Μια
μεγάλη ομάδα πεζοπόρων –ανάμεσά τους κι αρκετά παιδιά- συγκεντρώθηκε για την πεζοπορία της 7ης Απριλίου 2024
στην περιοχή της Καλαμαύκας με τον Ορειβατικό Σύλλογο Αγίου Νικολάου. Μετά
τον χθεσινό εφιάλτη των 8-10 Μποφόρ, που τύλιξε στις φλόγες την ΝΑ πλευρά της
επαρχίας Ιεράπετρας –όχι πολύ μακριά από δω- ξημέρωσε μια όμορφη και ήσυχη μέρα,
χαρακτηριστικό της οποίας ήταν οι απίστευτοι σχηματισμοί νεφών, που μας συνόδευαν
καθ’ όλη τη διάρκεια της διαδρομής.
Ομαδική στον Τίμιο Σταυρό της Καστελλάνας, εκκλησάκι του 13ου αι. μ.Χ. τουλάχιστον
ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΤΟΛΗ ΣΤΟΝ ΤΙΜΙΟ ΣΤΑΥΡΟ
Ξεκινάμε
λοιπόν κατά τις 9.30 το πρωί από την είσοδο
του χωριού Ανατολή Ιεράπετρας (649
μέτρα) κι ακολουθούμε ανηφορική πορεία αρχικά από αγροτικό δρόμο κι έπειτα από
μονοπάτι ανάμεσα στα πεύκα. Στόχος μας
να φτάσουμε στην κορυφή Καλλιθέα
(948 μέτρα), όπως μας πληροφορεί ένα παγκάκι για τους περιπατητές στα ριζά της,
που φιλοξενεί το εκκλησάκι του Τιμίου
Σταυρού με τον τεράστιο σταυρό του,
από την αυλή του οποίου βλέπει κανείς και στις δυο ακτές της Κρήτης τόσο τις
βόρειες όσο και τις νότιες. Εδώ θα κάνουμε μια μικρή στάση, για να θαυμάσουμε
τη θέα.
Παγκάκι αναπαύσεως πριν την ανηφόρα
Ο γιγάντιος σταυρός δίπλα στο εκκλησάκι και θέα στο νότιο κρητικό πέλαγος
Εκκλησάκι του Τιμίου Σταυρού
Ομαδική μας στον περίβολο της εκκλησίας με θέα στο φράγμα των Μπραμιανών, τα θερμοκήπια και το νότιο κρητικό πέλαγος
Φακοειδή σύννεφα σε όλη την περιοχή δώσανε εντυπωσιακές φωτογραφίες
Ως και το Γαϊδουρονήσι φαίνεται από εδώ
Η ΦΥΣΗ ΣΤΑ ΚΑΛΥΤΕΡΑ ΤΗΣ
Το πευκόδασος, που μετά την μεγάλη
πυρκαγιά πριν από αρκετά χρόνια, έχει αρχίσει να ξαναγεννιέται, μας χαρίζει απλόχερα τα αρώματά του. Από τη
χαμηλή βλάστηση ξεχωρίζουν ειδικά οι κίτρινοι
ασφόδελοι (Asphodeline lutea), οι οποίοι στα μέρη μας ονομάζονται δρίλοι
και τα κοτσάνια τους θεωρούνται βρώσιμα, όταν είναι ακόμα τρυφερά και τροφαντά!
Καθαρίζονται από τα φύλλα, μένει το γουλί και τσιγαρίζεται με άλλα αγριόχορτα
της εποχής ή και με κατσικάκι ή αβγά στο
τηγάνι. Δυστυχώς φέτος με την ανομβρία είναι λιανοί και μεστωμένοι κι έχει
περάσει η εποχή τους. Είναι όμως ολάνθιστοι και δίνουν ένα κατακίτρινο χρώμα
στα λιβάδια. Κίτρινα άνθη μοσκομυριστά έχουν αυτή την εποχή και οι ασπάλαθοι, που είναι στα καλύτερά τους.
