ΑΠΟΓΕΥΜΑΤΙΝΗ ΠΕΖΟΠΟΡΙΑ ΣΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΔΑΣΟΣ ΚΡΟΥΣΤΑ

Την Κυριακή 28 Ιουλίου 2024 ο Ορειβατικός Σύλλογος Αγίου Νικολάου οργάνωσε μια ακόμα απογευματινή πεζοπορία γύρω απ’ την πόλη μας, κάτι που τείνει να γίνει θεσμός το καλοκαίρι, καθώς οι απογευματινές συγκεντρώνουν πιο πολύ κόσμο τελικά, γιατί «Ποιος ξυπνά πρωί-πρωί το καλοκαίρι μετά τα πανηγύρια και τη βραδινή διασκέδαση;» μου λέει η Κλειώ. «Πέφτει λίγο η θερμοκρασία!» λέει κι η Μαρία.

Ομαδική μας δίπλα σε εγκαταλελειμμένα μαντριά στην αρχή της πεζοπορίας! Αρκετοί για καλοκαίρι. Πολύς κι ο νεαρόκοσμος!

Το ιστορικό δάσος Κρούστα

Αυτή την Κυριακή περπατήσαμε στο ιστορικό δάσος Κρούστα, μια μικρή, εύκολη και προσιτή σε όλους κυκλική διαδρομή που συνδυάζει την όμορφη φύση με χώρους ιστορικού κι αρχαιολογικού ενδιαφέροντος της περιοχής! Την ιδέα για την σηματοδότηση της διαδρομής την έδωσε κάποτε η γερμανίδα αρχαιολόγος, Ζαμπίνε Μπέκμαν, με σκοπό την ανάδειξη του φυσικού κάλλους και της ιστορίας του τόπου και πραγματοποιήθηκε τελικά χάρη στη συνεργασία αρχαιολογικής υπηρεσίας, δασαρχείου και του δραστήριου Πολιτιστικού Συλλόγου Κρούστα, για να την χαίρονται σήμερα ντόπιοι και ξένοι επισκέπτες και να είναι μια από τις πιο δημοφιλείς διαδρομές της περιοχής μας!

Πολύ όμορφη διαδρομή, καλά σηματοδοτημένη, που συνδυάζει το όμορφο φυσικό τοπίο με χώρους ιστορικού κι αρχαιολογικού ενδιαφέροντος. Μια ιδέα της αρχαιολόγου Ζαμπίνε Μπέκμαν!

Σε ορισμένα σημεία το πυκνό δάσος κρύβει το φως

Σε άλλα, όπου υπάρχει ξέφωτο θαυμάζουμε τη θέα

Ωραία χρώματα, ωραίες μυρωδιές

Η ομάδα προχωρά στα ζεστά χρώματα στα οποία λούζει η δύση το τοπίο

Δέντρα τσακισμένα απ' τον καιρό

Ασκελετούρα πρώιμη. Πάντα μας λέει ο Λεωνίδας ότι δείχνει τη βαρυχειμωνιά, αλλά σιγά-σιγά δεν τον πιστεύω πια! Είναι πάντως απ' τα πρώτα λουλούδια που εμφανίζονται κι έχει το χαρακτηριστικό ότι βγάζει το άνθος αργά το καλοκαίρι, ενώ τα φύλλα βγαίνουν αργότερα, αυτά που στολίζουμε για γούρι στα σπίτια μα την Πρωτοχρονιά.

