ΟΡΕΙΒΑΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ: June 2021

Sunday 27 June 2021

ΠΕΖΟΠΟΡΙΑ στο ΦΑΡΑΓΓΙ της ΣΑΡΑΚΙΝΑ

Κοινή πεζοπορία στο ξακουστό φαράγγι της Σαρακίνας με τον Ε.Ο.Σ Ηρακλείου, διοργάνωσε ο Ορειβατικός Σύλλογος Αγίου Νικολάου, την Κυριακή 27 Ιουνίου 2021. Μοιραστήκαμε την μοναδική εμπειρία διάσχισης του φαραγγιού του Σαραντάπηχου, με τους επιβλητικούς βραχώδεις σχηματισμούς και τους εντυπωσιακούς καταρράκτες, σε μια 4ωρη διαδρομή με συνθήκες καύσωνα.

Το φαράγγι της Σαρακίνας θεωρείται από τα ομορφότερα περιπατητικά φαράγγια της Κρήτης. Ονομάζεται και φαράγγι του Σαραντάπηχου, καθώς η ξεχωριστή ομορφιά του τόπου κέντρισε την φαντασία των αρχαίων, που έπλασαν και τον σχετικό μύθο. Σύμφωνα λοιπόν με τον μύθο, ο Σαραντάπηχος γιος του Δία, ένας γίγαντας με σαράντα πήχες μπόι, περνούσε από τα Λασιθιώτικα βουνά και δίψασε. Καθώς έσκυψε να δροσιστεί στο ποτάμι η γενειάδα του έσκισε τους βράχους στα δυο και ...ιδού το φαράγγι! Η Σαρακίνα βρίσκεται στην περιοχή της Ιεράπετρας, βόρεια από το χωριό Μύθοι και κοντά στο παραλιακό χωριό Μύρτος, όπου και εκβάλει ο Κρυοπόταμος, το ποτάμι που διαρρέει το φαράγγι.

Το όνομά του φαραγγιού προέρχεται από τους Σαρακηνούς κατακτητές και είναι τοπωνύμιο που συναντάμε σε πολλά μέρη στην Κρήτη. Παρά το μικρό του μήκος, το φαράγγι είναι ιδιαίτερα επιβλητικό, καθώς το πλάτος του κυμαίνεται από 10 μέχρι 3μ, ενώ τα εντυπωσιακά τοιχώματά του τα συναντάμε κυρίως σε 'τεχνικά φαράγγια', δηλαδή φαράγγια που έχουν στην κοίτη τους απότομες καταβάσεις και η διάσχιση τους είναι δυνατή μόνο με τη χρήση ειδικού εξοπλισμού. Τα μοναδικής ομορφιάς κατακόρυφα τοιχώματα φτάνουν σε ύψος τα 150 μέτρα και σε αρκετά σημεία η κλίση είναι αρνητική, δηλαδή 'κλείνουν΄ προς τα επάνω εμποδίζοντας το φως να εισχωρήσει, σχηματίζοντας περίεργες φωτοσκιάσεις στα πρανή, που σε συνδυασμό με το αδιάκοπο κελάρυσμα του νερού δημιουργούν μια 'παραμυθένια΄ ατμόσφαιρα.

Ιδιαίτερα εντυπωσιακοί και οι τεράστιοι μονόλιθοι που έχουν λαξευτεί στο πέρασμα των αιώνων από το νερό, που για εκατομμύρια χρόνια διαβρώνει τους βράχους, σμιλεύοντας ένα απίστευτο τοπίο. Ξεχωριστά εντυπωσιακοί οι μικροί και μεγαλύτεροι καταρράκτες, που ο 'Κρυοπόταμος' τροφοδοτεί με τα δροσερά νερά του όλο τον χρόνο, ακόμη και το καλοκαίρι (σπάνιο για τα ποτάμια της περιοχής λόγω του ξηροθερμικού κλίματος της ανατολικής Κρήτης). Το τοπίο είναι καταπράσινο και πολύχρωμο, με πλατύφυλλα πλατάνια, ανθισμένες ροζ πικροδάφνες, μυρτιές, καλάμια και λυγαριές.

Η πεζοπορία μας ξεκίνησε από το χωριό Μύθοι, που απέχει 22 χλμ. από την Ιεράπετρα. ΄Ομορφο, ημιορεινό χωριό, χτισμένο σε καταπράσινο τοπίο, με ωραία πλατεία που την σκιάζουν αιωνόβια πλατάνια. Λέγεται ότι το χωριό πήρε το όνομα του από το φυτό “μύνθη” κοινώς φλισκούνι που αφθονεί στις γύρω βουνοπλαγιές.