Ενώ στολισμένοι με άνθη είναι και οι αχλάδουλες
(αγριαχλαδιές), τους οποίους φαίνεται να προτιμούν οι μέλισσες. Σε ένα φρεσκοσκαμμένο λιβάδι μας περιμένει μια
μεγάλη έκπληξη: πλήθος φυτά από παιώνιες
(Paeonia Clusii), «από τα αρχαιότερα και ομορφότερα αγριολούλουδα», «η
βασίλισσα των βοτάνων», διαβάζουμε στη σελίδα του δασαρχείου κι ακόμα «στην
Ιλιάδα (E, 401) αναφέρεται ο μύθος του Παιώνα, μαθητή του Ασκληπιού, …ο οποίος πεθαίνοντας μεταβλήθηκε σε φυτό που
ονομάστηκε Παιωνία». Ο Λεωνίδας Κλώντζας σε άρθρο του στην Ανατολή αναφέρει: «στην
Ανατολική Κρήτη είναι γνωστή ως παγωνιά και είναι σπάνια γιατί συναντάται
σε μικρούς πληθυσμούς, σε δύσβατα μέρη κι επειδή η περίοδος της
ανθοφορίας της είναι πολύ σύντομη. Ανάλογα με το υψόμετρο και την περιοχή
ανθίζει τον Απρίλιο ή το Μάιο».Καταλαβαίνετε
τώρα πόση η χαρά μας, όταν είδαμε τα θαυμαστά αυτά λουλούδια!
Πράσινο παντού
Λιβάδια με ασφόδελους-δρίλους
Οι άρτηκες στα καλύτερά τους
Ακόμα κι οι ασπάλαθοι είναι ανθισμένοι
Ανθισμένοι κι οι αχλάδουλες (άγριες αχλαδιές)
Μέλισσες ρουφούν τους χυμούς
Τα μυρμηγκάκια λιάζονται
Όμως τις πιο πολλές φωτογραφίες τις κερδίζουν οι παιώνιες
Άσπρες ή ροζ
"
"Έχει ο ασπάλαθος ανθό, έχει η πέρδικα αβγό έχει ο ασπάλαθος λουβί, έχει η πέρδικα πουλί" θυμήθηκε η Μαρία παλιές κουβέντες απ' το Ορεινό
Πού την πέτυχε τη λήψη ο Παναγιώτης απορώ!
Τα κατσίκια είναι πάντα πιο περίεργα κι από κάποιες νοικοκυρές στα χωριά μας!
ΣΤΑ ΜΕΤΕΩΡΑ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΛΑΣΙΘΙΟΥ
Στο μεταξύ
έχουμε φτάσει στην περίφημη Καστελλάνα
(739 μέτρα) ένα βραχώδες ύψωμα, απ’ αυτά που δώσανε στην περιοχή την προσωνυμία
«Μετέωρα του νομού Λασιθίου», στην κορυφή της οποίας βρίσκεται ένα άλλο εκκλησάκι του Τιμίου Σταυρού. Πρόκειται
για έναν απλό και λιτό μονόχωρο ναό, στον οποίο διασώζονται αποσπασματικά και
κάποιες τοιχογραφίες του 13ου
αιώνα (οι πιο παλιές στην περιοχή της Ιεράπετρας, διαβάζουμε στην
ιστοσελίδα Cretanbeaches).
Ένα απίστευτο μέρος με καταπληκτική θέα επίσης. Από εδώ εκτός των άλλων
φαίνεται και το φράγμα των Μπραμιανών.
Η Καστελλάνα, γνωστή και ως "Μετέωρα" της ανατολικής Κρήτης
Το εκκλησάκι του Τιμίου Σταυρού στην κορυφή του
Ανεβαίνοντας στην Καστελλάνα
Το εκκλησάκι του Τιμίου Σταυρού, μικρό, λιτό κι απέριττο, όμως τόσο γοητευτικό, τόσο απέξω όσο κι από μέσα με τοιχογραφίες του 13ου αιώνα!
Η εντυπωσιακή σπηλαίωση δίπλα στην εκκλησία
Κατεβαίνουμε
σιγά-σιγά και παίρνουμε το κατηφορικό μονοπάτι, που θα μας οδηγήσει στην
Καλαμαύκα, μια εξίσου όμορφη διαδρομή, αφού περνά δίπλα από θεαματικά βράχια
και βραχομορφές, πανύψηλα πεύκα, αλλά και παράλληλα
στο βαθύ κι εντυπωσιακό φαράγγι του Χαυγά. Κι αν σε κάποιες παλιότερες –φυσιολογικές-
χρονιές εδώ θα έβλεπες τέτοια εποχή νερά και μικρά καταρρακτάκια, παρόλα αυτά
δεν χάνει σε τίποτα την ομορφιά της.
