Sunday 18 December 2022

ΜΑΛΙΑ – ΜΟΧΟΣ –ΣΤΑΛΙΔΑ😅🌞

Την Κυριακή 18 Δεκεμβρίου με εντελώς καλοκαιρινές συνθήκες, ζέστη, άπνοια κι ανέφελο ουρανό, ο Ορειβατικός Σύλλογος Αγίου Νικολάου πραγματοποίησε την τελευταία πεζοπορία του για το 2022. Είκοσι πεζοπόροι μαζευτήκαμε στο σημείο συνάντησης, στα Μάλια, και στις 8.45 ξεκινούσαμε ήδη την ανηφορική πορεία μας.


Περπατώντας στο μαλιώτικο μονοπάτι

Δεν περιμένει κανείς ότι στην πιο αναπτυγμένη τουριστικά περιοχή της Κρήτης σώζονται ακόμα τόσο καλά μονοπάτια προηγούμενων εποχών, όταν δεν υπήρχαν ακόμα τα σύγχρονα μέσα μεταφοράς.  Κι όμως ετούτο εδώ το καλντερίμι, που ένωνε παλιά τον Μοχό με τα Μάλια,  είναι ένα μικρό αριστούργημα μαστορικής τέχνης, στρωμένο πυκνά με μικρές σχετικά πέτρες, που δημιουργούν  φαρδιά ‘σκαλοπάτια’. Ακόμα και οι ασκελετούρες –στο φόρτε τους αυτή την εποχή, πλησιάζει Πρωτοχρονιά, που θα κρεμαστούν στα ανώφλια των σπιτιών για γούρι- επιβιώνουν  μόνο στις άκρες του, σαν πράσινο παρτέρι. Πολλές από τις πέτρες είναι από αλάβαστρο κι εντυπωσιάζουν με τα ‘νερά’ τους, αλλά και τους κρυστάλλους τους, που λαμπιρίζουν στον ήλιο.




Αλάβαστρο με όμορφα 'νερά'

Κοντά στην αφετηρία βρίσκεται το σπήλαιο της Μαριάς. Το άνοιγμα του είναι στενό, μπαίνεις έρποντας.  Αν και μικρό, έχει το ενδιαφέρον του με τα ανοίγματα, τα πετρώματα και τα σκόρπια κόκαλα ζώων. Δεν προχωρήσαμε πολύ βαθιά, λόγω έλλειψης εξοπλισμού. Θαυμάσαμε λίγο το διάκοσμο του και συνεχίσαμε.

Η είσοδος στο σπήλαιο της Μαριάς



Ανεβαίνοντας πιο ψηλά μάς προσφέρεται μια απίστευτη θέα της περιοχής. Όσο κι αν για ένα φυσιολάτρη, η άναρχη οικιστική δόμηση λόγω τουρισμού, φαντάζει εφιαλτική, εδώ ψηλά «όπου μοιάζουν οι πύργοι με κουκλόσπιτα και μυρμήγκια οι ανθρώποι», χάνεται η ματιά στο απέραντο γαλάζιο μιας θάλασσας, που έχει πήξει απ’ το νοτιά, και στις ακτές, που απλώνονται, όπου φτάνει το μάτι σου. Όσο ανεβαίνουμε βρίσκουμε πλήθος άγρια βρώσιμα χόρτα, που λιμπίζονται οι ειδήμονες της παρέας: «Να ‘χαμε χρόνο κι ένα μαχαιράκι»! Μυρμήγκια αδειάζουν από τις φωλιές τους το χαρακτηριστικό κοκκινόχωμα των Μαλίων, που κάνει τις καλές πατάτες.


Η ομάδα προχωρά με επικεφαλής τον αρχηγό!

Τα μυρμήγκια ξεθάβουν το χαρακτηριστικό κοκκινόχωμα της περιοχής

Στο διάσελο δυο βουνών, όπου φυσά δυνατός ο άνεμος, ατενίζουμε το Μυλοτόπι του Μοχού, πέντε ανεμόμυλους στη σειρά για το άλεσμα.  Σε ένα γυμνό τοπίο, όταν υπάρχει ένα μεγάλο δέντρο, ξέρεις ότι στη σκιά του έχουν ξεκουραστεί γενιές και γενιές περιπατητών. Έτσι κι εμείς κάτω απ’ τη μεγάλη χαρουπιά, δίπλα στα ερείπια παλιού καμινιού, θα κάνουμε μια μικρή στάση, να θαυμάσουμε τη θέα, πριν την εγκαταλείψουμε για τα ενδότερα. Ο αρχηγός μας, ο Γιάννης, θα κεράσει κονιακάκι. Το κόκκινο υγρό, που αντανακλά τις αχτίνες του ήλιου, δίνει γιορτινό κλίμα στην πρόποση της παρέας: ¨Καλές γιορτές, παιδιά»!

Το μυλοτόπι του Μοχού

"Καλές γιορτές" κάτω απ' τη γιγάντια χαρουπιά
Ο Μοχός

Από δω και πάνω το μονοπάτι σχεδόν ‘σωπατίζει’. Αποχαιρετούμε τον σύγχρονο πολιτισμό των παραλίων και διεισδύουμε στην παραδοσιακή Κρήτη. Το αντιλαμβανόμαστε αμέσως μόλις ακούμε τα κουδούνια ενός κοπαδιού αιγοπροβάτων, που κατεβαίνουν την πλαγιά. Στο βάθος βλέπουμε τα πρώτα σπίτια του Μοχού. Αφηγούμαι στους συνοδοιπόρους μου για το «Το κακό συναπάντημα» του Ιωσήφ Κονδυλάκη, όπου ο φτωχός κρητικός χωρικός αναγκάστηκε να αλλαξοπιστήσει  από τον οξύθυμο αγά του Μοχού (Μόχογλου), επειδή πήγε Κυριακή του Πάσχα στη δουλειά και δε σεβάστηκε την αργία. «Για να ‘χει Αγά ο Μοχός, θα ήταν πλούσιο κεφαλοχώρι!». Τέτοιο παραμένει και σήμερα.

Σωπατίζει το μονοπάτι και στο βάθος ο Μοχός

Μπαίνουμε στο χωριό από την πλευρά του νεκροταφείου. Δίπλα ένα μεγάλο μαντρί και πιο κάτω το ελαιουργείο δουλεύει με φούριες. Μεγάλοι σωροί τσουβάλια περιμένουν τη σειρά τους. Είμαστε στο αποκορύφωμα του λιομαζώματος κι έχει βεντέμα. Στρίβουμε αριστερά παίρνοντας το δρόμο για τη λίμνη της Λυγαράς. Πρόκειται για μια μεγάλη ‘κολύμπα’, με λιμνάζοντα νερά, που δε μας εντυπωσιάζει και πολύ, όμως η περιοχή ήταν περίφημη –ήδη από την αρχαιότητα- για τον εξαιρετικής ποιότητας πηλό της.
Λίμνη Λυγαράς

Περνώντας ανάμεσα από ελαιώνες, άλλους φορτωμένους ακόμα από καρπό, άλλους ήδη ραβδισμένους, χαιρετάμε τα συνεργεία, που αφήνουν για λίγο δίχτυα και βέργες, για να μας ευχηθούν. Παρακάτω τα κτίρια Γυμνασίου-Λυκείου, πιο πέρα του Δημοτικού, «μα έχει τόσα πολλά παιδιά;». Ωραία σπίτια, πολλά μαγαζιά, τράπεζα, ταχυδρομείο, κοινότητα –απ’ όλα έχει, μεγάλο χωριό- και φτάνουμε στην όμορφη παραδοσιακή πλατεία, που φορά ήδη τα γιορτινά της. Εδώ θα κάνουμε ένα μικρό διάλειμμα για καφεδάκι. «Γι’ αυτό είμαι Κρήτη, μου λέει η Μόνικα, που μας έρχεται απ’ τη Γερμανία, αυτά τα Χριστούγεννα κάτω απ’ τον ήλιο δεν τα αλλάζω με τίποτα». Κι εμείς στολίζουμε …..έλατα, ταράνδους κι Άγιο Βασίλη με γούνες! Ο καθένας ότι του λείπει…

Ελαιοτριβείο Μοχού

Ελαιώνες παντού!



Αναμνηστική στον Άγιο Βασίλη του Μοχού

Η στολισμένη πλατεία του Μοχού
Επιστροφή από το βουλγάρικο μονοπάτι

Μέσα από ωραίους χωματόδρομους, ελαιώνες, μαντριά, κοτέτσια και περβόλια, παίρνουμε το δρόμο της επιστροφής. Μια σύντομη στάση στο φιλόξενο γυναικείο μοναστήρι της Παναγίας της Θεογεννήτορος, όπου διαμένουν οκτώ μοναχές. Ανάβουμε ένα κεράκι ένεκα των ημερών, θαυμάζουμε τη θέα και κατηφορίζουμε πάλι παίρνοντας αυτή τη φορά το ‘βουλγάρικο’ μονοπάτι. Το όνομά του το οφείλει στους Βούλγαρους αιχμαλώτους του Α’ παγκοσμίου πολέμου, που αποτέλεσαν το φθηνό εργατικό δυναμικό για την ανοικοδόμησή του. Κατεβαίνει ζωγραφίζοντας στην πλαγιά  ένα ατέλειωτο ζιγκ ζαγκ. Που και που διακόπτεται στα σημεία, όπου έχει ανοιχτεί ο σύγχρονος ασφαλτοστρωμένος δρόμος. Αγροτικά φορτωμένα με τσουβάλια μάς χαιρετούν κορνάροντας. Ο ήλιος πέφτει προς τη δύση. Η χειμωνιάτικη μέρα δε διαρκεί πολύ και απ’ τα χωράφια έχουν αρχίσει να τα μαζεύουν.


Στο Μοναστήρι της Παναγίας της Θεογεννήτορος
Η θέα απ' το Μοναστήρι
Το βουλγάρικο μονοπάτι

Το μονοπάτι, αν και γενικά καλοδιατηρημένο,  σε μερικά σημεία θέλει συντήρηση, καθώς πέτρες έχουν κυλήσει απ’ τις πλαγιές και το νερό της βροχής το έχει διαβρώσει. Όμως σε γενικές γραμμές είναι μια ακόμα στέρεη κατασκευή όμοια με το γειτονικό της, το μαλιώτικο. Στο τελείωμά του διασχίζουμε μεταλλική πεζογέφυρα πάνω απ’ την εθνική οδό. Μπαίνουμε τώρα στα πρώτα σπίτια της Σταλίδας. Κινούμαστε παράλληλα με την εθνική οδό, που διασχίζει την τουριστική περιοχή,  περνώντας ανάμεσα από έρημα ξενοδοχεία και βίλες, ώσπου φτάνουμε στο σημείο εκκίνησης.



Η πεζογέφυρα στο τέρμα του μονοπατιού

Συνολικά περπατήσαμε 17,5 χιλιόμετρα σε 6,5 ώρες με τις στάσεις. Μ’ άλλα λόγια –συνεπικουρούμενου και του ζεστού καιρού- την ‘ιδρώσαμε’ την φανέλα! Ευχαριστούμε πολύ τον αρχηγό μας, Γιάννη Ψαλλιδάκη από τα Μάλια, που στην πρώτη του πεζοπορία αποδείχτηκε άψογος. Ευχηθήκαμε «Καλές Γιορτές» ο ένας στον άλλο κι αποχαιρετιστήκαμε για το διάστημα των επόμενων εορταστικών δύο βδομάδων. Όμως ο καινούριος χρόνος, ευχόμαστε να μας βρει πάλι εδώ,  υγιείς και συνεπείς στο κυριακάτικο ραντεβού μας! Χρόνια πολλά σε όλους!!!

Καλές Γιορτές σε όλους! Ξανά μαζί το 2023!


ΑΡΧΗΓΟΣ: Γιάννης Ψαλλιδάκης

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣΓιάννης Πάγκαλος, Πάνος

 Ευδαίμων, Γιάννης Ψαλλιδάκης,  Monika Otten,  Μαρία

 Μετζογιαννάκη

ΒΙΝΤΕΟ: Γιάννης Πάγκαλος

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ-ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΚΕΙΜΕΝΟΥ: Μαρία 

Μετζογιαννάκη


ΧΑΡΤΗΣ ΔΙΑΔΡΟΜΗΣ: 



Powered by Wikiloc

Sunday 11 December 2022

 ΚΟΙΛΑΔΑ ΣΚΛΑΒΕΔΙΑΚΟΥ ΣΗΤΕΙΑΣ 

ΜΕ ΔΥΣΚΟΛΕΣ ΚΑΙΡΙΚΕΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ!💧💧💦💨

Όταν οι καιρικές συνθήκες προβλέπονται ακραίες με δυνατές ριπές ανέμου και βροχή, τότε πρέπει να είναι κανείς ..εθισμένος στην πεζοπορία, για να αποφασίσει να βγει απ’ το σπίτι του. Τέτοιοι αποδείχτηκαν οι 8 …‘αδιάβροχοί’ του Ορειβατικού Συλλόγου Αγίου Νικολάου, που μαζεύτηκαν στο Πισκοκέφαλο Σητείας με σκοπό να διασχίσουν την κοιλάδα του Σκλαβεδιάκου την Κυριακή 11 Δεκεμβρίου 2022.


Υπήρχε πρόβλεψη αποβραδίς για  επιδείνωση του καιρού μετά τις δύο. «Προλαβαίνουμε - δεν προλαβαίνουμε»! Όμως με το ξεκίνημά μας στις 9 η ώρα είχε ήδη αρχίσει το ψιλόβροχο. Τα πρώτα μέτρα κυλούσανε αργά με σταματήματα –δεν το ‘χαμε πάρει απόφαση ακόμα. Αέρας  ωστόσο δε φυσούσε και γρήγορα ξεπεράσαμε τους ενδοιασμούς μας. Αρχίσαμε κιόλας να το διασκεδάζουμε. Το τοπίο ήταν εξαιρετικής ομορφιάς και του πήγαινε τοοοόσο η βροχή!

ΕΝΑΡΞΗ ΠΕΖΟΠΟΡΙΑΣ

Κατηφορίζουμε λοιπόν το τσιμεντόδρομο  απέναντι από το βενζινάδικο και περπατάμε παράλληλα στη ρεματιά. Περνάμε από κατοικίες, περιβόλια, πορτοκαλεώνες.  Συζητάμε για τις πρόσφατες πλημμύρες της Σητείας, καθώς βλέπουμε ακόμα σωρούς από πέτρες στις άκρες του δρόμου. Σε μισή ώρα περίπου φτάνουμε στο μικρό εκκλησάκι του Αγίου Νικολάου. Έχει υπόστεγο, αλλά τι να το κάνουμε; Θα βραχούμε που θα βραχούμε!

Ξωκλήσι Αγίου Νικολάου (φώτο αρχείου με ηλιόλουστο καιρό)

Δίπλα είναι ο εγκαταλελειμμένος οικισμός του Σκλαβεδιάκου με τα ερειπωμένα σπίτια του να δείχνουν ότι πέρασε στιγμές δόξας στο παρελθόν. Συζητάμε για το όνομά του, που ίσως δείχνει κατοίκηση Σλάβων. Σίγουρα ήταν χωριό την εποχή της Τουρκοκρατίας, όπως αναφέρεται σε τοπικό θρύλο. Τώρα τα ερείπια του τα ‘χουν σκεπάσει περικοκλάδες πρωινής χαράς!

Σκλαβεδιάκος 


Συνεχίζουμε ακόμα λίγο στο χωματόδρομο κι έπειτα κόβουμε κάτω προς την κοίτη του χειμάρρου. Περνάμε από τσιμεντόδρομο, τσακισμένο απ’ την πρόσφατη πλημμύρα. Η καταστροφή, που προκάλεσε η ορμή του νερού, μας αφήνει άφωνους!

Εμφανή τα ίχνη της πρόσφατης καταστροφικής πλημμύρας  

ΣΤΗΝ ΚΟΙΛΑΔΑ ΤΟΥ ΧΕΙΜΑΡΡΟΥ ΣΚΛΑΒΕΔΙΑΚΟΥ

Για μία και βάλε ώρα θα περπατάμε πάνω στις κροκάλες της ρεματιάς, η οποία άλλοτε απλώνει άλλοτε στενεύει. Αλλού περνά εύκολα, αλλού πρέπει να παραμερίσουμε βάτα, καλάμια, κισσούς, για να βρούμε διέξοδο. Το μέρος είναι άγριο κι αυτή είναι η ομορφιά του. Προχωρώντας αυξάνεται κι η ποσότητα του νερού, που ρέει και σχηματίζει μεγάλες ‘κολύμπες’, όπου επιπλέουν τα φθινοπωρινά φύλλα των πλατανιών, έτσι κι αλλιώς στρωμένα σαν χαλί στο μεγαλύτερο μέρος της διαδρομής. Πράσινα βρύα, έχουν ζώσει βράχους και ξερολιθιές. Ρίζες δέντρων ξεθαμμένες απ’ το νερό  ελίσσονται σαν φίδια στα πόδια μας.  Αλλού δέντρα ολόκληρα πεσμένα κάθετα στο ποτάμι ξεριζωμένα από κάποια πλημμύρα! Που και που μερικές ανθρώπινες κατασκευές: καταπότες για μεταφορά νερού, τεχνητοί φράχτες για να σχηματίζονται στέρνες , ξερολιθιές, ένας παλιός νερόμυλος τυλιγμένος στους κισσούς. Και κήποι με εσπεριδοειδή και ρόδια, που αναρωτιόμαστε, αν τους επισκέπτονται ακόμα οι ιδιοκτήτες τους και πως βρίσκουν διέξοδο ως εδώ. Σκηνικό εντελώς παραμυθένιο. Δεν είναι τυχαίο, πως υπάρχει ο θρύλος ότι ερχόταν οι νεράιδες κι έπλυναν τα ρούχα τους εδώ γύρω.


Παλιός νερόμυλος δίπλα στο περιβόλι του, τυλιγμένος στους κισσούς

Τα βρύα έκαναν κατάληψη στην ξερολιθιά!





Ολόκληρα δέντρα πεσμένα!
Ατέλειωτα περιβόλια με εσπεριδοειδή!!

ΣΤΟΝ ΚΙΜΟΥΡΙΩΤΗ

Σιγά-σιγά πλησιάζουμε τον Κιμουριώτη, το χωριό, που δεσπόζει στην κοιλάδα. Μικρός αλλά πανέμορφος οικισμός, του οποίου τα περισσότερα σπίτια είναι πολύ ωραία αναπαλαιωμένα. Κάτοικο δε συναντήσαμε, αλλά ένας γατούλης κι ένας σκυλάκος μας προϋπάντησαν. Ειδικά ο δεύτερος μας ακολούθησε ως πάνω κι ελπίζουμε να βρήκε ξανά το δρόμο, να γυρίσει πίσω. Περιπλανηθήκαμε στα σοκάκια του χωριού -μεγάλο δεν είναι εξάλλου. Επισκεφτήκαμε την εκκλησία  του – διμάρτυρη, Αγίας Τριάδας και Αγίου Παντελεήμονα. Από τη φίλη, Άννα Κασσωτάκη, μέλος του συλλόγου μας, που κατάγεται από Σκοπή, μαθαίνουμε ότι υπήρχε μια βρύση με ‘τρόμπα’ στη μικρή πλατεία, απ’ όπου έπαιρναν νερό παλιά οι κάτοικοι. Ακόμα ότι κατά τη διάρκεια της Κατοχής εδώ διέμεναν Ιταλοί αξιωματικοί –αυτοί έφτιαξαν το δρόμο που συνδέει το χωριό με τη Σητεία. Επίσης έτρωγαν τα βατράχια, που έπιαναν απ’ τον ποταμό, κάτι που προκαλούσε βέβαια μεγάλη εντύπωση στους ντόπιους. Σήμερα αρκετά σπίτια εδώ έχουν αγοραστεί από ξένους κι έτσι το μέρος γνωρίζει μια νέα ακμή και δεν έχει την εγκατάλειψη του Σκλαβεδιάκου.

Ο γατούλης του Κιμουριώτη με τα δυο διαφορετικού χρώματος μάτια!

Όμορφα αναπαλαιωμένος ο οικισμός.

Ο θόρυβος του νερού μας οδηγεί  στην πηγή Λαψανάρι, δίπλα στον οικισμό, όπου ρέει νερό χειμώνα-καλοκαίρι. Εδώ δίπλα είναι παλιός νερόμυλος και πανέμορφη αγροικία. Πιο πάνω το ξωκλήσι της Αγίας Μαρίνας με ωραία θέα στην κοιλάδα από ψηλά. Από εδώ θα μπορούσαμε να συνεχίσουμε ακόμα πιο βαθειά στο ρυάκι, που γίνεται μικρό ποτάμι, και να φτάσουμε στη Σκοπή, κεφαλοχώρι της περιοχής. Τόσα πράγματα που θα θέλαμε να κάνουμε, αλλά ο καιρός ‘κατεβάζει’ από ΝΔ και τ’ αφήνουμε όλα για μια άλλη φορά.

Πηγή Λαψανάρι

Ο καινούριος μας φίλος!

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΑΠΟ ΑΧΛΑΔΙΑ

Αποφασίζουμε ν’ ανηφορίσουμε για τα Αχλάδια κι …έχει ο Θεός. Παίρνουμε λοιπόν τον κάθετο χωματόδρομο, που μας οδηγεί στο χωριό σε λιγότερο από μισή ώρα. Επιταχύνουμε το βήμα, σαν να θέλουμε να γλυτώσουμε το πιτσίλισμα του αέρα και της βροχής. Μάταια! Ώσπου να φτάσουμε, έχουμε γίνει ‘παπιά’. Πάνω στην ώρα πέφτουν και στα κινητά τα μηνύματα από τη Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας και μας τρομάζουν. 

Στο δρόμο γι' Αχλάδια μάς πήρε και μας σήκωσε.



Εγκαταλείποντας τον οικισμό!

Όλοι ξέρουμε ότι το ταξίδι μας τελειώνει κάπου εδώ. Ο θολωτός τάφος του Πλατύσκινου και η περιδιάβαση στα ιστορικά χωριά, Αχλάδια και Πισκοκέφαλο θα πραγματοποιηθεί μια άλλη φορά. Ευτυχώς ο δρόμος έχει αρκετή κίνηση –περίοδος λιομαζώματος γαρ-. Επιβιβαζόμαστε στα φιλόξενα αγροτικά, που μας μεταφέρουν ως το Πισκοκέφαλο, βρεγμένους ως το κόκαλο, αλλά κι ικανοποιημένους: οκτώ σκανταλιάρικα παιδιά, που μοιράστηκαν κρυφά μια κοπάνα από τη ρουτίνα της καθημερινότητας!


ΑΡΧΗΓΟΣ: Μαρία Μετζογιαννάκη

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣΓιάννης Πάγκαλος, Μαρία Μετζογιαννάκη

ΒΙΝΤΕΟ: Γιάννης Πάγκαλος

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ-ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΚΕΙΜΕΝΟΥ:Μαρία Μετζογιαννάκη

.