Για
μια ακόμα φορά την Κυριακή 10 Δεκεμβρίου
2023 συναγωνίστηκε ο Ορειβατικός
Σύλλογος Αγίου Νικολάου με τον καιρό και τα ..χιλιόμετρα και βγήκε νικητής,
καθώς από τον Νήσιμο –κοντά στο
Τζερμιάδο- κατεβήκαμε ως το Βραχάσι σε μια πολύ όμορφη με εναλλαγή τοπίων
και πολύ ταιριαστή με την εποχή διαδρομή, με το χαμηλό βαρομετρικό να μας παίρνει
στο κατόπιν. Αλλά ας τα πάρουμε τα πράγματα απ’ την αρχή:
Ομαδική μας με θέα το πρωινό χωμένο στην ομίχλη οροπέδιο Λασιθίου και κάπως έτσι γιορτάζουμε την ημέρα του βουνού!
Βίντεο της πορείας από τον Γιάννη Πάγκαλα:
Ξεκινάμε
λοιπόν με minibus
–μεγάλο λεωφορείο δεν περνάει ως τον Νήσιμο- από τον Άγιο Νικόλαο στις 7.30 το πρωί, για να φτάσουμε μετά από
μια ώρα περίπου στο Σελί Αμπέλου, είσοδο του οροπεδίου Λασιθίου και να
θαυμάσουμε όλον τον εύφορο κάμπο τυλιγμένο στην πρωινή ομίχλη. Μπορείς να μην
σταματήσεις για μια φωτογραφία; Το φαινόμενο είναι συνηθισμένο, λέει, εδώ, αλλά
ασυνήθιστο για μας. Εξίσου ασυνήθιστη η ψύχρα των λίγων βαθμών πάνω απ’ το
μηδέν, που μας κάνει να τρέξουμε πάλι γρήγορα μέσα.
Οροπέδιο Λασιθίου χωμένο στην πρωινή ομίχλη!
Εννιά
η ώρα όμως -τέρμα τ’ αστεία- το
λεωφορείο μας αφήνει στην άκρη του μικρού οροπεδίου του Ονήσιμου ή Νήσιμου(οφείλει
το όνομά του στον μαθητή του Αγίου Παύλου, διαβάζω στην ιστοσελίδα Cretanbeaches), που βρίσκεται κοντά
στο Τζερμιάδο κι είναι ακατοίκητο. Πρώτη μας εικόνα ένα κοπάδι πρόβατα στον
περιφραγμένο χώρο τους. Το μέρος είναι γυμνό, αποψιλωμένο από τη βοσκή, ενδεχομένως, αλλά μαθαίνουμε ότι εδώ γίνεται και καλλιέργεια σιτηρών.
Ένα κοπάδι πρόβατα μας καλωσορίζει στο οροπέδιο Νήσιμου
Κάπου από δω περνάει και το Ε4
Οροπέδιο Νήσιμου
Μικρό δασάκι στις παρυφές του οροπεδίου με τα φθινοπωρινά του χρώματα
Δεν
περνά πολλή ώρα κι αρχίζουμε ανηφορική πορεία στις ΝΔ πετρώδεις πλευρές της Σελένας, ό,τι πρέπει, για να νικήσουμε
το κρύο. Από την κορυφή της πλαγιάς αποχαιρετάμε το οροπέδιο Λασιθίου
βουτηγμένο ακόμα στην ομίχλη και στη συνέχεια κατηφορίζουμε προς την ΒΔ πλευρά, όπου μας ανοίγεται καταπληκτική θέα στο φράγμα του Αποσελέμη
–τραγικά στεγνό- και τα γύρω χωριά Γωνιά, Αβδού, Μοχός.
Οροπέδιο Νήσιμου από τις πλαγιές της Σελένας
Στο βάθος το οροπέδιο Λασιθίου ακόμα κάτω απ' το πέπλο της ομίχλης
Συχνά συναντάμε νεογέννητα κατσικάκια, που βελάζουν τρομαγμένα. Ευτυχώς του συγκεκριμένου η μαμά ήταν κάπου εκεί κοντά!
Ανηφορίζοντας στις πλαγιές της Σελένας
Και κατηφορίζοντας στη συνέχεια προς ΒΑ
Ανοίγει η θέα προς φράγμα Αποσελέμη και τα γύρω χωριά, καθώς και στις βόρειες ακτές της Κρήτης
Εδώ θα
‘προσγειωθούμε’ σε μονοπάτι, το οποίο και θα ακολουθήσουμε προς τα ΒΑ. Ίσως το
πιο ωραίο κομμάτι της διαδρομής να είναι αυτό ως το Μοναστήρι του Αγίου
Γεωργίου του Βραχασιώτη: καταπράσινο
δάσος με πρίνα και αζίλακες (είδος ανάμεσα σε λιοπρίνι και πρίνο), στο
οποίο δίνουν πινελιές κίτρινου και κόκκινου οι κρητικοί φυλλοβόλοι ασφένδαμοι, που φύονται εδώ κι εκεί. Την εικόνα
παραμυθιού ενισχύει η αφούρα, που κάθεται στις κορφές των βουνών γύρω ανάγυρα.
Και μόνο η θέα στις βόρειες ακτές της
Κρήτης, από Χερσόνησο ως Μάλλια μας επαναφέρει στο σήμερα.
Συναντώντας τον πρώτο αζίλακα
Δίπλα δίπλα βλέπουμε αζίλακα και πρίνο, ανήκουν στην ίδια οικογένεια, έχουν όμως και κάποιες λεπτές διαφορές
Φύλλο -όχι πριονωτό- και βελανίδι του αζίλακα
Τις χρωματιστές πινελιές τις δίνουν ωστόσο οι κρητικοί ασφένδαμοι, καθώς ρίχνουν τα φύλλα
Ασφένδαμος, χαρακτηριστικά τα τρίφυλλα φύλλα του
Πλησιάζοντας την πεδιάδα της Νεάπολης
Κάπως
έτσι βλέπουμε μπροστά μας χαμηλά το
αναπαλαιωμένο εκκλησάκι του Αγίου Γεωργίου. Εδώ θα κάνουμε μια ανάπαυλα,
καθώς μας περιμένει ο ιερέας Γεώργιος Κυριακάκης με ομάδα πιστών απ’ το
Βραχάσι, που φροντίζουν το μέρος και νοιάζονται για την ανάδειξή του. Μας προσφέρουν
πλούσιο κέρασμα, ρακή και καφέ στο φιλόξενο αρχονταρίκι της Μονής, μας ανοίγουν
να δούμε το πραγματικά εντυπωσιακό εσωτερικό του ναού, τόσο για το τέμπλο του,
όσο και για τις τοιχογραφίες κι ο παπα-Γιώργης μας λέει όλη την ιστορία του
δίκλιτου ναού, της ύστερης βυζαντινής εποχής, που έχει να παρουσιάσει πλούσια
αντιστασιακή δράση κατά τη διάρκεια της Ενετοκρατίας και της Τουρκοκρατίας. Ας
είναι καλά οι άνθρωποι, τους ευχαριστούμε για την φιλοξενία τους και για το
μεράκι που έχουν στον τόπο τους.
Πλησιάζοντας τον Βραχασιώτη
Να τος που φάνηκε!
Είσοδος στη Μονή
Ο παπα-Γιώργης μάς αφηγείται την ιστορία της Μονής
Το ανάγλυφο που απεικονίζει τον Άη Γιώργη να 'σκοτώνει' τον λέοντα της Βενετίας
Δίκλιτος ναός, αφιερωμένος στους δύο καβαλάρηδες αγίους, τον Άγιο Γεώργιο και τον Άγιο Δημήτριο
Λεπτομέρεια του τέμπλου
Η ομάδα δέχεται με χαρά το κέρασμα των Βραχασιωτών
Λεπτομέρειες της παλιάς τοιχογραφίας
βίντεο με την αφήγηση της ιστορίας της Μονής από τον παπα-Γιώργη Κυριακάκη:
Και
κάπως έτσι ξεκινάμε να καλύψουμε από τον αγροτικό δρόμο τα τελευταία χιλιόμετρα
που μας χωρίζουν από το Βραχάσι. Μικρή έκπληξη, το χωμένο μες στα πρίνα πετρόκτιστο εκκλησάκι του Αγίου Ιωάννη του
Προδρόμου, που μας έδειξε ο Χάρης λίγο παρακάτω. Αξίζει μια σύντομη στάση. Περπατάμε
έπειτα σε γρήγορο ρυθμό, καθώς ο καιρός έχει κατεβάσει πολύ κι έρχεται κρύος
αέρας -δυναμώματα βροχής, που λένε στα χωριά μας. Πραγματικά –τυχεροί για μια
ακόμα Κυριακή- η βροχή ξεσπά λίγο πριν φτάσουμε στο στολισμένο
χριστουγεννιάτικα χωριό και βρούμε καταφύγιο στο ζεστό καφενείο του.
Άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος κρυμμένος μέσα στο πρινόδασος
Τερματίζοντας στο Βραχάσι ταυτόχρονα με τη βροχή
Πολύ όμορφο χωριό, που χρειάζεται λίγο παραπάνω χρόνο! Την επόμενη φορά
Μια
πεζοπορία ήταν αυτή που τα είχε όλα: περπάτημα σε πολλά διαφορετικά τερέν, με
τις ανηφόρες και τις κατηφόρες του, με πολύ όμορφα φθινοπωρινά τοπία και μέρη
θρησκευτικού κι ιστορικού ενδιαφέροντος. Ευχαριστούμε
πάρα πολύ τον Νεαπολίτη νεαρό αρχηγό μας, Αλέξανδρο Φραγκιαδάκη και τον
φίλο του, τον Μιχάλη, που ξέρουν αυτή τη διαδρομή πολύ καλά, καθώς ‘εδώ
έρχονταν από παιδιά με τα πόδια, τα ποδήλατα ή τα μηχανάκια αργότερα’, ‘με
ήλιο ή με χιόνι’ για την άψογη καθοδήγησή τους. Περπατήσαμε γύρω στα 19 χιλιόμετρα
και κάναμε λίγο χώρο …στα μελομακάρονα και τους κουραμπιέδες, που μας
περιμένουν στις γιορτές!
Άξιος αρχηγός ο Αλέξανδρος Φραγκιαδάκης, στην πρώτη του πορεία με τον Σύλλογο. Ευχαριστούμε πολύ και αναμένουμε την επόμενη διαδρομή!
Καλές γιορτές για όλους από το στολισμένο Βραχάσι!
Το Αζιλακόδασος, ένα σπάνιο δάσος της Μεσογείου, διέσχισε η ομάδα του Ορειβατικού Συλλόγου Αγίου
Νικολάου, την τελευταία μέρα του Οκτώβρη. Την Κυριακή 31 Οκτωβρίου 2021, μοιραστήκαμε
μια φυσιολατρική πεζοπορία, απολαμβάνοντας τις μοναδικές εικόνες, μυρωδιές και την
ηρεμία ενός από τα λίγα δάση που έχουν απομείνει με αζίλακες.
Το Αζιλακόδασος βρίσκεται στο βόρειο τμήμα της οροσειράς της Δίκτης, στους πρόποδες της Σελένας και είναι από τα ελάχιστα δάση που υπάρχουν στην περιοχή της Μεσογείου. ΄Εχει έκταση περίπου 2.000 στρέμματα και είναι κατάφυτο από πανύψηλα δέντρα του γένους Quercusilex, ένα σπάνιο δέντρο μεταξύ βελανιδιάς και πρίνου, που συναντάται στα ορεινά της Κρήτης και κάποιων νησιών του Αιγαίου. Η κρητική ονομασία του δέντρου είναι ‘Αζίλακας’, ενώ στην υπόλοιπη Ελλάδα ονομάζεται Αριά ή Άριος Δρυς. Στην Κρήτη, εκτός από την περιοχή του Βραχασίου, πληθυσμοί αζιλάκων συναντώνται στο δάσος του Ρούβα και στην Γεωργιούπολη. Στην υπόλοιπη Ελλάδα δάσος με αζιλακόδενδρα υπάρχει στην Ικαρία (δάσος Ράντη) και σε μικρότερους αριθμούς σε άλλα νησιά του Αιγαίου.
Είναι ανθεκτικό σε ακραίες συνθήκες, με εξαιρετική προσαρμογή στις οικολογικές συνθήκες της Μεσογείου και φυτρώνει σε φαράγγια και στις όχθες ποταμών και ρυακιών. Ο Αζίλακας είναι αειθαλές δέντρο που φτάνει μέχρι τα 25 μ. με λείο φλοιό και ωοειδή, λογχοειδή φύλλα, με ελαφρά οδοντωτές άκρες. Τα βελανίδια του είναι πικρά, με χνουδωτά λέπια και χρησιμοποιούνται για χοιροτροφή. Το ξύλο του είναι ιδιαίτερα σκληρό και ανθεκτικό και στην αρχαιότητα χρησιμοποιούνταν για την κατασκευή πλοίων και σπιτιών.
Η πεζοπορική διαδρομή
μας ξεκίνησε σε κοντινή απόσταση από το Κράσι, το όμορφο Ηρακλειώτικο χωριό που
βρίσκεται φωλιασμένο στις βορειοδυτικές υπώρειες του όρους Σελένα, σε υψόμετρο
600μ. Στο ψηλότερο σημείο του χωριού είναι η ‘Μεγάλη Βρύση’, μια πηγή με άφθονο
δροσερό νερό που κατεβαίνει από την Δίκτη και ο χιλιόχρονος πλάτανος με τον
πελώριο κορμό που σκιάζει την φιλόξενη πλατεία.
Παρακάμπτουμε το χωριό
και ακολουθώντας αγροτικούς δρόμους, κατευθυνόμαστε Β.Α στους πρόποδες του
βουνού, περίπου 2χλμ μακριά από το Κράσι. Περπατούμε αρχικά σε χωματόδρομο και
στη συνέχεια σε μονοπάτι με ελαφρά ανηφορική κλίση, ακολουθώντας την
κατεύθυνση που υποδεικνύει η ξύλινη
πινακίδα προς το δάσος και την ‘Χαμοπρίνα’. Ξεκινούμε από υψόμετρο 602μ. και κατευθυνόμαστε
προς το μικρό πλάτωμα στις παρυφές της Σελένας. Το στενό, γεμάτο πέτρες μονοπάτι ελίσσεται ανάμεσα σε χαμηλούς
αρωματικούς θάμνους και σε αρκετό μήκος του είναι ιδιαιτέρα ‘περιποιημένο’ με
λιθόκτιστα πελεκητά σκαλοπάτια. Αρκετά συχνά θεόρατα πουρνάρια ξεπετάγονται
ανάμεσα από τους θάμνους, σπάζοντας την μονοτονία και εντυπωσιάζοντας με το
επιβλητικό τους ύψος. Συνεχίζουμε πάνω στο πετρώδες μονοπάτι, ανάμεσα σε
φρύγανα και ριζωμένους γκρίζους βράχους.
Οι πρώτοι αζίλακες
κάνουν σταδιακά την εμφάνιση τους, σκορπισμένοι ανάμεσα στα βράχια της
βουνοπλαγιάς. ΄Οσο προχωρούμε τα δέντρα γίνονται όλο και περισσότερα και μετά
από πορεία συνολικά μιας ώρας βρισκόμαστε μέσα στο δάσος, περιτριγυρισμένοι από
πανύψηλα, φουντωτά δέντρα.
Διασχίζουμε το
Αζιλακόδασος απολαμβάνοντας την διαδρομή, παρότι η θέα προς την βόρεια
ακτογραμμή της Κρήτης είναι περιορισμένη λόγω της συννεφιάς. ΄Οταν η ορατότητα
είναι καλή διακρίνονται ανάμεσα από τα δέντρα η Χερσόνησος, τα Μάλλια, το Σίσι και η Μίλατος.
Απολαμβάνουμε την μοναδική ομορφιά του δάσους, περπατώντας κάτω από τους
αζίλακες. Ο χειμώνας έχει κάνει ήδη αισθητή την παρουσία του μέσα στο δάσος με την
έντονη υγρασία και την μυρωδιά από το βρεγμένο χώμα, τις σταγόνες πάνω στα
φύλλα και τα καταπράσινα βρύα, που καλύπτουν σαν απαλό βελούδο τους κορμούς των
δέντρων και τα βράχια.
Κάνουμε στάση κάτω από
πανύψηλα δέντρα για ξεκούραση και για να αποτυπώσουμε στην μνήμη μας τις
μοναδικές όμορφες εικόνες που προσφέρει η ορεινή λασιθιώτικη φύση. Περπατάμε
μέσα στο δάσος ακολουθώντας ελεύθερη πορεία ανάμεσα από τους αζίλακες. Η
πεζοπορία μέσα στο δάσος είναι εύκολη και ευχάριστη, όμως τα μονοπάτια δεν
είναι ευδιάκριτα και εύκολα μπορείς να χαθείς.
Από την είσοδο μας στο
δάσος, πυκνή ομίχλη έχει αρχίσει να σκεπάζει τα πάντα γύρω μας. Όσο προχωράμε
βαθύτερα η ομίχλη πυκνώνει και η αίσθηση της υγρασίας γίνεται πιο έντονη. Τα
δέντρα ξεπροβάλλουν αλλόκοτα ανάμεσα από την ομίχλη, με το περίγραμμα τους να
αποκτά μυστηριώδη σχήματα. Η ομίχλη μας συνοδεύει και μετά την έξοδο μας από το
δάσος, μέχρι να ανηφορίσουμε ψηλότερα.
Πεζοπορούμε μέσα στο
Αζιλακόδασος για 2,5 περίπου ώρες, ακολουθώντας πορεία προς τον νότο. Καταλήγουμε
στην βόρεια πλευρά της Σελένα και ακολουθούμε το μονοπάτι που οδηγεί στο οροπέδιο
του Νίσυμου. Συνεχίζουμε κατηφορικά από το μονοπάτι που καταλήγει στον ΄Αγιο Γεώργιο
τον Βραχασώτη και φτάνουμε στην αφετηρία μετά από μια περίπου ώρα. Στην κυριακάτικη εξόρμηση μας διανύσαμε περίπου
10χλμ, καλύπτοντας υψομετρική διαφορά 456μ σε 5 ώρες.