Ξεκινάμε πριν τις 6 το απόγευμα από την περιοχή Τούρκισσες κοντά στην υδατοδεξαμενή κι ακολουθούμε τη σηματοδοτημένη  μπλε διαδρομή (την πιο σύντομη των 5 χλμ). Κάτω απ’ τα γλυκά ζεστά χρώματα λίγο πριν τη δύση του ηλίου με τις μυρωδιές του πευκοδάσους να αναδύονται μετά τις θερμές ώρες της ημέρας η ομάδα ελίσσεται στο μονοπάτι που περνάει πότε μέσα από πυκνό δάσος, πότε από ξέφωτα κι από χώρους με έντονη ανθρωπογενή δραστηριότητα ανά τους αιώνες. Εγκαταλελειμμένα μαντριά προηγούμενων χρόνων, αλώνια και ξερολιθιές δείχνουν εντατική καλλιέργεια γης στο παρελθόν. Στη θέση Φορτέτσα απολαμβάνουμε την καταπληκτική θέα προς τον κόλπο του Μεραμπέλλου και την πόλη του Αγίου Νικολάου. Στην θέση «Ασφεντάμοι» έχει ανακαλυφθεί αρχαίος αγροτοκτηνοτροφικός οικισμός 4.000 ετών με την ύπαρξη τριών μεγάλων αρχαίων «πηγαδιών» από τα μινωικά χρόνια και λίγο πιο ψηλά εντυπωσιακό τείχος με μεγάλους ογκόλιθους! Γυρνάμε σιγά-σιγά πίσω στην αφετηρία μας, καθώς το φως πέφτει, ενοχλώντας πολλές φορές τα πουλιά που έχουν κουρνιάσει στα πυκνά φυλλώματα των δέντρων.

Παλιές αγροικίες χωμένες στο δάσος δείχνουν ότι κάποτε η περιοχή εδώ 'έσφυζε από ζωή

Μινωική "πηγάδα" αγνώστου χρησιμότητας -πιθανότερα νερού, αν και δεν έχει επίχρισμα.

Ομάδα μπροστά από μινωικό εντυπωσιακό τείχος 4.000 ετών στη θέση Ασφένδαμοι

Καταπληκτική θέα από την θέση "Φορτέτσα"

Η ομάδα στην "Φορτέτσα" λίγο πριν τη δύση του ήλιου

Στη Σπηλιά των Ανταρτών με το δείλι

Περπατήσαμε γύρω στα 5 χλμ σε 2,5 ώρες περίπου με τις στάσεις και τελειώσαμε πριν μας προλάβει το σκοτάδι. Σταματάμε με τ’ αυτοκίνητα λίγο παρακάτω, για να δουν τα νέα μέλη της ομάδας από ψηλά τη σπηλιά των ανταρτών. Λόγω του προχωρημένου της ώρας δεν μπορέσαμε να κατέβουμε. Ίσως σε μια επόμενη εξόρμηση. Ευχαριστούμε πολύ τον αρχηγό μας, Γιώργο Βαρδάκη στην πρώτη του ως αρχηγός με τον Σύλλογο και θ’ ακολουθήσουν σίγουρα κι άλλες!

Ευχαριστούμε τον αρχηγό μας, Γιώργο Βαρδάκη, που έχει πολλά να μας δώσει ακόμα!

ΑΡΧΗΓΟΣ: Γιώργος Βαρδάκης

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: Λεωνίδας Κλώντζας, Μαρία Μετζογιαννάκη, 

ΚΕΙΜΕΝΟ-ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΑΝΑΡΤΗΣΗΣ: Μαρία Μετζογιαννάκη

 

ΒΙΝΤΕΟ: -------

ΧΑΡΤΗΣ ΠΕΖΟΠΟΡΙΑΣ: --------

 ΠΕΖΟΠΟΡΙΑ ΣΤΟ ΧΙΟΝΙΣΜΕΝΟ ΔΑΣΟΣ ΚΡΟΥΣΤΑ⛄🌞

«Χειμώνας χωρίς χιόνι δεν είναι χειμώνας, χιόνι χωρίς χιονάνθρωπο, χωρίς χιονοπόλεμο, χωρίς βόλτα στο χιόνι, δε λέει» μοιράζεται την εμπειρία του ο φίλος μας, ο Γιώργος απ’ το Ηράκλειο. Έτσι την Κυριακή 12 Φεβρουαρίου 2023 με τη λήξη του ‘χιονιά’ -με το ευφάνταστο όνομα ‘Μπάρμπαρα’-ο Ορειβατικός Σύλλογος Αγίου Νικολάου τροποποίησε κάπως το πρόγραμμά του, ώστε να εκμεταλλευτεί τις καιρικές συνθήκες και να επισκεφτεί το χιονισμένο δάσος του Κρούστα, κοντά στην πόλη μας.

