ΑΝΑΒΑΣΗ στον ΑΦΕΝΤΗ ΧΡΙΣΤΟ της ΔΙΚΤΗΣ

Στην κορυφή Αφέντης της Δίκτης (υψόμετρο 2.141μ), ανηφόρισαν μέλη του Ορειβατικού Συλλόγου Αγίου Νικολάου, την Τετάρτη 5 Αυγούστου 2020. Όπως κάθε χρόνο, παραμονή της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος, προσκυνήσαμε στο μικρό ξωκλήσι της κορυφής που είναι αφιερωμένο στον Αφέντη Χριστό και η ονομασία του αποδίδεται στο σύνολο του ορεινού όγκου.Φέτος η ανάβαση έγινε από το Οροπέδιο Ομαλού της Βιάννου που βρίσκεται σε υψόμετρο 1.350 μέτρων. Μοιραστήκαμε μια απαιτητική πεζοπορία, όχι μόνο λόγω της απότομης κλίσης του εδάφους και της μεγάλης υψομετρικής διαφοράς (800μ. περίπου), αλλά και λόγω του μικροκλίματος της περιοχής (ζέστη την ημέρα – παγωνιά και ισχυροί άνεμοι την νύχτα) και της πορείας από δυσδιάκριτα μονοπάτια στο σκοτάδι της νύχτας.

Το απομεσήμερο μεταφερθήκαμε στο χωριό της Κάτω Σύμης στην περιοχή της Βιάνου, ένα γραφικό χωριό με ανατριχιαστική, αιματοβαμμένη ιστορία από την περίοδο της Γερμανικής κατοχής.

Συνεχίσαμε μέχρι το γραφικό οροπέδιο του Μικρού Ομαλού ή της Βιάνου, ένα οροπέδιο ακατοίκητο, ανέγγιχτο, ερημικό. ‘Μικρό’ μόνο κατ’ όνομα (για να ξεχωρίζει από το ομώνυμο χανιώτικο οροπέδιο), αλλά πανέμορφο καθώς αλλάζει χίλια πρόσωπα ανάλογα με τις εποχές και τις καιρικές συνθήκες. Άλλοτε καταπράσινο ή χιονοσκέπαστο, με μια μικρή αλπική λίμνη που δημιουργείται όταν λιώσουν τα χιόνια στις γύρω βουνοκορφές. Στο οροπέδιο αυτό βοσκούσε τα ζώα του ο διάσημος ήρωας του Ιωάννη Κονδυλάκη, ο απολαυστικός Πατούχας, στο ομώνυμο μυθιστόρημα του.

Η ανάβαση από τον Ομαλό είναι η μια από τις 3 κλασικές διαδρομές μέχρι τον ‘Αφέντη’. Οι άλλες δυο είναι από το ‘μητάτο του Τζιρή’ (υψόμετρο 1.720μ. σε 2-2.30 ώρες) και από το Οροπέδιο Λιμνάκαρο (υψόμετρο 1.120μ. σε 4-5 ώρες). Η πιο εύκολη πορεία είναι από του ‘Τζιρή’, η πιο δύσκολη από τον Ομαλό και η πιο μεγάλη από το Λιμνάκαρο.Αφήσαμε τα αυτοκίνητα μας στο γραφικό οροπέδιο και νωρίς το απόγευμα ξεκινήσαμε την ανάβαση προς την κορυφή. Η πορεία είναι έντονα ανηφορική, το μονοπάτι δυσδιάκριτο και χρειάζεται προσοχή καθώς είναι στρωμένο με μικρές και μεγάλες πέτρες που δυσκολεύουν το περπάτημα.Αρχικά υπάρχει αραιή θαμνώδης βλάστηση και εντυπωσιακοί πρίνοι που κατάφεραν να επιβιώσουν και να ψηλώσουν παρά τις αντίξοες καιρικές συνθήκες. ΄Οσο ανηφορίζουμε η βλάστηση αραιώνει και οι πέτρες μοιάζουν να γίνονται περισσότερες μετά από κάθε μας βήμα… Από ψηλά αγναντεύουμε το οροπέδιο του Μικρού Ομαλού, κουρνιασμένο ανάμεσα στα λασιθιώτικα βουνά, στο πιο όμορφο ορεινό τοπίο της Κρήτης. Συνεχίζουμε την δύσκολη ανάβαση (τα πόδια όσων δεν είναι εξοικειωμένοι με περπάτημα στα βουνά σίγουρα ταλαιπωρούνται) και από μακριά σαν ένας ακόμη βράχος της κορυφής ξεπροβάλει το μικρό ξωκλήσι. Το τοπίο γύρω μας άδενδρο, άγριο και αφιλόξενο, καθώς μετά τα 1.600μ. δεν υπάρχει καθόλου βλάστηση, παρά αναρίθμητες πέτρες και γκρίζα κοφτερά βράχια.Μετά από 3 ώρες επίπονη ανάβαση φτάνουμε επιτέλους στην κορυφή. Όλες σχεδόν οι εκκλησίες του Αφέντη Χριστού βρίσκονται πάνω σε βουνοκορφές, γιατί βουνό σημαίνει ανύψωση, ανάταση και επαφή με το Θεό. Στο μικρό ξωκλήσι κάθε χρόνο συρρέουν για τον εορτασμό προσκυνητές από την επαρχία Βιάννου, την πόλη του Ηρακλείου, το οροπέδιο και το νομό Λασιθίου. Πολλοί διανυκτερεύουν την παραμονή σε σκηνές και άλλοι ξεκινούν ανήμερα ξημερώματα για να φτάσουν πριν την λειτουργία. Το απέριττο εκκλησάκι μοιάζει σαν να είναι κομμάτι του ίδιου του βουνού, καθώς είναι χτισμένο με τις ίδιες πέτρες που αφθονούν τριγύρω και ένα μεγάλο μέρος του είναι χωμένο μέσα στο βουνό. Στο σημείο αυτό υπήρχε σπήλαιο, που σύμφωνα με την μυθολογική παράδοση ήταν η κατοικία του αρχηγού των Σαραντάπηχων. Ξεκουραστήκαμε στην κορυφή με τον άνεμο να φυσά δυνατά και απολαύσαμε πανοραμικά την θέα σε ολόκληρο το νησί: από Ηράκλειο, πεδιάδα Μεσσαράς και Χερσόνησο, μέχρι το οροπέδιο Λασιθίου, τον 'Αγιο Νικόλαο και την Ιεράπετρα και από τα Λευκά ΄Ορη και τον Ψηλορείτη μέχρι τα δυο πελάγη νότια και βόρεια του νησιού. Η οροσειρά της Δίκτης μας περιβάλει ανυπότακτη και περήφανη, με τις ψηλές κορφές της και τις δυσπρόσιτες βουνοπλαγιές να προκαλούν αθέλητα το δέος.Στις 7:00 σήμανε η καμπάνα και ο παπά Χρύσανθος ξεκίνησε τον εσπερινό. Έγινε και η ευλογία των άρτων και αμέσως μετά πήραμε το δρόμο της επιστροφής για να προλάβουμε τη νύκτα. 