Εξήντα περίπου πεζοπόροι, ξεκινήσαμε στις 10:15 από την πλατεία, με κατεύθυνση προς τον οικισμό Μάλλες. Αρχικά ακολουθήσαμε την επαρχιακή οδό κατηφορικά και στη συνέχεια ανηφορίσαμε για μισή περίπου ώρα. Παρά την ομορφιά του τοπίου, τα βήματα μας δυσκόλευε η αφόρητη ζέστη και άπνοια. Οι θερμοκρασίες καύσωνα που επικρατούν στην χώρα τις τελευταίες μέρες κάνουν το περπάτημα μας όλο και πιο δύσκολο και ο ιδρώτας κυλά ασταμάτητα…

Σύντομα περπατάμε μέσα σε πευκοδάσος, κάτω από φουντωτά πεύκα. Μετά από πορεία μιας ώρας περίπου φτάνουμε στην ρεματιά και καταλήγουμε στην κοίτη του φαραγγιού, ακολουθώντας τον φιδογυριστό χωματόδρομο. Ξεκινάμε την πορεία μας, ανάμεσα από λυγερά καλάμια και ανθισμένες πικροδάφνες φορτωμένες με ρόδινα λουλούδια. Το γάργαρο νερό που κυλά ανάμεσα στους χαμηλούς βράχους μας χαρίζει την απαραίτητη αίσθηση ζωντάνιας και ευεξίας, για να συνεχίσουμε την πορεία μας προς την έξοδο του φαραγγιού. Οι δυνάμεις μας ανανεώνονται και η διάθεση μας αλλάζει, καθώς νιώθουμε την πτώση στην θερμοκρασία και ακούμε το κελάρυσμα του νερού.

Η πορεία είναι κατηφορική και η διάσχιση του φαραγγιού σχετικά εύκολη, με εξαίρεση μερικά δύσκολα σημεία. Η πορεία μας ελίσσεται ανάμεσα από βράχους που σχηματίζουν φυσικές γέφυρες και στενά περάσματα, ενώ υπάρχουν αρκετές ‘κολύμπες’ και μικροί καταρράκτες, με αναπόφευκτα τα ευχάριστα πλατσουρίσματα στο δροσερό νερό.

Διασχίζουμε το φαράγγι περνώντας ανάμεσα από φυσικούς πέτρινους θόλους και τούνελ ή σκαρφαλώνοντας πάνω στους διάσπαρτους ογκόλιθους. Υπάρχουν βοηθητικά σκοινιά και σκάλα, όμως η σηματοδότηση δεν είναι πλέον ευδιάκριτη και σε αρκετά σημεία πρέπει να γίνουν παρεμβάσεις για να διευκολυνθεί η διέλευση. Στα δύσκολα σημεία έχουν λαξευτεί σκαλοπάτια πάνω στα βράχια που βοηθάνε την προσπέλαση, αν και συχνά ένα ‘χέρι βοήθειας’ από τον συνοδοιπόρο που προηγείται είναι απαραίτητο.

Φτάνουμε στον μεγάλο καταρράκτη, όπου το νερό που πέφτει με ορμή σχηματίζει μια βαθιά λίμνη, ιδανική για δροσερές βουτιές. Ο όγκος του νερού είναι εντυπωσιακός, παρά τον ιδιαίτερα ζεστό καιρό των τελευταίων εβδομάδων. Κολυμπάμε κάτω από τον καταρράκτη και απολαμβάνουμε τη μοναδική αίσθηση του νερού που πέφτει με ορμή πάνω στο κεφάλι μας!

Εγκαταλείπουμε απρόθυμα την δροσιά του καταρράκτη και συνεχίζουμε προς την έξοδο, όπου τα πολύχρωμα τοιχώματα του φαραγγιού φτάνουν μέχρι τα 150μ. Τα πανύψηλα βράχια γέρνουν προς τα μέσα αφήνοντας να διακρίνεται από το άνοιγμα τους μόνο μια πολύ στενή λωρίδα γαλανού ουρανού. Βαδίζουμε πάνω σε μικρές και μεγάλες ποταμόπετρες, ενώ το νερό κυλάει ανάμεσα στα πόδια μας σε αρκετή για την εποχή ποσότητα. Συνεχίζουμε κάτω από πυκνές πρασινάδες και βαδίζουμε μέσα στον τσιμεντένιο καταπότη, που τροφοδοτούσε με νερό τον παλιό νερόμυλο. Κοντά στην έξοδο, η βλάστηση γίνεται πιο πυκνή και τελικά τερματίζουμε στο χώρο αναψυχής με τα ξύλινα τραπέζια για πικ-νικ.

Το λεωφορείο παραλαμβάνει τους φίλους συνοδοιπόρους από το Ηράκλειο, για να τους μεταφέρει στην υπέροχη παραλία του Μύρτου για μπάνιο στα σκουρογάλανα, ζεστά νερά του Λυβικού. Απολαύσαμε την κοινή πεζοπορία με τον ιστορικό σύλλογο του Ηρακλείου, λυπούμαστε μόνο που λόγω του καύσωνα ο τόπος μας δεν ήταν όσο φιλόξενος θα θέλαμε... Αν και δεν συναντήσαμε μυθικούς γίγαντες, διασχίσαμε το φαράγγι του γίγαντα, που το κελάρυσμα του νερού ανάμεσα στα σμιλευμένα βράχια το κάνουν να μοιάζει νεραϊδένιο. Τελικά η δροσιά του καταρράκτη αποδείχτηκε το τέλειο αντίδοτο σε θερμοκρασίες που αγγίζουν τους 40 βαθμούς.

ΑΡΧΗΓΟΣ: Μετζογιαννάκη Μαρία

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: Παναγιώτης Ευδαίμων, Ελένη Βασιλάκη, Βαλεντίνος Κουκουναράκης

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ: Ελένη Λάμπρου

Sunday 20 June 2021

ΠΕΖΟΠΟΡΙΑ ΣΤΟ ΦΑΡΑΓΓΙ ΤΗΣ ΚΡΙΤΣΑΣ

Στο φαράγγι της Κριτσάς, το φαράγγι της 'γειτονιάς' μας, περπατήσαμε την Κυριακή 20 Ιουνίου 2020, σε μια εύκολη, αλλά ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα κυκλική πεζοπορία, διάρκειας 4 ωρών.

Το επιβλητικό (αν και άγνωστο σε πολλούς συντοπίτες μας) φαράγγι της Κριτσάς ή του Χαυγά, ξεκινά βόρεια από το κεφαλοχώρι της Κριτσάς, οδηγεί βαθιά προς τους ορεινούς όγκους των Λασιθιώτικων βουνών και καταλήγει στις Τάπες. Έχει μήκος 13 χιλιόμετρα, τα πρανή του είναι κάθετα, φτάνουν σε ύψος 100 μέτρων και στο στενότερο τμήμα του έχει πλάτος 1,5 μέτρο.

Το στενό πέρασμα του ‘Χαυγά’, στην είσοδο του φαραγγιού κοντά στην Κριτσά, είναι κατάφυτο από φουντωτά δέντρα και θάμνους, ενώ από τα πρώτα κιόλας μέτρα το φαράγγι εντυπωσιάζει με την ξεχωριστή ομορφιά του. Τα κάθετα βραχώδη πρανή που φιλοξενούν πολλά ενδημικά φυτά και διάφορα είδη πουλιών, αλλά και οι ογκώδεις γκριζόλευκοι βράχοι στην κοίτη που έχουν λειανθεί και σμιλευτεί από τη ροή του νερού, μαγεύουν τον περιπατητή! Το φαράγγι προσφέρει και την δυνατότητα επιλογής διαφορετικού βαθμού δυσκολίας στην διάσχιση του, καθώς υπάρχουν διαφορετικά σημεία εξόδου και δυνατότητα επιστροφής στην αφετηρία από χωματόδρομο και μονοπάτι.

Η ομάδα μας επέλεξε την μακρύτερη διαδρομή: διασχίσαμε το φαράγγι περπατώντας στην κοίτη του χειμάρρου, φτάσαμε κοντά στον ημιορεινό οικισμό Τάπες και επιστρέψαμε στην αφετηρία από μονοπάτι και χωματόδρομους που ακολουθούν πορεία παράλληλη με το φαράγγι.

ΚΡΙΤΣΑ

Νωρίς το πρωί της Κυριακής ξεκινήσαμε από το κεφαλοχώρι της Κριτσάς, από το parking. Διασχίσαμε την γειτονιά 'Κουκίστρες', με τα γραφικά σοκάκια και τις λουλουδιασμένες αυλές. Μετά από σύντομης διάρκειας περπάτημα σε στενό κατηφορικό μονοπάτι φτάσαμε στη είσοδο του φαραγγιού, με το ‘στόμιο του Χαυγά’ να ξεχωρίζει από μακριά, καθώς κόβει στα δυό τα Λασιθιώτικα βουνά οδηγώντας τα νερά της βροχής προς τη θάλασσα.

Στην αρχή τα πρανή είναι ανοιχτά και η βλάστηση πυκνή. Ξεχωριστά εντυπωσιακές οι ανθισμένες λυγαριές και οι φορτωμένες ρόδινα άνθη πικροδάφνες. Πολύ σύντομα τα τοιχώματα στενεύουν και σε αρκετά σημεία είναι τόσο στενά που εύκολα ακουμπάς και τις δυο τους πλευρές απλώνοντας τα χέρια σου. Οι βράχοι γίνονται ψηλότεροι, υπάρχουν αρκετοί μονόλιθοι και στενά περάσματα και απαιτείται 'σκαρφάλωμα'. Στα δύσκολα σημεία έχουν γίνει παρεμβάσεις και η ανάβαση διευκολύνεται από ‘πιασίματα’ φτιαγμένα από ατσάλινες βέργες που έχουν σφηνωθεί βαθιά μέσα στους βράχους, ενώ έχουν δημιουργηθεί υποτυπώδη σκαλοπάτια με πέτρες και βράχια στα στενά περάσματα και βοηθητικά σκοινιά.

Ακόμα και η φύση έχει φροντίσει να μας διευκολύνει, καθώς στο σημείο της ‘Κολύμπας’ που το χειμώνα συγκέντρωνε πολύ νερό και ήταν αδιάβατο, έχει πλέον εξαφανιστεί, καθώς πριν από κάμποσα χρόνια έπεσε από ψηλά ένας τεράστιος βράχος που κάλυψε την κοιλότητα. Στην συνέχεια το νερό ανέλαβε να μεταφέρει μικρές και μεγάλες πέτρες για να ‘στρώσει’ ένα εύκολα προσβάσιμο μονοπάτι. Το τοπίο έγινε αγνώριστο, η ‘Κολύμπα’ ανήκει πια στο παρελθόν και μόνο οι πιο παλιοί στην ομάδα αναγνωρίζουν το σημείο και θυμούνται περιπετειώδη επεισόδια από παλιότερες πορείες.

Ξεχωριστά εντυπωσιάζουν τα επιβλητικά βράχια στα πρανή με τα αλλόκοτα σχήματα. Ξεχωρίζει η ‘γάτα’, ένας ορθόστητος, κάθετος βράχος που θυμίζει έντονα το γνωστό αιλουροειδές και είναι σαν να εποπτεύει το φαράγγι με τα πετρωμένα μάτια του και τα στητά αυτιά του. Χρώματα και μοσκοβολιές από φασκόμηλο, θυμάρι, ρίγανη, φλισκούνι, δίκταμο, απήγανο, αρωματίζουν το περπάτημα μας. Αρκετές φορές στα στενά περάσματα καθυστερούμε, καθώς πρέπει αναγκαστικά να περιμένουμε ο ένας πίσω από τον άλλο και να χρησιμοποιούμε για ασφάλεια τα 'πιασίματα' για στήριξη ή σαν σκαλοπάτια.

Συνεχίζουμε ανηφορικά προς την έξοδο κοντά στις Τάπες, με τα τοιχώματα να χαμηλώνουν, την κοίτη του φαραγγιού να φαρδαίνει και τους βράχους να γίνονται ολοένα και μικρότεροι, ώσπου σχηματίζεται μια όμορφη κοιλάδα με ελαιώνες. Κάνουμε το καθιερωμένο διάλειμμα κάτω από ένα τεράστιο σκιερό δέντρο και συνεχίζουμε από το ανηφορικό μονοπάτι που οδηγεί έξω από το φαράγγι. Το μονοπάτι ακολουθεί πορεία παράλληλη με το φαράγγι και σε αλλοτινούς καιρούς ήταν η οδική αρτηρία που συνέδεε τα δυο χωριά. Σήμερα παραμένει ευδιάκριτο, αν και στο μεγαλύτερο τμήμα του είναι κατεστραμμένο.

Συνεχίζουμε από κατηφορικό μονοπάτι και χωματόδρομο, με τη ζέστη να γίνεται πιο έντονη όσο πλησιάζει το μεσημέρι, μέχρι που βλέπουμε από μακριά την Κριτσά. Καταλήγουμε στην αφετηρία έχοντας διανύσει 10,6 χλμ με υψομετρική διαφορά 476μ και ανανεώνουμε το ραντεβού για την επόμενη Κυριακή.