Μια πολύ
όμορφη πεζοπορία στο σύνολό της σε έναν από τους τελευταίους πνεύμονες πράσινου
του νομού μας, που απέχει ισότιμα από τη βόρεια και από τη νότια πλευρά της Κρήτης
και μπορεί να συνδυαστεί τέλεια σε μια ημερήσια κυκλική διαδρομή με αυτοκίνητο
ανεβαίνοντας απ’ τη μία και κατεβαίνοντας απ’ την άλλη. Ευχαριστούμε πολύ τον αρχηγό και πρόεδρό μας, Παναγιώτη Ευδαίμων, για
την οργάνωση της πεζοπορίας, που δεν ήταν και κυκλική. Μπορεί να διανύσαμε μικρότερη
απόσταση σήμερα, γύρω στα 8,5 χλμ,
αλλά γι’ αυτό είχαμε μεγαλύτερη παρέα και πρέπει καμιά φορά να κάνουμε κι
ευκολότερες διαδρομές, για να δοκιμάζουν και τα νέα μέλη τις αντοχές τους!
Ο αρχηγός και πρόεδρος του Συλλόγου, Παναγιώτης Ευδαίμων, οδηγεί την ομάδα!
Με πολύ κρύο, λόγω των δυνατών βοριάδων,
πραγματοποιήθηκε η πεζοπορία της 16ης Ιανουαρίου
2022 του Ορειβατικού Συλλόγου Αγίου Νικολάου στην περιοχή της Καλαμαύκας.
Το γραφικό χωριό της Καλαμαύκας, από τα πιο ακμαία και ιστορικά χωριά της Ιεράπετρας, είναι χτισμένο σε υψόμετρο 500μ. στην τοποθεσία που πιθανολογείται ότι βρίσκονταν η αρχαία, Μινωική πόλη Λάρισα. Τα αρχαιολογικά ευρήματα στη θέση Ψαθί λίγο πιο έξω από τον οικισμό φανερώνουν σημαντική ανθρώπινη δραστηριότητα, καθώς οι πλούσιες πηγές ήταν ανέκαθεν πόλος έλξης, οπότε η περιοχή κατοικείται αδιάλειπτα για χιλιάδες χρόνια. Η περιοχή ονομάζεται και “μικρά Μετέωρα του Λασιθίου”, καθώς πελώρια βράχια και τεράστιοι ογκόλιθοι ξεπετάγονται επιβλητικά ανάμεσα από την πλούσια βλάστηση. Το μοναδικό φυσικό περιβάλλον παρομοιάζεται και με “Κινέζικο τοπίο”, καθώς τα μοναχικά πεύκα που φυτρώνουν πάνω στα βράχια μοιάζουν από μακριά με μπονσάι. Το πιο χαρακτηριστικό σημείο του χωριού είναι ο “Κάστελος”, ένας εντυπωσιακός βραχώδης όγκος, που παλιότερα ήταν το φυσικό φρούριο του οικισμού. Τα πλούσια αρχαιολογικά ευρήματα (ανάμεσα τους και ένα χάλκινο ειδώλιο του Ασκληπιού, που πλέον βρίσκεται σε μουσείο της Οξφόρδης), επιβεβαιώνουν ότι ο επιβλητικός βράχος ήταν η ακρόπολη της αρχαίας πόλης. Σήμερα στην κορυφή, μέσα σε σπήλαιο, βρίσκεται το εκκλησάκι του Τιμίου Σταυρού, που μπορείς να επισκεφθείς ανεβαίνοντας 248 σκαλοπάτια. Η θέα από την κορυφή είναι μοναδική, με τον κάμπο της Ιεράπετρας και το Λιβυκό Πέλαγος απ’ τη μια και το χωριό με την οροσειρά της Δίκτης απ’ την άλλη.
Από την περιοχή Κεφαλοβρύσι, με τις όμορφα διαμορφωμένες πηγές και τα θεόρατα πλατάνια ξεκινάει ο Καλαμαυκιανός ποταμός, που διασχίζει τμήμα του οικισμού, προσφέροντας ένα μοναδικό θέαμα σε όσους θελήσουν να δροσιστούν επισκεπτόμενοι τις παραδοσιακές, παραποτάμιες ταβέρνες.
Λίγο έξω από το χωριό ξεκινά το μονοπάτι που οδηγεί στο φαράγγι του Χαυγά, που εντυπωσιάζει με τα κάθετα, βραχώδη πρανή και τα τρεχούμενα νερά. Στην περιοχή σώζονται αξιόλογοι ναοί, με εντυπωσιακά ξυλόγλυπτα στο εσωτερικό και ιδιαίτερη διακόσμηση στην εξωτερική πόρτα, ενώ στη θέση Καστελάνα λίγο πιο έξω απ’ τον οικισμό, βρίσκονται οι μεταβυζαντινοί ναοί του Αγίου Γεωργίου και Τίμιου Σταυρού, με παλιές τοιχογραφίες.
Παρά το κρύο στις 9 περίπου η ώρα, στην αφετηρία της διαδρομής μας, λίγο μετά την
Πρίνα είχε μαζευτεί μια μεγάλη και κεφάτη παρέα: 47 πεζοπόροι από διάφορα
σημεία του Νομού, ανάμεσα στους οποίους και πέντε παιδιά, καθώς και κάποια
χαριτωμένα σκυλάκια. Λίγο η ευκολία της πεζοπορίας και η συντομία της, λίγο η
ανάγκη να ξεφύγουμε απ’ την κλεισούρα των τελευταίων ημερών λόγω κακοκαιρίας,
ίσως και η προαναγγελθείσα κοπή της πίτας, έφερε αρκετό κόσμο στη φύση.
Ανηφορίζουμε λοιπόν σε χωματόδρομο ακολουθώντας το
ευρωπαϊκό μονοπάτι Ε4 περνώντας ανάμεσα από ελαιώνες, σε πολλούς απ’ τους
οποίους υπήρχαν ακόμα στρωμένα δίχτυα και δούλευαν ακατάπαυστα τα ραβδιστικά.
Λίγο ψηλότερα συναντάμε τα Σκυφιά, το μικρό οροπέδιο με τα αμπέλια, που
ακλάδευτα ακόμα, περιμένουν τη σειρά τους, μετά τις ελιές κι αφού περάσουν τα
μεγάλα κρύα. Οι πολύ δυνατές ριπές του κρύου αέρα μάς αναγκάζουν να
επιταχύνουμε το βήμα μας και να παρακάμψουμε το εκκλησάκι της Μεταμόρφωσης του
Σωτήρος στην κορυφή του υψώματος.
Μόλις παίρνουμε την κατηφόρα προς Κεφαλοβρύσι, ο
αέρας κάπως μαλακώνει. Έτσι μπορούμε να θαυμάσουμε λίγο περισσότερο το τοπίο:
αρχίζει ν’ ανοίγεται μπροστά μας η θέα προς το Νότιο Κρητικό Πέλαγος, το φράγμα
των Μπραμιανών, τον κάμπο της Ιεράπετρας. Ο αγροτικός δρόμος, που ακολουθούμε
κινείται παράλληλα με την κοίτη του Καλαμαυκιανού ποταμού, στην οποία ρέει
αρκετό νερό λόγω των τελευταίων βροχοπτώσεων. Κι ενώ στη μεριά που κινούμαστε
συνεχίζονται οι ελαιώνες, στην απέναντι απλώνεται ένα εντυπωσιακό πρινόδασος,
στα ανοίγματα του οποίου εμφανίζονται μεγαλοπρεπείς συνθέσεις βράχων σμιλεμένων
απ’ το νερό, τον ήλιο, τον αέρα, που μας θυμίζουν ότι η περιοχή φέρει τον τίτλο
«Μετέωρα» της Κρήτης. Όσο προχωράμε το νερό πληθαίνει, όσο πλησιάζουμε στο
Κεφαλοβρύσι, στου οποίου τη μαγεία υποκλινόμαστε, όταν φτάνουμε: Η θέα του
τρεχούμενου νερού με τις πηγές που αναβλύζουν από διάφορα σημεία, μια μεγάλη
οικογένεια από πάπιες, που πλατσουρίζει στα νερά, τα ψηλά πλατάνια, που
δεσπόζουν στο χώρο. Μπορούμε να φανταστούμε τι όαση δροσιάς αποτελεί για τους
επισκέπτες τους καλοκαιρινούς μήνες. Χαμογελαστοί παρατασσόμαστε όλοι στα
σκαλοπάτια του γραφικού πέτρινου γεφυριού για μια ομαδική φωτογραφία.
Η πεζοπορία μας συνεχίζεται στο πολύ όμορφο χωριό
της Καλαμαύκας. Είναι φανερό ότι το νερό εδώ είναι σε αφθονία: κήποι με
εσπεριδοειδή με τους πορτοκαλοκίτρινους καρπούς τους, γλάστρες κι αλιτάνες με
λουλούδια όλων των ειδών στολίζουν τα γραφικά στενά. Κάνουμε μια στάση στην
εκκλησία του Αγίου Αντωνίου, του Πολιούχου του χωριού, με τον εντυπωσιακό
εξωτερικό διάκοσμο. Παλιός ναός του 1863, με δύο κλίτη αφιερωμένα στον Άγιο
Αντώνιο και στον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου, όπως μας πληροφορεί περίτεχνη
ανάγλυφη επιγραφή πάνω απ’ τη θύρα του.
Φτάνοντας στην πλατεία του χωριού το ενδιαφέρον μας
κινεί η λίθινη απομίμηση του αγαλματιδίου του Ασκληπιού, που είχε βρεθεί στην
περιοχή. Λίγο πιο πέρα εκτίθεται λίθινη αρχαία κατασκευή για τη σύνθλιψη των
ελιών και την παραγωγή ελαιολάδου. Από
εδώ παίρνουμε τα 248 σκαλοπάτια, για ν’ ανέβουμε στον απότομο λόφο του
Κάστελλου. Από κει η θέα του χωριού και της γύρω περιοχής μάς αποζημιώνει.
Εξίσου εντυπωσιακό είναι το όρυγμα στο βράχο, που φιλοξενεί τον σπηλαιώδη ναό
του Τιμίου Σταυρού. Η ιερότητα του χώρου συνεχίστηκε αδιάλειπτα από την
αρχαιότητα, αφού εδώ υπήρχε ιερό κορυφής της αρχαίας πόλης Λάρισας.
Κατηφορίζουμε ξανά ως το Κεφαλοβρύσι, όπου παρουσία
σύσσωμου του Διοικητικού Συμβουλίου του Συλλόγου και μετά από μια σύντομη
ομιλία, του Προέδρου, Λεωνίδα Κλώντζα, με ευχές για υγεία και καλές πεζοπορίες
για όλους, κόψαμε την βασιλόπιτα του 2022.
Το φλουρί έπεσε φέτος στη γραμματέα
του Συλλόγου, Μαρία Μετζογιαννάκη, κι όλοι της ευχηθήκαμε «Καλή και τυχερή να
είναι καθ’ όλη τη διάρκεια της χρονιάς»! Το δώρο που συνόδευε την εύρεση του
φλουριού ήταν μια δωροεπιταγή για ορειβατικό εξοπλισμό, χορηγούμενη κατά το
ήμισυ απ’ το Σύλλογο και κατά το ήμισυ από το κατάστημα DIRECT ADVENTURE στον
Άγιο Νικόλαο, το οποίο κι ευχαριστούμε, για την προσφορά του! Ευχαριστούμε επίσης
τον αρχηγό της εξόρμησης, Γιάννη Πάγκαλο, που κατάφερε να μεταφέρει ‘αλώβητη’
τη βασιλόπιτα στο χώρο, καθώς και τον Γιώργο Βαρδάκη, που μας ξενάγησε στην
περιοχή. Σύντομη η πεζοπορία, αλλά παρ’ όλ’ αυτά περπατήσαμε στο ρελαντί 10,5 χιλιόμετρα σε
3,5 ώρες. Καλή χρονιά με υγεία, ευτυχία κι όμορφα ταξίδια στη φύση για όλους
μας!