Τα χρώματα του δειλινού βάφουν με ρόδινες ανταύγειες τις βουνοκορφές, οι βουνίσιοι όγκοι φαίνονται ανάλαφροι και η αγριάδα του τόπου εξαφανίζεται. Απολαμβάνουμε ένα υπέροχο ηλιοβασίλεμα και σύντομα το σχεδόν ολόγιομο αυγουστιάτικο φεγγάρι φωτίζει τα βήματα μας. Η κατάβαση είναι δύσκολη και επικίνδυνη καθώς το μονοπάτι δεν διακρίνεται εύκολα και οι πέτρες κάνουν τα βήματα μας ασταθή και την ισορροπία δύσκολη. Επιστρατεύουμε φακούς για να προχωράμε με ασφάλεια και φοράμε ζεστά ρούχα καθώς η θερμοκρασία έχει πέσει πολλούς βαθμούς.Μετά από 2.30 ώρες κατάβαση φτάσαμε στο οροπέδιο και λίγο αργότερα στη Κάτω Σύμη για να φάμε τα πεντανόστιμα Συμιακά φασολάκια (τα φασολάκια έχουν γίνει κάτι σαν ...τάμα για την ομάδα). Κουρασμένοι αλλά ευχαριστημένοι, έχοντας περπατήσει  8 χλμ, επιστρέψαμε στον Άγιο Νικόλαο, δυο ώρες μετά τα μεσάνυχτα. Ευχηθήκαμε να είμαστε καλά για να ξαναπάμε και του χρόνου.

ΑΡΧΗΓΟΣ: Λεωνίδας Κλώντζας

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: Γιάννης Πάγκαλος, Λεωνίδας Κλώντζας, Αντώνης Ραπάνης, Θανάσης Κολοτούρος

ΒΙΝΤΕΟ: Λεωνίδας Κλώντζας, Γιάννης Πετράκης

ΧΑΡΤΗΣ: Λεωνίδας Κλώντζας

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ: Ελένη Λάμπρου

ΑΝΑΒΑΣΗ ΣΤΟΝ ΑΦΕΝΤΗ ΧΡΙΣΤΟ ΤΗΣ ΔΙΚΤΗΣ

 Στην κορυφή Αφέντης της Δίκτης, ανηφόρισαν μέλη του Ορειβατικού Συλλόγου Αγίου Νικολάου, την Δευτέρα 5 Αυγούστου 2019.



Όπως κάθε χρόνο, παραμονή της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος, προσκυνήσαμε στο μικρό ξωκλήσι της κορυφής, που είναι αφιερωμένο στον Αφέντη Χριστό και η ονομασία του αποδίδεται στο σύνολο του ορεινού όγκου.