Η μέρα ήταν τέλεια: με ηλιοφάνεια και χωρίς αέρα, έπειτα από καιρό. Το χιόνι ήταν ακόμα μαλακό κι αφράτο, όπως μας αρέσει! Η επιλογή της διαδρομής σοφή από τον αρχηγό, καθώς η πεζοπορία γινόταν πάνω σε μονοπάτι, πάρα πολύ καλά σηματοδοτημένο, που δε γινόταν να το χάσεις -άλλο ένα μπράβο κι ένα ευχαριστώ στην αρμόδια υπηρεσία του Δήμου για τη σήμανση-. Κι είναι σημαντικό αυτό, γιατί με το χιόνι να καλύπτει τα πάντα υπάρχουν πολλές παγίδες με λακκούβες που δε φαίνονται.

Πολύ καλά σηματοδοτημένο το μονοπάτι. Μπράβο στις υπηρεσίες του Δήμου!

Χιόνι που φτάνει πολλές φορές ως τα γόνατα!

Αν κι η θερμοκρασία ήταν ανάμεσα στους 4-7 βαθμούς, ο ήλιος κι η απουσία αέρα έκαναν τη διαδρομή ευχάριστη!

Κατά τις εννιά η ώρα λοιπόν φτάνει η παρέα των είκοσι περίπου πεζοπόρων στη θέση Τούρκισσες, δίπλα στη δεξαμενή, που ήταν κι η αφετηρία. Μερικά αυτοκίνητα δυσκολεύτηκαν λόγω του παγωμένου ολισθηρού δρόμου και σταμάτησαν λίγο πιο χαμηλά, χωρίς αυτό να δημιουργήσει πρόβλημα. Δεν είμαστε μόνοι μας: Πολλά άλλα αυτοκίνητα,  παρέες, κυρίως οικογένειες με παιδιά έχουν έρθει ως εδώ να παίξουν λίγο με το χιόνι και να φτιάξουν τον χιονάνθρωπό τους, εκμεταλλευόμενοι την αργία της Κυριακής

Αφού διαβάζουμε τις ενημερωτικές πινακίδες, προχωράμε στο μονοπάτι, με το χιόνι να φτάνει καμιά φορά ως το γόνατο.

Η ομάδα στην αφετηρία

Η δεξαμενή, σήμα κατατεθέν στις Τούρκισσες

Δεν είναι τυχαίο, που το δάσος αυτό ονομάζεται «Ιστορικό». Πέρα απ’ τα δέντρα του: πεύκα, σφενδάμια, πρίνοι, -δύσκολο να τα διαχωρίσεις μια τέτοια μέρα, που όλα είναι καλυμμένα απ’ το χιόνι-, εντύπωση προκαλούν και τα αρχιτεκτονικά ευρήματα άλλων εποχών. Έτσι στη θέση "Ασφεντάμοι" έχουν εντοπισθεί τμήματα αγροτικών εγκαταστάσεων και αγροικιών της εποχής των Μινωιτών. Με τεράστιες λαξευμένες πέτρες έχουν κατασκευαστεί κυκλικές κατασκευές σαν ανοιχτά πηγάδια, που πιθανόν χρησιμοποιούνταν για αποθήκευση νερού ή σιτηρών. Ογκόλιθοι, που εντυπωσιάζουν με το μέγεθος τους και θυμίζουν ‘κυκλώπεια τείχη’, γιγάντιοι περίβολοι, που περικλείουν μεγάλα τμήματα γης. Επίσης κατά την διαδρομή μας στο ύψωμα της Φορτέτσας -αλλοτινό τόπο λατρείας ή παρατηρητήριο, καθώς βρίσκεται στα όρια των αρχαίων πόλεων Λατούς και Ιεράπυτνας- συναντάμε παραδοσιακό, καλά διατηρημένο αλώνι και εγκαταλειμμένες στάνες, απομεινάρια κτηνοτροφικής δραστηριότητας αλλοτινών καιρών.  Εκτός απ’ τα διάσπαρτα μνημεία και το χιόνι ο χώρος προσφέρει και σημεία με απρόσκοπτη θέα στην πόλη του Αγίου Νικολάου και τις ακτές του κόλπου του Μεραμπέλου.

Αρχιτεκτονικά λείψανα αγροικιών

Πηγάδες 

Θέα στον Άγιο Νικόλαο και στον κόλπο του Μεραμπέλλου

Τίποτα δεν έλειψε απ’ αυτή την εξόρμηση, που πολλά μέλη τη χαρακτήρισαν μια απ’ τις καλύτερές «λόγω του χιονιού, λόγω της μέρας, λόγω της παρέας». Το χιόνι, ασυνήθιστο σε μας τους Κρητικούς βγάζει πάντα το παιδί από μέσα μας. Χαζεύω τις φωτογραφίες  και ζηλεύω –αφού μια ίωση με καθήλωσε στο σπίτι-. Γέλια, χαρές, χιονάνθρωποι, χιονοπόλεμος, τσουλήθρες κι ηλιοθεραπεία με ξάπλωμα στο άσπρο χαλί. 

Το χιόνι ποτέ δεν το χορταίνεις!

Χιονάνθρωποι χαμογελαστοί

Κι ένας πιο σοβαρός!

Συνολικά η ομάδα περπάτησε 5.400 μέτρα, σε περίπου 3,5 ώρες, με το χιόνι, όπως είναι φυσικό, να επιβραδύνει την πορεία και παρά τις αδιάβροχες μπότες, τις γκέτες κι όλα τα σχετικά ‘μπήκε παντού και τα μούσκεψε όλα’ κατά την έκφραση του αρχηγού. Αλλά δεν πειράζει, χαλάλι του. «Εμείς στη Σητεία βλέπουμε χιόνια κάθε δέκα χρόνια!!! Γι’ αυτό απολαύσαμε την πεζοπορία στο υπέροχο χιονισμένο δάσος!!! Σας ευχαριστούμε πολύ, αρχηγέ, Παναγιώτη Ευδαίμων, Ορειβατικέ Σύλλογε Αγίου Νικολάου!!! Ήταν υπέροχα!!! Πέρασα υπέροχα!!!», μας γράφει η φίλη μας, η Βάσω στο fb κι εγώ αντιγράφω εδώ τα λεγόμενα και …τα θαυμαστικά!  «Ένα μεγάλο ευχαριστώ στο Σύλλογο και στον αρχηγό. Η 4ωρη πεζοπορία μας σε τέτοιο ασυνήθιστο (σε χαμηλότερο υψόμετρο) πεδίο για Κρήτη ανεπανάληπτη», προσθέτει ο Γιώργος απ’ το Ηράκλειο. 

Ευχαριστώ στον αρχηγό μας, Πάνο Ευδαίμων

Η ομάδα με θέα τον κόλπο του Μεραμπέλλου

Μεγάλη ικανοποίηση αυτή: να ξέρεις ότι ο κόσμος απολαμβάνει την πεζοπορία στη φύση και δείχνει την ευγνωμοσύνη του. Σου δίνει κουράγιο να συνεχίσεις. Και στην άλλη με το καλό λοιπόν!

Μια κατσικούλα, που μόλις είχε γεννήσει μέσα στα χιόνια!

ΑΡΧΗΓΟΣ: ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΕΥΔΑΙΜΩΝ

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: Παναγιώτης Ευδαίμων, Γιώργος Κουναλάκης, Μαρία Γιαλίζη

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ - ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΚΕΙΜΕΝΟΥ: Μαρία Μετζογιαννάκη

 

ΧΑΡΤΗΣ ΔΙΑΔΡΟΜΗΣ

 

ΠΕΖΟΠΟΡΙΑ στο ΔΑΣΟΣ του ΚΡΟΥΣΤΑ

Την Κυριακή 4 Ιουλίου 2021, ο Ορειβατικός Σύλλογος Αγίου Νικολάου διοργάνωσε κυκλική πεζοπορία στο κοντινό μας, αν και άγνωστο σε πολλούς δάσος του Κρούστα. Εκτός από το πανέμορφο φυσικό τοπίο και τις όμορφες πεζοπορικές διαδρομές, το δάσος προκαλεί τον επισκέπτη να ταξιδέψει στον χρόνο, με οδηγό εντυπωσιακά σημάδια ανθρώπινης παρουσίας, από την περίοδο της Μινωικής Κρήτης, μέχρι και τις πρόσφατες δεκαετίες.

Από τα πιο σημαντικά δάση της Ανατολικής Κρήτης, το σπάνιο δάσος του Κρούστα, απλώνεται την ευρύτερη περιοχή του ομώνυμου οικισμού. Από το 2012 στην περιοχή έχει διαμορφωθεί από εθελοντές του τοπικού Πολιτιστικού Συλλόγου το Ιστορικό πάρκο δάσους Κρούστα (περισσότερα ΕΔΩ), με στόχο την προστασία του δάσους και των αρχαιολογικών ευρημάτων. Η περιοχή εποικίστηκε συστηματικά και χρησιμοποιήθηκε εντατικά από τον άνθρωπο πριν από 4.000 χρόνια. Στην πρώϊμη Μινωϊκή Ανακτορική περίοδο (1900-1650 π.Χ.) κατασκευάστηκαν με ογκόλιθους αρκετές αγροτικές εγκαταστάσεις (μάνδρες, περίβολοι) μαζί με αγροικίες. Τα εντυπωσιακά ευρήματα της Μινωικής περιόδου τεκμηριώθηκαν από την Zαμπίνε Μπέκμαν την περίοδο 2003-2012. Πέρα όμως από το αρχαιολογικό και ιστορικό ενδιαφέρον, η περιοχή προσφέρεται για απολαυστικές πεζοπορικές διαδρομές πάνω σε σηματοδοτημένα μονοπάτια, μέσα στο καταπράσινο δάσος, με εκπληκτική θέα προς το Κρητικό και Λιβυκό πέλαγος. Μεγάλη ποικιλία πουλιών και ζώων, καθώς και σπάνια ή ενδημικά φυτά μπορούν να εντοπιστούν μέσα στο οικοσύστημα. Λόγω του υψόμετρου (800-1000 μ.) το μικροκλίμα της περιοχής είναι πολύ ευχάριστο, καθώς τα παρακείμενα βουνά εμποδίζουν τους καυτούς καλοκαιρινούς και τους ψυχρούς χειμωνιάτικους ανέμους.

Το πρώτο κυριακάτικο πρωινό του Ιούλη, με ζεστό καλοκαιριάτικο καιρό, η ομάδα μας ξεκίνησε από την τοποθεσία Τούρκισσες, που βρίσκεται λίγο ψηλότερα από το χωριό του Κρούστα. Εδώ βρίσκεται η δεξαμενή του υδραγωγείου, μια "καμουφλαρισμένη" δεξαμενή, καθώς έχει "ντυθεί" με πέτρα και έχει παραπλανητικά πορτοπαράθυρα που την κάνουν να μοιάζει με σύγχρονη αγροικία. Στο σημείο αυτό υπάρχουν ενημερωτικές πινακίδες με πληροφορίες και σχεδιάγραμμα για τις διαδρομές και τα σημεία ενδιαφέροντος.

Ακολουθούμε το σηματοδοτημένο μονοπάτι που οδηγεί  μέσα  στο δάσος, σε μια διαδρομή μήκους 5,5χλμ (όπως μας πληροφορεί σχετική πινακίδα). Απολαμβάνουμε την δροσιά, τις μυρωδιές και την μοναδική αίσθηση γαλήνης του δάσους. Η διαδρομή ευχάριστη κάτω από τα πανύψηλα δέντρα και εύκολη χωρίς απότομες ανηφόρες/κατηφόρες. Ψηλά πολύχρονα φουντωτά πεύκα που έχουν ακόμη τα σημάδια της ρητινοσυλλογής πάνω στον παχύ φλοιό τους, αειθαλείς πρίνοι με ηλικία αιώνων, κομψοί σφένδαμοι και αρωματικοί θάμνοι που σκορπούν απλόχερα τις μυρωδιές τους, δημιουργούν περιβάλλον μοναδικής ομορφιάς. 

Συνεχίζουμε μέχρι το ύψωμα της Φορτέτσας, αλλοτινός τόπος λατρείας ή παρατηρητήριο, καθώς βρίσκεται στα όρια των αρχαίων πόλεων Λατούς και Ιεράπυτνας. Στην διαδρομή μας συναντάμε παραδοσιακό, καλά διατηρημένο αλώνι και εγκαταλειμμένες στάνες, απομεινάρια κτηνοτροφικής δραστηριότητας αλλοτινών καιρών.

Αποκορύφωμα της διαδρομής μας η επίσκεψη μας στα εντυπωσιακά (αν και άγνωστα και αναξιοποίητα) κτίσματα αγροτικών εγκαταστάσεων και αγροικιών της Μινωικής Κρήτης, στη θέση "Ασφεντάμους", όπου έχει εντοπισθεί αρχαίος αγροτοκτηνοτροφικός οικισμός 4000 χρόνων. ΄Οπως μαρτυρούν τα ευρήματα πρόκειται  για τμήματα αγροτικών εγκαταστάσεων και αγροικιών της εποχής των Μινωιτών. Με τεράστιες λαξευμένες πέτρες έχουν κατασκευαστεί κυκλικές κατασκευές σαν ανοιχτά πηγάδια, που πιθανόν χρησιμοποιούνταν για αποθήκευση νερού ή σιτηρών. Ογκόλιθοι, που εντυπωσιάζουν με το μέγεθος τους, έχουν χρησιμοποιηθεί για να δημιουργηθούν κυκλικές αγροτικές εγκαταστάσεις και εκτεταμένοι περίβολοι που περικλείουν μεγάλα τμήματα γης. Γενικά στην περιοχή νότια του Αγίου Νικολάου, βρίσκονται διάσπαρτες περισσότερες από 70 αγροικίες και δίκτυο μονοπατιών της Μινωικής περιόδου.

Απολαμβάνουμε την περιπλάνηση μας στο 'μαύρο δάσος' από πεύκα και πουρνάρια, που κάποτε σκέπαζε τα τριγύρω βουνά και πρόσφερε κρησφύγετο στους αντάρτες της εθνικής αντίστασης. Θαυμάζουμε την μοναδική θέα προς την πόλη του Αγίου Νικολάου, τα κάτασπρα γραφικά χωριουδάκια και τον κόλπο του Μεραμπέλλου, που αστράφτει ειρηνικός στο βάθος, με τα σκουρόχρωμα νησάκια του να αναπαύονται στα καταγάλανα νερά. Επιστρέφουμε από διαφορετικό μονοπάτι στην περιοχή του υδραγωγείου, έχοντας διανύσει 5,4χλμ. σε 3 περίπου ώρες.

 ΑΡΧΗΓΟΣ: Παναγιώτης Ευδαίμων

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: Παναγιώτης Ευδαίμων, Γιώργος Μιχαηλίδης

ΧΑΡΤΗΣ ΔΙΑΔΡΟΜΗΣ: Παναγιώτης Ευδαίμων

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ: Λάμπρου Ελένη

ΧΑΡΤΗΣ ΔΙΑΔΡΟΜΗΣ

Powered by Wikiloc