Sunday 30 April 2023

 ΒΡΟΥΧΑΣ - ΚΑΤΣΕΛΙΟ - ΛΟΥΜΑΣ 

(ΑΝΩ ΜΕΡΑΜΠΕΛΛΟ)

Την Κυριακή 30 Απριλίου, παραμονή της Πρωτομαγιάς, μια ομάδα 25 περίπου πεζοπόρων του Ορειβατικού Συλλόγου Αγίου Νικολάου περπάτησε στα όμορφα μονοπάτια του Άνω Μεραμπέλλου.

Ομαδική κάτω απ' ην τοιχογραφία του Βρουχά

Δείτε και το παρακάτω βιντεάκι στο fb: 

https://www.facebook.com/panos.evdemon/videos/532798835733199?idorvanity=588468201282923

Αφετηρία μας αποτέλεσε ο γραφικός οικισμός του Βρουχά, στο ΒΑ άκρο της επαρχίας, απ’ όπου ξεκινήσαμε στις 9 η ώρα το πρωί, με ήλιο και καλό καιρό. Περάσαμε  από το μυλοτόπι του χωριού με τους επιβλητικούς ανεμόμυλους, εννέα στο σύνολο, πολλοί απ’ τους οποίους έχουν αναπαλαιωθεί πλήρως ή βρίσκονται σε στάδιο αποκατάστασης κι ευτυχώς, γιατί τέτοιοι χώροι, μνημεία μιας παλιότερης εποχής, δεν είναι σωστό να αφήνονται στη μοίρα τους. Και οι εννέα μύλοι ανήκουν στον τύπο του Αξετροχάρη, που γυρίζει μόνο με συγκεκριμένο άνεμο.


Κατόπιν περπατήσαμε από παλιά μονοπάτια, παράλληλα με καταπότες και ξερολιθιές στην κορυφογραμμή του Κατσελιού, απ΄ όπου θαυμάσαμε τη θέα στον κόλπο του Μεραμπέλλου είτε πρόκειται για την Ελούντα, τη χερσόνησο της Κολοκύθας και τη Σπιναλόγκα από κάτω μας είτε για τα βουνά της Σητείας και της Θρυπτής στο βάθος απέναντί μας. Επιπλέον νοτιοανατολικά ανοίγεται το φαράγγι του Χαβγά και νοτιοδυτικά διακρίνει κανείς τις κορυφές της Δίκτης.

Καταπληκτική θέα στον κόλπο του Μεραμπέλλου από την κορυφογραμμή του Κατσελιού


Η πεζοπορία μας απολαυστική! Εκτός από τη θέα και την καλή παρέα, το περπάτημα στην ανοιξιάτικη φύση, όπου ακόμα και οι ταπεινοί θάμνοι –αστιβίδες, αχινοπόδια, αγκαραθιές- είναι ανθισμένοι, γεμίζει την ψυχή. Ένας μοναχικός γύπας κάνει κύκλους πάνω απ’ τα κεφάλια και μας συντροφεύει. Ομάδες από πέρδικες χαμοπετούν στο πέρασμά μας. Πλήθος κατσίκια από τα παραπλήσια μαντριά σταματάνε το μασούλημα και μας κοιτάνε με περιέργεια.





Μια στάση στο πολύ όμορφο ξωκλήσι του Αγίου Γεωργίου του Κάστελλου, όπου εξελίσσεται τοπική εορτή αυτή τη μέρα, επιβάλλεται. Πλήθος αυτοκίνητα πιστών έχουν ήδη κατακλύσει τον αγροτικό δρόμο μπροστά από τον λοφίσκο με το εκκλησάκι. Μετά την θρησκευτική κατάνυξη ακολουθεί παραδοσιακά το φαγοπότι: πλούσια τα κεράσματα, η ρακή και το ελληνικό καφεδάκι. ‘Χρόνια πολλά’, ‘Χριστός Ανέστη’ κι ‘Εις υγεία’: ευχές που ανταλλάσσονται με χαμόγελο και καλή καρδιά. Ορειβάτες και πιστοί, ντόπιοι κι επισκέπτες ανακατεύονται, όπως ορίζει η παράδοση. Μάλιστα η Νυφούλα ήταν η τυχερή της παρέας μας, που κέρδισε στη λαχειοφόρο της εορτής το αρνάκι της προσφοράς, το οποίο έπρεπε βέβαια και να κουβαλήσει για το υπόλοιπο της διαδρομής μας!

Ο Άνω Λούμας από το καμπαναριό του Αγίου Γεωργίου

Ημέρα εορτής του Αγίου Γεωργίου του Κάστελλου

Το καμπαναριό της εκκλησιάς 

Μέρος απ' τα φιλέματα μετά το πέρας της λειτουργείας 


Κατόπιν από αγροτικό δρόμο κατεβαίνουμε στον Άνω Λούμα περνώντας δίπλα από θολωτές στέρνες, παλιές δεξαμενές κι αιωνόβια ελαιόδεντρα. 

Παλιά δεξαμενή

Κατεβαίνοντας στον Λούμα


Ιδιαίτερη εντύπωση μας δημιούργησε η επίσκεψη στο προσωπικό Λαογραφικό Μουσείο του κυρίου Νικολάου Δρακωνάκη (Δασκαλονικολή), που στεγάζεται σε παλιό ελαιοτριβείο και φιλοξενεί πλήθος αντικείμενα κι αναπαράσταση χώρων του παραδοσιακού σπιτιού μιας παλιότερης εποχής.





Κατόπιν επιστρέφουμε στην αφετηρία μας ακολουθώντας αγροτικούς δρόμους γύρω απ’ τους οικισμούς του Λούμα και του Βρουχά συναντώντας αρκετά ερείπια παλαιών εντυπωσιακών κτιρίων με τις καμάρες τους, αφημένα στο έλεος μιας άνοιξης ορμητικής, που έχει φροντίσει να τα καλύψει με αγριολούλουδα, μυρωδάτους θάμνους, βρώσιμα άνθη καπουτσίνου και παχύφυτα.




Συνολικά περπατήσαμε γύρω στα 9,5 χιλιόμετρα σε τρεις ώρες χωρίς τις στάσεις. Ευχαριστούμε πολύ τον αρχηγό μας, Γιώργο Αρναουτάκη, αλλά και τους κατοίκους της περιοχής για τη ζεστή φιλοξενία τους τόσο στη γιορτή του Αγίου Γεωργίου, όσο και στο Μουσείο του Δασκαλονικολή.

Ευχαριστούμε τον αρχηγό, Γιώργο Αρναουτάκη

 

ΑΡΧΗΓΟΣ: Γιώργος Αρναουτάκης

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣΓιώργος Αρναουτάκης, Παναγιώτης Ευδαίμων

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ - ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΚΕΙΜΕΝΟΥ: Μ. Μετζογιαννάκη

ΒΙΝΤΕΟ: Παναγιώτης Ευδαίμων


ΧΑΡΤΗΣ ΠΕΖΟΠΟΡΙΑΣ:


Powered by Wikiloc

Sunday 23 April 2023

 ΚΑΠΕΤΑΝΙΑΝΑ – ΚΟΡΥΦΗ ΚΟΦΙΝΑΣ (ΑΣΤΕΡΟΥΣΙΑ)

Την Κυριακή 23 Απριλίου 2023 ο Ορειβατικός Σύλλογος Αγίου Νικολάου διοργάνωσε μια από τις διαδρομές, που στ’ αυτιά του κάθε ορειβάτη, περνάει στη σφαίρα του θρύλου: ανάβαση στην ψηλότερη κορυφή των Αστερουσίων, τον περίφημο Κόφινα στα 1231 μέτρα. Δεν είναι το υψόμετρο, είναι τα μυθικά κι εξωτικά Αστερούσια, η νοτιότερη οροσειρά της Ελλάδας, που διασχίζει παράλληλα το Νομό Ηρακλείου και στην ουσία διαχωρίζει την πεδιάδα της Μεσαράς από το Νότιο Κρητικό πέλαγος. Είναι κι ο ίδιος ο Κόφινας, ένα βραχώδες όρος με απότομη ανεβασιά, που όλοι σου λένε: «αν έχεις υψοφοβία, μην ανέβεις!». Ίσως αυτό το γεγονός ή το ότι ήταν η Κυριακή του Θωμά, εποχή διακοπών γι’ αρκετούς, να απέτρεψε πολλούς. Έτσι στις 7 η ώρα το πρωί, που η ομάδα ξεκίνησε απ’ Άγιο Νικόλαο, μόλις 8 ήταν οι τολμηροί.

Ομαδική μπροστά στο εκκλησάκι του Τιμίου Σταυρού στην κορυφή του Κοφινα

ΣΤΑ ΚΑΠΕΤΑΝΙΑΝΑ

Δύο ώρες οδήγηση από τη βόρεια εθνική οδό ως τα Καπετανιανά, όπου παρκάρουμε τα ΙΧ μας και ξεκινάμε την πεζοπορία λίγο μετά τις 9. Γι’ άλλη μια φορά ο καιρός μας κάνει το χατίρι. Ηλιοφάνεια και άπνοια. Ο όμορφα αναπαλαιωμένος οικισμός των Κάτω Καπετανιανών κι ο παραδοσιακός ξενώνας Θαλόρη, που αποτελεί μεγάλο τμήμα του, κλέβουν τις εντυπώσεις. Σκαρφαλωμένος αμφιθεατρικά στα 750 μ. ο οικισμός, που πήρε τ’ όνομά του από τους ‘καπετάνιους’, που μετοίκησαν εδώ απ’ το Ασφένδου Σφακίων μετά την επανάσταση του Δασκαλογιάννη, δίκαια ονομάζεται ‘μπαλκόνι’ στο Λιβυκό πέλαγος. Εντύπωση μας κάνει ο ναός της Παναγίας, που σχηματίζει στην κάτοψη ένα Τ. Στη γνωστή ιστοσελίδα Cretan beaches  διαβάζουμε ότι απόμεινε από τη Μονή του ‘Κυρ Ελέησον’, ένα από τα σημαντικότερα κέντρα μοναχισμού στην Κρήτη, με μεγάλη επίδραση στην αγιογραφία του νησιού. Πίσω του η μυτερή κορυφή του Κόφινα μας προκαλεί δέος. Είναι σκεπασμένη με σύννεφα. Άραγε θα μας κάνει τη χάρη να ξεφέξει λίγο, ν’ απολαύσουμε τη θέα;

Κάτω Καπετανιανά

Αναπαλαιωμένος και πολύ όμορφος οικισμός


Παναγία των Καπετανιανών

Μπαλκόνι στο Λιβυκό


Πίσω ο Κόφινας με σύννεφα στην κορφή

Ο Κόφινας από το καμπαναριό της εκκλησίας

Η ΔΙΑΔΡΟΜΗ

Παίρνουμε πορεία ανατολική από χωματόδρομο και στη συνέχεια από σηματοδοτημένο μονοπάτι. Το τοπίο είναι άγριο και πετρώδες. Παντού γύρω μας ακούμε τα κουδούνια των αιγοπροβάτων. Στο δρόμο συναντάμε κι ένα λαγό, που γλύτωσε απ’ τους κυνηγούς. Εκείνα που μας λείπουν είναι τα σπάνια είδη αρπακτικών πουλιών, που έχουμε ακούσει ότι ενδημούν στην περιοχή. Χλωρίδα ελάχιστη -όλα τα τρώνε τα κατσίκια- μόνο πληθώρα πανέμορφων ενδημικών κίτρινων κρίνων (arum creticum), που σαν δηλητηριώδες είδος, δεν είναι βρώσιμο.

Σε κάποια σημεία ανοίγονται παράθυρα στο πέλαγος, όπου κρυφοκοιτάζουμε την όμορφη παραλία του Άγιου Ιωάννη στη μικρή χερσόνησο. Συχνά σηκώνουμε το κεφάλι: πλησιάζουμε! Τέλος φτάνουμε στο όμορφο εκκλησάκι της Παναγίας Κεράς. Περιφραγμένο, καθώς είναι, αφήνει την άνοιξη να διεισδύσει, και μας δίνει την ευκαιρία να ξαποστάσουμε για λίγο.

Η χερσόνησος κι η παραλία του Αγίου Ιωάννη

Πλησιάζοντας τον Κόφινα


ένα τρομαγμένο λαγουδάκι λουφάζει στο πέρασμα μας
Άγριο βραχώδες μονοπάτι

Πλαγιές αποψιλωμένες από τα αιγοπρόβατα

Περιφραγμένο εκκλησάκι Παναγίας Κεράς

Περίβολος Παναγίας Κεράς

Καθώς η περίφραξη το προστατεύει εδώ υπάρχουν χορτάρια και λουλούδια που μας θυμίζουν ότι είναι άνοιξη

Θέα της κοιλάδας από εδώ

οι πρόποδες του Κόφινα τυλιγμένοι στην ομίχλη

Το ίδιο και η Παναγία η Κερά, καθώς την εγκαταλείπουμε
ΣΤΟΝ ΚΟΦΙΝΑ

Έπειτα αρχίζει η κάθετη ανάβαση στον Κόφινα από τους βόρειους πρόποδες του όρους. Ανεβαίνουμε προσεκτικά στηριζόμενοι στον ξύλινο φράχτη, που συνοδεύει το πέρασμα γι’ ασφάλεια. Η θέα κάτω στο εκκλησάκι, που μισοκρύβεται στην ομίχλη κι όλο ξεμακραίνει, κάνει την καρδιά σου να χτυπάει όλο και πιο δυνατά. Παρηγοριά η σκέψη ότι αυτό το σκληροτράχηλο μονοπάτι το ανεβάζουν εδώ και χρόνια πλήθος πιστοί την ημέρα της εορτής του Τιμίου Σταυρού στις 14 Σεπτέμβρη κι ακόμα παλιότερα οι Μινωίτες για το δικό τους ιερό κορυφής, που προϋπήρχε του χριστιανικού ναού. Η ανάβαση αγριεύει στα τελευταία εκτεθειμένα στον απότομο γκρεμό βράχια.

Τέλος με μεγάλη ανακούφιση φτάνουμε στο πλάτωμα, της κορυφής, που μοιάζει με μεγάλη εξέδρα. Εδώ αριστερά φαίνεται το μικρό εκκλησάκι του Τιμίου Σταυρού με την ελληνική σημαία μπροστά του, να ανεμίζει. Ξεχυνόμαστε όλοι προς εξερεύνηση με τα πόδια τρεμάμενα ακόμη. Προσπαθώ να εντοπίσω τα τρία δέντρα, που έχω ακούσει ότι καρποφορούν τα ιερά μηλαράκια, που έχουν το μέγεθος ρεβιθιού κι ανήκουν στο είδος Sorbus umbellata (σορβιά ή αγριοκυδωνιά) και μοιράζονται στους πιστούς τη μέρα της γιορτής, αλλά μάταια. Αντ’ αυτού βλέπω παντού σκαρφαλωμένα κρητικά κυπαρίσσια, που με επιμονή ξεπετάγονται στο αφιλόξενο πετρώδες τοπίο και μερικά κρέμονται στους κάθετους γκρεμούς. Ο καιρός μας κάνει το χατίρι και μας προσφέρει ανοίγματα, όπου μπορούμε να θαυμάσουμε τη θέα στις ακτές της νότιας Κρήτης. Κάτω από μας στους νότιους πρόποδες του βουνού διεξάγεται σήμερα ο 26ος αγώνας ανωμάλου δρόμου του Κουδουμά. Οι φωνές από τα μεγάφωνα των διοργανωτών ακούγονται ως εδώ επάνω. Μπροστά στο εκκλησάκι καθόμαστε και μοιραζόμαστε κολατσιό και μια ρακή για τόνωση. Τη χρειαζόμαστε γιατί η κάθοδος με το κενό να χάσκει μπροστά μας μάς τρομάζει.  

Κακώς, όπως αποδεικνύεται, γιατί η ομάδα δείχνει χαρακτήρα. Προσωπικά συγκεντρώθηκα στο να κοιτάω μόνο στα πατήματά μου και μια χαρά πήγε. Εκεί στην πίσω μεριά της παρέας ακούω μάλιστα συνεχόμενα χάχανα. «Τι γίνεται;» ρωτώ, όταν πια πατάμε στην ισιάδα. «Φτιάχναμε μαντινιάδες!»,  η απάντηση. Καλός τρόπος για να ξορκίσεις το φόβο σου!

Εκκίνηση της ανάβασης

Κάτω μας φαίνεται το εκκλησάκι της Κεράς

Ομίχλη μισοσκεπάζει τη διαδρομή


Το εκκλησάκι του Τιμίου Σταυρού στην κορυφή χτισμένο πάνω στα ερείπια μινωικού ιερού κορυφής, χώρος ιερός ανέκαθεν

Κρητικά κυπαρίσσια και κρίνα στο πλάτωμα της κορυφής 

Η ομάδα στο εκκλησάκι
Γράψαμε στο βιβλίο επισκεπτών μέσα στον μικρό ναό

Θέα προς τα ΝΑ

Θέα προς τα ΝΔ

Κατεβαίνουμε

Σε μερικά σημεία μοιάζεις να κρέμεσαι στον γκρεμό

Η ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ

Ικανοποιημένοι παίρνουμε τον μακρύ χωματόδρομο της επιστροφής ανάμεσα στο αποψιλωμένο από ατίθασα κατσίκια, που μας κοιτάνε αυθάδικα, κοκκινόχωμα. Σημείο ενδιαφέροντος η Μονή των Τριών Ιεραρχών στη θέση Λουσούδι, ένα γραφικό εκκλησάκι στη μέση του πουθενά. Υπάρχει λόγος σοβαρός γι’ αυτό, μαθαίνουμε: το ίδρυσε ο μοναχός Ιωσήφ Φιλάγρης, μελετητής κι αντιγραφέας έργων του Αριστοτέλη σε μια εποχή που η διδασκαλία αρχαίων Ελλήνων συγγραφέων απαγορευόταν από την επίσημη Εκκλησία!


Arum creticum, ενδημικό φυτό της ΝΑ Ελλάδας

Μακρύς ο χωματόδρομος της επιστροφής
Κατσικάκια μας κοιτούν περίεργα

Μονή των Τριών Ιεραρχών στη θέση Λουσούδι, εδώ ο μοναχός Ιωσήφ Φιλάγρης, μετάφραζε κι αντέγραφε έργα του Αριστοτέλη



Ο Κόφινας προβάλει αγέρωχος καθώς απομακρυνόμαστε από το εκκλησάκι



Επιστρέφοντας στα Καπετανιανά


Κτίσματα παλιά με θέα το πέλαγος


centaurea raphanina

Μετά από 4 περίπου ώρες έχοντας διανύσει 12, 5 χιλιόμετρα γυρίσαμε πίσω στα Καπετανιανά. Ευχαριστούμε ιδιαίτερα τον αρχηγό μας Παναγιώτη Ευδαίμων, που σχεδίασε αυτήν την ιδιαίτερη εξόρμηση. Σίγουρα, αν δεν ερχόμασταν, θα είχαμε χάσει μια μοναδική εμπειρία. Για το τέλος η μαντινάδα-χαπάκι κατά της υψοφοβίας:

«Στου Κόφινα την κορυφή στ’ ανέφαλα γεμάτη,

εκεί πεζοπορήσαμε οκτώ καλοί νομάτοι»

ΔΕΙΤΕ ΑΛΛΟ ΕΝΑ ΒΙΝΤΕΟ ΣΤΟ FB:   https://www.facebook.com/panos.evdemon/videos/5904402692990950

ΑΡΧΗΓΟΣ: Παναγιώτης Ευδαίμων

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: Παναγιώτης Ευδαίμων, Γιάννης Πάγκαλος,  Μαρία Μετζογιαννάκη, 

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ - ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΚΕΙΜΕΝΟΥ: Μ. Μετζογιαννάκη

ΒΙΝΤΕΟ: Γιάννης Πάγκαλος


ΧΑΡΤΗΣ ΠΕΖΟΠΟΡΙΑΣ:

Powered by Wikiloc