώματα παντού, καθώς η περιοχή ήταν κάποτε στο βυθό της θάλασσας
Φτάνουμε κάποτε και στην πρώτη πηγή, τη ‘Χωστή’, μια και το νερό αναβλύζει από ένα μικρό σπήλαιο. Μια μικρή κατολίσθηση κι εδώ είναι εμφανής. Η επόμενη πηγή, το Κουτσουνάρι, προς το τέλος του φαραγγιού είναι πιο εντυπωσιακή, έτσι καθώς αναβλύζει το νερό της απ’ την εντυπωσιακή ορθοπλαγιά. Εδώ κατά την παράδοση καθόταν ο Κορνάρος κι έγραφε τον Ερωτόκριτό του κι ο χώρος αποτελεί σίγουρα ακόμα και σήμερα …έμπνευση για πολλούς, όπως δείχνει το πέτρινο τραπεζάκι του για τους επισκέπτες. Απ’ εδώ το φαράγγι ανοίγει και, καθώς το νερό είναι άφθονο και το μέρος προσβάσιμο με αγροτικά, πολλοί ζηλευτοί κήποι, αλλά και περβόλια με φρούτα -ακόμα και μπανανιές - ξεδιπλώνονται εδώ κι εκεί.
Μερικές λιμνούλες με νερό συναντούνται ακόμα
Πλησιάζουμε στην πρώτη πηγή, τη Χωστή Βρύση
Χωστή, γιατί το νερό αναβλύζει από το σπήλαιο. Άλλη μια φρέσκια κατολίσθηση εδώ!!
Πλησιάζοντας την πηγή Κουτσουνάρι, στην έξοδο του φαραγγιού
Εντυπωσιακές οι ορθοπλαγιές πέριξ της πηγής
Γάργαρο ρέει το νερό της πηγής
Πολύ το νερό, πολλοί κι οι κήποι
Εντυπωσιακό το άνθος της μπανάνας
Μ’ αυτά και μ’ αυτά πλησιάζουμε το ομώνυμο ξωκλήσιτων Αγίων Πάντων, που σήμερα έχει τη γιορτή του. Ίσα που προλαβαίνουμε τους τελευταίους προσκυνητές, που έχουν αρχίσει ήδη να ξεστολίζουν. Ανάβουμε ένα κεράκι και δεχόμαστε με ευχαρίστηση τα φιλέματα τους: ψωμί και ντόπιο τυρί, άρτο, μια ρακή για το «Και του Χρόνου». Θα περιμαζέψουν επίσης όσους κουράστηκαν απ’ την πορεία ή φοβήθηκαν τη μεσημεριανή ζέστη και θα τους οδηγήσουν στην αφετηρία.
Το εκκλησάκι των Αγίων Πάντων στην έξοδο του φαραγγιού γιορτάζει σήμερα!!!
Άγιοι Πάντες
Ένα μικρό φίλεμα από τους προσκυνητές και μικρή ανάπαυλα κάτω απ' τη σκιά
Άρτος! Και του χρόνου!
Στον περίβολο των Αγίων Πάντων
Οι υπόλοιποι θα συνεχίσουμε βγάζοντας μια ακόμα ομαδική φωτογραφία στον πιο αναγνωρίσιμο χώρο του φαραγγιού στην έξοδό του, στις βραχομορφές, που μοιάζουν με γιγάντια μανιτάρια. Έπειτα θα αναπνεύσουμε το φρέσκο αεράκι από το κρητικό πέλαγος στην πολύ όμορφη ακτή ‘Λίμνη’, στο άνοιγμα του φαραγγιού κι έχει εξίσου εντυπωσιακούς κάθετους ασβεστολιθικούς σχηματισμούς. Δίπλα της μια ακόμα πηγή με κτιστή βρύση και παχιά σκιά κάτω απ’ τα δέντρα στη θέση -όνομα και πράγμα- ‘Πλατάνι’ λίγα μέτρα απ’ τη θάλασσα, η οποία -από τις σπάνιες μέρες χωρίς πολύ αέρα και κύμα- μας προσκαλεί να βυθιστούμε στη δροσιά της. Μαγιό εξάλλου κρατάμε κι είναι ήδη καταμεσήμερο. Έτσι ‘χάνουμε’ μια ακόμα ομάδα πεζοπόρων, που υπέκυψε στις θαλασσινές σειρήνες!