Το βουνό Αφέντης ή Ψαρή Μαδάρα είναι τμήμα της οροσειράς Δίκτη και είναι η δεύτερη ψηλότερη κορφή των Λασιθιώτικων βουνών (υψόμετρο, 2.141 μ.). Όπως ο Ψηλορείτης και τα Λευκά Όρη, φιλοξένησε από την περίοδο της Τουρκοκρατίας μέχρι την Γερμανική κατοχή τους ανυπότακτους Κρητικούς που αναζητούσαν καταφύγιο στις δυσπρόσιτες πλαγιές του. 
Στην κορυφή υπάρχει μικρό πετρόκτιστο ξωκλήσι αφιερωμένο στην Μεταμόρφωση του Σωτήρος και κάθε χρόνο συρρέουν για τον για τον εορτασμό του προσκυνητές από την επαρχία Βιάννου, την πόλη του Ηρακλείου, το οροπέδιο και το νομό Λασιθίου.

Όλες σχεδόν οι εκκλησίες του Αφέντη Χριστού βρίσκονται πάνω σε βουνοκορφές. ΄Οχι μόνο γιατί βουνό σημαίνει ανύψωση, ανάταση και επαφή με τον ίδιο το Θεό, αλλά και γιατί η Μεταμόρφωση του Χριστού έγινε πάνω σε βουνό, στο όρος Θαβώρ. 

Η ομάδα μας ξεκίνησε την πορεία της από το "Μιτάτο του Τζιρή", σε υψόμετρο 1720 μ. του ορεινού όγκου της Μαδάρας. Πρόκειται για μια διαδρομή αρκετά γρήγορη και πολύ πιο εύκολη από τις άλλες δύο επιλογές: πεζοπορία από το οροπέδιο Λιμνάκαρο (4-5 ώρες) ή από το οροπέδιο Ομαλού (2.30-3 ώρες). 

Χρειαστήκαμε 2 ώρες και 15 λεπτά για να φτάσουμε στην κορυφή. Το μονοπάτι είναι δυσδιάκριτο και χρειάζεται προσοχή. Το τοπίο σε όλη τη διάρκεια της διαδρομής είναι εντυπωσιακό… άγριο αλλά φιλόξενο. Η μόνη ταλαιπωρία που είχαμε ήταν οι υπερβολικά δυνατές ριπές του αέρα σε ορισμένες πλαγιές. 

Φτάσαμε στην κορυφή και απολαύσαμε πανοραμικά την θέα σε ολόκληρο το νησί: από Ηράκλειο, πεδιάδα Μεσσαράς και Χερσόνησο, μέχρι το οροπέδιο Λασιθίου, τον 'Αγιο Νικόλαου και την Ιεράπετρα και από τα Λευκά ΄Ορη και τον Ψηλορείτη μέχρι τα δυο πελάγη νότια και βόρεια του νησιού.

 

Στη θέση που φωλιάζει σήμερα η μικρή εκκλησία υπήρχε σπήλαιο, που σύμφωνα με την μυθολογική παράδοση ήταν η κατοικία του αρχηγού των Σαραντάπηχων. Η κορυφή στα μινωικά χρόνια φιλοξενούσε ιερό κορυφής, όπως μαρτυρούν τα πήλινα αγαλματίδια που έχουν βρεθεί.
Χριστιανικό ξωκλήσι αναφέρεται ότι υπάρχει στην κορυφή από το 1343, ενώ στη σημερινή του μορφή  διαμορφώθηκε στις αρχές της δεκαετίας του ΄90. Αρχιτεκτονικά, πρόκειται για μονόχωρο, θολωτό ναΐσκο ρυθμού βασιλικής χωρίς τέμπλο. Φιλοξενούσε παλαιά πέτρινη εικόνα του Ιησού, η οποία κλάπηκε και τελικά βρέθηκε μόνο το μισό της κομμάτι.  Γραφικό έθιμο παραμένει η αναζήτηση στον περιβάλλοντα χώρο χρυσών βυζαντινών των Κωνσταντίνου και Ελένης (αγιοκωνσταντινάτα), τα οποία ανασκάπτονται το 

διήμερο της γιορτής, κυρίως την ώρα απαγγελίας του Ευαγγελίου.

Στις 7 η ώρα σήμανε η καμπάνα και ο παπά Χρύσανθος του Οροπεδίου ξεκίνησε τον εσπερινό. Έγινε και η ευλογία των άρτων και αμέσως μετά πήραμε το δρόμο της επιστροφής για να αποφύγουμε την πεζοπορία στο σκοτάδι της νύκτας.

 

Σε μια ώρα και 45 λεπτά επιστρέψαμε στην αφετηρία, στη μάντρα. Καταλήξαμε στην Κάτω Σύμη σε παραδοσιακή ταβέρνα, όπου απολαύσαμε τα καθιερωμένα πεντανόστιμα Συμιακά φασολάκια. Κουρασμένοι αλλά ευχαριστημένοι επιστρέψαμε στον Άγιο Νικόλαο, μια ώρα μετά τα μεσάνυχτα. Ευχηθήκαμε να είμαστε καλά για να ξαναπάμε και του χρόνου.

ΑΡΧΗΓΟΣ: Κλώντζας Λεωνίδας
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: Κλώντζας Λεωνίδας,Κολοτούρος Θανάσης, Σπυριδάκης Μανώλης
ΧΑΡΤΗΣ: Κλώντζας Λεωνίδας
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ: Κλώντζας Λεωνίδας, Λάμπρου Ελένη

Η ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΜΑΣ