ΟΡΕΙΒΑΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ: May 2023

Sunday 28 May 2023

ΑΝΑΒΑΣΗ ΣΤΟΝ ΑΦΕΝΤΗ ΤΗΣ ΔΙΚΤΗΣ

Την τελευταία Κυριακή του Μάη (28/5^ου 2023) ο Ορειβατικός Σύλλογος Αγίου Νικολάου προγραμμάτισε μια εαρινή ανάβαση στη δεύτερη ψηλότερη κορυφή της Δίκτης, τον Αφέντη Χριστό στα 2.141 μέτρα. Μαζευτήκαμε καμιά 10ριά επίδοξοι ορειβάτες και παρά τις δυσοίωνες καιρικές προβλέψεις οδηγήσαμε ως την Κάτω Σύμη και συνεχίσαμε όσο πιο ψηλά επιτρέπει ο χωματόδρομος, με τ’ αυτοκίνητα να αγκομαχούν και να ανεβοκατεβαίνουν συνεχώς οι επιβαίνοντες, γεγονός που προκαλεί θυμηδία στην ομάδα.

Λίγοι αλλά καλοί στο εκκλησάκι του Αφέντη Χριστού

'Αλλο ένα βίντεο θα βρείτε εδώ:
https://www.facebook.com/panos.evdemon/videos/978967266438127
Η ΑΝΑΒΑΣΗ

Ξεκινάμε την πορεία τελικά λίγο πιο ψηλά απ’ το Ιερό του Ερμή και της Αφροδίτης στις 9.15’. «Το δελτίο καιρού λέει καταιγίδες στη μία»! «Ίσα που προλαβαίνουμε. Αντέστε!». Η μέρα ωστόσο είναι καλοκαιρινή κι ο ουρανός ανέφελος. Η θέα στο νότιο κρητικό πέλαγος και την ακτογραμμή του φανταστική κι όσο ανεβαίνουμε ομορφότερη. Τα πρώτα χιλιόμετρα είναι απολαυστικά, καθώς κινούμαστε σε αγροτικό δρόμο ανάμεσα σε πεύκα και πρίνα και τιτιβίζουμε κι εμείς, όπως τα πουλιά γύρω μας, πειράζοντας ο ένας τον άλλο, για να ξορκίσουμε τον φόβο της ανηφόρας.

Όλ’ αυτά ως τη στάνη του Μαστραντωνάκη, απ’ όπου ξεκινά ο πόρος του Ομαλού. Ζορίζει στην αρχή η ανηφοριά, αλλά έπειτα το σώμα συνηθίζει. Γρήγορα αλλάζει και το τοπίο. Τα πεύκα μας εγκαταλείπουν και λίγα πρίνα σε διάφορα σχήματα, αποτέλεσμα της ‘χορτοκοπτικής’ των κατσικιών και του αέρα ξεπετάγονται εδώ κι εκεί στο πετροκοπιό. Τα σημεία ενδιαφέροντος λίγα. Πρώτα η πηγή του Τσούνη, μια φλέγα νερού, που ξεπετάγεται απ’ τις αστοιβίδες κι ίσα που βρέχει το χώμα τριγύρω της. Ένα πολύβουο μελίσσι εντόμων ζουζουνίζει στα νερά της. Κακαρίσματα και χαμοπεταρίσματα από πέρδικες ακούγονται πιο ψηλά. «Να κι ένας λαγός! Τον είδατε;»! Τι φταίνε κι αυτά τα καημένα τα ζωντανά, που τρομάζουν ασυνήθιστα στην παρουσία μας! Μόνο τα κατσίκια δε χαμπαριάζουν, ένα κοίταγμα από περιέργεια και συνεχίζουν το μασούλημα!

Επίπονη η ανάβαση στο πετροκοπιό με μονοπάτι, που πότε χάνεται πότε φαίνεται

Τα πεύκα σταματάνε όσο ανεβαίνουμε κι επικρατούν τα πρίνα, ώσπου να σταματήσουν κι αυτά!

Τίποτα δε μας πτοεί!

Πηγή του Τσούνη

Η θέα όσο ανεβαίνουμε φανταστική

Λίγο πιο ψηλά ξετυλίγεται μπροστά μας το ανοιξιάτικο οροπέδιο του Ομαλού. Διακρίνεται το εκκλησάκι του Αγίου Πνεύματος και οι κολύμπες απ’ το λιώσιμο του χιονιού. Τώρα θα είναι στα καλύτερα του: θα έχει στρωμένα τα λουλουδάκια του (romulea κι ornithogallum) στο πράσινο χαλί! Εδώ πάντως η πέτρα καλά κρατεί. Τα λουλουδάκια, που τολμούν να ξεμυτίσουν, είναι ελάχιστα και μικροσκοπικά. Τα ραδίκια είναι αξιόλογα, πλην ποιος έχει κουράγιο τώρα να σκύβει!

Ζουμάροντας στο Οροπέδιο Ομαλού

Στην πραγματικότητα έτσι το βλέπουμε, γιατί το προσπερνάμε

ΣΤΗΝ ΚΟΡΥΦΗ

Μετά από δύο περίπου ώρες βρίσκουμε ευκρινές μονοπάτι που ελίσσεται ανάμεσα στην κορυφογραμμή κι έπειτα κατηφορίζει και μας οδηγεί δίπλα στον εντυπωσιακό γκρεμό με το ευφάνταστο όνομα «Τση γρας το πήδημα». Μαζεύουμε τις δυνάμεις μας για τον τελευταίο ανήφορο. Όσοι είναι μπροστά δίνουν κουράγιο στους επόμενους: «Να το! Φαίνεται το εκκλησάκι!».

Τση Γρας το πήδημα

Να το το εκκλησάκι!

Προσωπικά πρώτη φορά βλέπω το μικρό εκκλησάκι της Μεταμόρφωσης του Κυρίου μοναχικό και σιωπηλό. Τη μέρα ή αποβραδίς της γιορτής του στις 6 Αυγούστου, που ερχόμαστε συνήθως, είναι περιτριγυρισμένο από κόσμο και στολισμένο με σημαίες. Ψαλμωδίες και βαβούρα από τα παρεάκια των προσκυνητών επικρατούν. Πρώτη φορά επίσης έχω την ευκαιρία να μπω μέσα: Τέμπλο δεν έχει ούτε στολίδια παρά μόνο τα βασικά. Ένα μικρό σεμεδάκι πάνω στο κόνισμα, κιτρινισμένο απ’ τον καιρό –ένα παλιό τάμα;- κεντρίζει το ενδιαφέρον μου! Ανάβουμε 2-3 λυγισμένα κεράκια κι ένα καρβουνάκι στο θυμιατό. Αποπνέει ευλαβικότητα η μινιμαλιστική αυτή κατασκευή, που με το ζόρι να χωρά 5-6 άτομα μαζί με τον ιερέα. Το χωμάτινο πάτωμα της είναι υγρό, «μπαίνει νερό απ’ το παράθυρο»: ένα μικροσκοπικό άνοιγμα, χωρίς τζάμι ή πατζούρι, που βάζει μέσα λίγες αχτίδες φωτός. Το μονόχωρο αυτό εκκλησάκι φέρεται να κτίστηκε στα τέλη του 19^ου αιώνα από τη μάνα του καπετάν Κρασαναδάμη σαν τάμα για τη σωτηρία απ’ τους Τούρκους. Όσο για το βουνό ο θρύλος λέει ότι κάποτε ανέβηκε εδώ ένας αγάς με την οικογένειά και τη φοράδα του, αλλά ξαφνικά ξέσπασε φοβερή καταιγίδα, που πέταξε την φοράδα στο ομώνυμο σήμερα βουνό (Ψαρή Φοράδα ή Μαδάρα=γυμνή κορφή), το παιδί του στην κορφή ‘Κοπέλι’, την Κυρά του παραπέρα, και ούτω καθεξής. Έτσι εξηγούνται όλα τα τοπωνύμια της γύρω περιοχής. Μόνο για «Τση γρας το πήδημα» θα μείνω με την απορία ……

Εδώ λοιπόν κι εμείς απλωνόμαστε στα γύρω βράχια κι απολαμβάνουμε τα φρούτα και τα λαχανικά, που μας καθαρίζει όπως πάντα ο Νίκος, τη ρακή, που σταθερά κρατά μαζί του ο Ray και τα αποξηραμένα ροδάκινα απ’ τα Γιάννενα –σλουρπ!-, που έφερε απ’ την τελευταία εκδρομή της η Σοφία στη θαλπωρή του ήλιου! Ούτε το καλοκαίρι δεν έχει τέτοιο καιρό! Χαζολογάμε και πειραζόμαστε, αφού τα δύσκολα πέρασαν, ώσπου ο Παναγιώτης δίνει το σήμα της αναχώρησης: η ομίχλη πυκνώνει απ’ τα δυτικά, καλύτερα να κατεβούμε υψομετρικά.

Εκκλησάκι του Αφέντη Χριστού, αφιερωμένο στη Μεταμόρφωση

Καθώς λείπει το τέμπλο βλέπει κανείς το 'εσωτερικό' άβατο του ιερού και το παράθυρο-τρύπα!

Λιτός ο διάκοσμος

Ομίχλη όταν ανεβαίναμε, αλλά διαλύθηκε σύντομα

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΚΑΤΩ ΣΥΜΗ

Οι φόβοι αποδεικνύονται αβάσιμοι. Κατά την επιστροφή μας η ομίχλη έρχεται και φεύγει. Όσο κατεβαίνουμε η καλοκαιρία γενικεύεται κι όταν φτάνουμε πίσω στην Κάτω Σύμη, ξεδιψάμε ομαδικά στη βρύση με το κρύο νερό κι όπως απαιτεί η περίσταση σταματάμε για μια μπίρα και παραδοσιακό φαγητό στις γραφικές ταβέρνες του οικισμού, μέσα στο πράσινο και στα κελαρυστά νερά τους. Προσωπικά πρόλαβα και καπάρωσα την τελευταία μερίδα ντόπια φρέσκα συμιανά φασολάκια και την περιφρούρησα από τους συνοδοιπόρους μου με άγριες διαθέσεις. Σαν δε ντρέπομαι!!!

Οι 'κουλούρες' κατασκευές από πέτρα, που βοηθάνε τους προσκυνητές να λουφάζουν, για να προστετεύονται απ' τον αέρα δε μας χρειάστηκαν καθόλου. Στο βάθος οι Μαδάρες.

Λίγη ομίχλη στην κατηφόρα

Ψηλά μόνη βλάστηση οι ανθισμένες αστοιβίδες

Στο πρώτο δέντρο ξεκούραση

Ομίχλη έρχεται και φεύγει

Πλησιάζουμε στ' αυτοκίνητα και δεν κρύβουμε τη χαρά μας

Η βρύση της Κάτω Σύμης με το τρεχούμενο κρύο νερό της

Κάτω Σύμη

Το καταπράσινο αυτό χωριό 'πνίγεται' στις καρυδιές και τα πλατάνια. Περίφημα είναι και τα φρέσκα συμιανά φασολάκια του

Απ’ ότι καταλάβατε για μια ακόμα φορά έληξε με τον καλύτερο τρόπο μια όμορφη, αλλά και δύσκολη πεζοπορία. Ευχαριστούμε θερμά την ακούραστη αρχηγό μας, Σοφία Σιδηροπούλου και της ευχόμαστε καλά να περάσει στο καλοκαιρινό σεργιάνι της στα βουνά της ηπειρωτικής Ελλάδας! Συνολικά περπατήσαμε γύρω στα 11 χλμ με υψομετρική διαφορά λίγο πιο κάτω απ’ τα 1.000 μέτρα σε περίπου 6,5 ώρες με τις στάσεις!

Η αρχηγός

ΑΡΧΗΓΟΣ: Σοφία Σιδηροπούλου

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: Γιάννης Πάγκαλος, Παναγιώτης Ευδαίμων, Μαρία Μετζογιαννάκη, Βαρβάρα Παπαδιά

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ - ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΚΕΙΜΕΝΟΥ: Μ. Μετζογιαννάκη

ΒΙΝΤΕΟ: Γιάννης Πάγκαλος

ΧΑΡΤΗΣ ΠΕΖΟΠΟΡΙΑΣ:

Sunday 14 May 2023

ΚΑΘΑΡΟ – ΟΡΟΠΕΔΙΟ ΛΑΣΙΘΙΟΥ – ΦΑΡΑΓΓΙ ΧΑΒΓΑ- ΝΕΡΑΪΔΟΚΟΛΥΜΠΟΣ

Μια ακόμα όμορφη πεζοπορία σε ένα πολύ ιδιαίτερο μέρος, τον Νεραϊδοκόλυμπο στον Χαβγά, που ενώνει τα δύο οροπέδια Καθαρού και Λασιθίου, πραγματοποίησε την Κυριακή 14-05-2023 ο Ορειβατικός Σύλλογος Αγίου Νικολάου. Περίπου 30 πεζοπόροι επιβιβαστήκαμε στα αυτοκίνητά μας, με κατεύθυνση το οροπέδιο Καθαρού κι από εκεί πήραμε το χωματόδρομο, που εν μέρει ακολουθεί το Ε4 και οδηγεί στο εκκλησάκι του Τιμίου Σταυρού. Αν και φέτος δεν έβρεξε πολύ, ο δρόμος ήθελε προσοχή, καθώς σε πολλά σημεία είχε λακκούβες, αλλά και κολύμπες. Έτσι με το αργό οδήγημα αρχίσαμε την πορεία μας σχεδόν 10 η ώρα σε μια μέρα που έδειχνε από νωρίς ότι θα είναι εξαιρετικά ζεστή!

Ατενίζοντας το οροπέδιο Λασιθίου από το όμορο οροπέδιο Καθαρού!

Παίρνουμε λοιπόν το Ε4 αφήνοντας πίσω μας το πολύχρωμο οροπέδιο του Καθαρού. Στην αρχή κινούμαστε σχεδόν επίπεδα στο αρκετά καλά διατηρημένο μονοπάτι διασχίζοντας πρινόδασος σε διάφορες αποχρώσεις του πράσινου, καθώς είναι η εποχή που βγαίνουν τα νέα φύλλα. Στην τοποθεσία, που ονομάζεται στροφές τσ’ Αλέξαινας ανοίγεται μπροστά μας πανοραμική θέα του οροπεδίου Λασιθίου. Ναι! Το οροπέδιο Καθαρού είναι πιο ψηλά από εκείνο του Λασιθίου! Για του λόγου το αληθές συνεχίζουμε στο μονοπάτι σε μια αρκετά απότομη κατάβαση, που απαιτεί προσοχή, καθώς το χαλικάκι είναι ιδιαίτερα ολισθηρό.

Σημείο εκκίνησης το εκκλησάκι του Τιμίου Σταυρού στο Καθαρό

Το φαράγγι του Χαβγά, που θα ακολουθήσουμε στην επιστροφή, όπως φαίνεται απ' τον Τίμιο Σταυρό

Ακολουθώντας το Ε4 που συνδέει τα δύο οροπέδια

Κατσοπρίνια, σμιλεμένα απ' τα κατσίκια!

Αρκετά καλό το μονοπάτι

Απ' τις στροφές τσ' Αλέξαινας φαίνεται το οροπέδιο Λασιθίου με τα χωριά του!

Είναι τόσο όμορφη η διαδρομή μέσα στο πρινόδασος στρωμένο με κυκλάμινα κυρίως άσπρα, αλλά και κάποια πιο σπάνια ροζ, καμπανούλες, παπαρούνες. Καθώς πλησιάζουμε διακρίνουμε τα βουνά της Δίκτης να αντικατοπτρίζονται στα γαλήνια νερά –δεν κουνιέται φύλλο σήμερα- της μεγάλης λιμνοδεξαμενής! Μικρή στάση στο εκκλησάκι της Αγίας Πελαγίας με την καμπάνα του φτιαγμένη από παλιά βόμβα, που σηματοδοτεί την άφιξη μας στο οροπέδιο Λασιθίου. Η παχιά σκιά των πρίνων, τα λουλουδάκια στους αγρούς και η καταπληκτική θέα επιβραδύνει την αναχώρησή μας.

Κατηφορίζοντας από το οροπέδιο Καθαρού ως το οροπέδιο Λασιθίου

Οι πέτρες στο κατέβασμα απαιτούν χρήση μπατόν γι' ασφάλεια!

Η ανθισμένη ανοιξιάτικη φύση μια ομορφιά!

Κυκλάμινο κρητικό ανοιξιάτικο, σπάνια σε ροζ χρώμα! Χαρακτηριστικό του, διαβάζουμε, ότι το άνθος
του στρέφεται στο έδαφος!

Οι κορφές της Δίκτης αντανακλώνται στις λιμνοδεξαμενές

Στην αυλή της Αγίας Πελαγίας, πριν πατήσουμε το έδαφος του Οροπεδίου. Υπήρξε Μονή κατά την Ενετοκρατία και λειτούργησε ως το 1583 (Cretan beaches)

Η καμπάνα της εκκλησίας φτιαγμένη από βόμβα του Β' Παγκοσμίου Πολέμου

Αγριόβικος, απ' τις παλιές καλλιέργειες

Καμπανούλες

Κατόπιν παίρνουμε κατεύθυνση δεξιά παράλληλα με τις λιμνοδεξαμενές, ώσπου χωνόμαστε στη ρεματιά, που αργότερα γίνεται το φαράγγι του Χαβγά.

Περπατώντας δίπλα στην λιμνοδεξαμενή

Προβατάκια βόσκουν δίπλα στη λιμνοδεξαμενή

Οι αγωγοί, που οδηγούν το νερό από τα βουνά της Δίκτης στις λιμνοδεξαμενές του Οροπεδίου

Στον χωματόδρομο πριν το Χαβγά

Πλησιάζουμε...

Είσοδος στο Χαβγά

Κάπως έτσι δημιουργούνται τα γλυπτά από κατσοπρίνι!

Ακολουθούμε το μονοπάτι αριστερά για τον Νεραϊδοκόλυμπο!

Περίπου μισή ώρα μετά μες στο φαράγγι το μονοπάτι διακλαδώνεται κι εμείς επιλέγουμε να στρίψουμε αριστερά με κατεύθυνση το Νεραϊδοκόλυμπο. Η ζέστη ανεβαίνει κι η πορεία απαιτεί προσοχή. Μεγάλοι βράχοι είναι διάσπαρτοι και σε ορισμένα σημεία χρειάζεται σκαρφάλωμα. Οι λιμνούλες, που δημιουργούνται στην πορεία, είναι δελεαστικές. Οι καινούριοι στην ομάδα αδημονούν ρωτώντας συνεχώς: ‘φτάσαμε;’ Η σχεδόν καλοκαιρινή αυτή μέρα προδιαθέτει για μια βουτιά στα κρύα, αλλά δροσιστικά νερά. Όμως εμείς συνεχίζουμε!

Πλησιάζουμε;

Σκοπός μας να επισκεφτούμε τη μεγάλη κολύμπα με τα τουρκουάζ νερά κι έπειτα να σκαρφαλώσουμε τον τελευταίο μεγάλο γλιστερό βράχο, για να θαυμάσουμε το περίφημο ‘στραγάλι’, που κρύβεται πίσω του: την ολοστρόγγυλη πέτρα, που έχει σφηνώσει στα στενά τοιχώματα του φαραγγιού σε μια στενή και σκοτεινή απόληξη του. Κι όταν αυτό συμβεί, καταλαβαίνεις τον λόγο, που έκανες τόσο κόπο. Το τοπίο είναι απλά μαγευτικό κι εξωπραγματικό, βγαλμένο σαν από παραμύθι, αντάξιο του ονόματός του! Εδώ κάνουμε μια στάση, για ν’ απολαύσουμε το μέρος, άλλοι για φαγητό, άλλοι για να βουτήξουν πόδια, χέρια, ακόμα και κεφάλι στο νερό να δροσιστούν. Οι περισσότεροι, για να φωτογραφήσουν το ‘στραγάλι’ από διάφορες οπτικές γωνίες. Και λίγοι τολμηροί, αψήφησαν τα πολύ κρύα νερά, για να κάνουν ένα σύντομο, αλλά πολύ αναζωογονητικό μπάνιο!

Ουπς!!! Κάποιος έπεσε μέσα στο νερό!

Σκαρφαλώνοντας για το 'στραγάλι'

Είναι πίσω από το βράχο. Όμως πρέπει να σκαρφαλώσεις!

Νεραϊδοκόλυμπος

Το 'στραγάλι'. Ο στρογγυλός βράχος, που σφήνωσε στα στενά πρανή του φαραγγιού!

Ξεκούραση και μια ανάσα δροσιάς στα νερά του Νεραϊδοκόλυμπου!

Η ώρα της επιστροφής ήρθε κι η μέρα είναι στην πιο ζεστή της ώρα. Τι κι αν βραχήκαμε στη δροσιά του Νεραϊδοκόλυμπου, γρήγορα η δροσιά του έσβησε στην κάψα του μεσημεριού!

Μετά την επιστροφή στο μονοπάτι Ε4 και πριν την τελική επίπονη ανάβαση, ανεβαίνει η ζήτηση για ηλεκτρολύτες –παστίλιες που διαλύονται στο νερό και βοηθάνε στην τόνωση του οργανισμού ενόψει αφυδάτωσης- κάτι, που συμβαίνει συνήθως το καλοκαίρι. Οι περισσότεροι από εμάς φοράνε και πιο βαριά ρούχα –«οροπέδιο Λασιθίου είν’ αυτό, Μάης είν’ ακόμα», σκεφτήκαμε! Κάποιοι παλιότεροι θυμόμαστε την καταρρακτώδη βροχή πριν 6 χρόνια, όταν είχαμε ξαναέρθει! Ποιο απ’ τα δυο είναι πιο κουραστικό; Δύσκολο ν’ απαντήσεις!

Παρά την κούραση και τη ζέστη, πάντα έχουμε διάθεση για παιχνίδι!

Ωστόσο η ομάδα δείχνει αλληλεγγύη μοιράζοντας και τις τελευταίες γουλιές απ’ το νερό μας. Με μικρές στάσεις ανασύνταξης, καθώς και με κάποιες φευγαλέες ματιές στο όμορφο πυκνό δάσος, που κρύβει ακόμα εκπλήξεις: να την εκεί και την όμορφη ανθισμένη παιώνια κρυμμένη πίσω απ’ τα βράχια και στη σκιά των πρίνων! Ίσως είναι η τελευταία που θα δούμε φέτος, μια κι η ζέστη των τελευταίων ημερών θα τις ξεράνει, λέει ο αρχηγός, βαθύς γνώστης και λάτρης των άγριων λουλουδιών! Παρά την κούραση νομίζω δεν υπήρξε μέλος της ομάδας που δεν σκύβει να απαθανατίσει το όμορφο αυτό και σπάνιο λουλούδι! Τελικά φτάνουμε στ’ αυτοκίνητα μας για τον γυρισμό!

Επιστροφή από Ε4

Παιώνια ή Παγωνιά, το ακριβοθώρητο λουλούδι του κρητικού δάσους,
που ενδημεί σε κάποιο υψόμετρο!

Στον μικρό οικισμό του Καθαρού με τις παραδοσιακές ταβέρνες θα δοθεί ο επίλογος της σημερινής εξόρμησης με μια δροσιστική μπίρα ή λεμονάδα και παραδοσιακά μεζεδάκια! Ευχαριστούμε ιδιαίτερα τον αρχηγό και πρόεδρο του Συλλόγου μας, τον βετεράνο, Λεωνίδα Κλώντζα, για την πραγματοποίηση αυτής της όμορφης πεζοπορίας. Περπατήσαμε συνολικά 11,5 χιλιόμετρα με υψομετρική διαφορά γύρω στα 580 μέτρα σε 4 ώρες, 6,5 με τις στάσεις! Την ώρα αυτή που γράφεται το κείμενο κι έχοντας δημοσιευτεί κι οι φωτογραφίες μόνο ένα πράγμα έχω να παρατηρήσω: ποτέ άλλοτε δεν είδα τόσα ερωτήματα κάτω απ’ τις φωτογραφίες «Πού είν’ αυτό το τοπίο;»! Ελάτε λοιπόν μαζί μας να ανακαλύψουμε όλες αυτές τις ομορφιές!