Το πιο γνωστό μέρος του φαραγγιού. Πολύ καλή η σήμανση κι η ενημέρωση απ' το Γεωπάρκο
Οι εντυπωσιακοί σχηματισμοί βράχων συνεχίζονται ως τη θάλασσα
Η ακτή στην έξοδο του φαραγγιού, η Λίμνη, εξίσου εντυπωσιακή
Βαρκόσπιτα στην άκρη της παραλίας
Πηγή στη θέση Πλατάνι, μια όαση σκιάς δίπλα στην παραλία
Εντυπωσιακές οι άκανθες καθώς ανηφορίζουμε για Φανερωμένη
Η ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΜΕΣΩ ΜΟΝΗΣ ΦΑΝΕΡΩΜΕΝΗΣ ΚΙ ΟΜΩΝΥΜΟΥ ΦΑΡΑΓΓΙΟΥ
Με κάποια ζήλεια είν’ αλήθεια ανηφορίζουμε οι υπόλοιποι ‘φανατικοί’ της πεζοπορίας για την επιστροφή. Παίρνουμε μονοπάτι παλιό, που μας οδηγεί στην ιστορική Μονή Φανερωμένης, όπου αποχαιρετάμε την αρχηγό μας κι έπειτα κατεβαίνουμε στην κοίτη του ομώνυμου φαραγγιού, παράλληλου μ’ εκείνο των Αγίων Πάντων. Η σύντομη πορεία μας στην κοίτη του είναι εξαιρετικά περιπετειώδης, καθώς η βλάστηση το ‘έχει πνίξει’. Είναι όμως τόσο πρωτόγονο και γοητευτικό και μας επιφυλάσσει πολλές εκπλήξεις: πηγές, κολύμπες με νερό, όμορφους βραχοσχηματισμούς.
Η 'θαυματουργή' εικόνα της Παναγίας
Το ιερό
Η Μονή και η θέα προς την θάλασσα
Πανοραμική θέα του φαραγγιού της Φανερωμένης
Στο φαράγγι της Φανερωμένης
Άγριο κι εντυπωσιακό
Εξερχόμαστε κι απ’ αυτό ανεβαίνοντας την ‘Κακόσκαλα’, ένα παλιό καλντερίμι, που οδηγεί στην ‘Μεσόραχη’, που χωρίζει τα δύο φαράγγια. Εδώ συναντάμε παλιές εντυπωσιακά χτισμένες αγροικίες με αλώνια. Η ζέστη γίνεται ανυπόφορη κι η επιθυμία να ανακαλύψουμε τον αρχαιολογικό χώρο τύπου μινωικής έπαυλης, που υπάρχει κάπου εδώ, γρήγορα μας εγκαταλείπει. Περιπλανιόμαστε κάμποση ώρα σε αγροτικούς δρόμους με ελαιώνες, ώσπου κατηφορίζοντας συναντάμε στην είσοδο του φαραγγιού τα αυτοκίνητά μας.
Παλιές αγροικίες στη Μεσόραχη
Εγκαταλελειμμένα αλώνια
Συνολικά περπατήσαμε γύρω στα 16 χιλιόμετρα σε 5 ώρες καθαρού περπατήματος σε αρκετά ψηλές θερμοκρασίες, που έφθασαν ως τους 28οC. Ευχαριστούμε ιδιαίτερατη χαμογελαστή αρχηγό μας, Άννα Παρασκευοπούλου απ’ τη Σκοπή, δεινή γνώστρια της περιοχής της Σητείας κι ελπίζουμε ότι θα συνεργαστούμε ξανά σύντομα. Επίσης τους φίλους απ’ τη Σητεία, που μας τίμησαν με την παρουσία τους, αλλά και τους προσκυνητές απ’ τη Σκοπή, που μας φιλοξένησαν στο ξωκλήσι των Αγίων Πάντων και βέβαια το Γεωπάρκο Σητείας, που καθαρίζει και σηματοδοτεί επιμελώς τη διαδρομή. Και στην άλλη με καλό!
Ευχαριστούμε την αρχηγό μας, Άννα Παρασκευοπούλου
Η ΧΛΩΡΙΔΑ - ΠΑΝΙΔΑ ΤΟΥ ΦΑΡΑΓΓΙΟΥ ΑΠ' ΤΟ ΦΑΚΟ ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΜΑΡΑΚΗ
