Πεζοπορία στο ΜΟΝΟΠΑΤΙ από ΟΡΟΠΕΔΙΟ ΚΑΘΑΡΟΥ προς ΚΡΙΤΣΑ

 Στο παλιό, λιθόστρωτο μονοπάτι που ενώνει το οροπέδιο Καθαρού με το κεφαλοχώρι της Κριτσάς περπάτησε η ομάδα του Ορειβατικού Συλλόγου Αγίου Νικολάου, την Κυριακή 14 Νοεμβρίου 2021. 

Μοιραστήκαμε μια εύκολη πεζοπορία, ακολουθώντας την διαδρομή που για αιώνες έχουν χαράξει τα βήματα των κατοίκων της περιοχής και απολαύσαμε την ξεχωριστή ομορφιά της φύσης.

Νωρίς το πρωί της Κυριακής ξεκινήσαμε για το κοντινό μας οροπέδιο. Ο καιρός ιδανικός για δραστηριότητες στη φύση, με μέτρια θερμοκρασία και ελαφρά συννεφιασμένο ουρανό. Απολαμβάνουμε την διαδρομή όπως οδηγούμε τα αυτοκίνητα μας προς την αφετηρία, με την εκπληκτική θέα προς τον Μεραμπελιώτικο κόλπο και το υπέροχο ορεινό τοπίο, με τους επιβλητικούς πρίνους και τα φυσικά γλυπτά από γκρίζα πέτρα.

Αφήσαμε τα αυτοκίνητα μας πριν από τον οικισμό του ‘Αβδελιακού’ που βρίσκεται στην είσοδο του οροπέδιου και ξεκινάμε την πεζοπορία από την θέση ‘Δάμακας’. Αρχίζουμε περπάτημα από υψόμετρο 1.215μ για να καταλήξουμε μετά από 4,5 ώρες στην Κριτσά, που βρίσκεται σε υψόμετρο 272μ. Καλύπτουμε υψομετρική διαφορά κατάβασης 954μ βαδίζοντας πάνω στο παλιό μονοπάτι, που χρονολογείται από την εποχή των Μινωιτών.

Τις προηγούμενες δεκαετίες ήταν η κύρια οδική αρτηρία, που χρησιμοποιούσαν οι ντόπιοι από και προς το οροπέδιο. Το φανερώνει το καλοφτιαγμένο καλντερίμι που διατηρείται ακόμη σε μεγάλο μήκος, τα πετρόκτιστα, πλευρικά τοιχία στήριξης και κυρίως το πλάτος του μονοπατιού, που σε αρκετά σημεία είναι 3μ. ή για τα δεδομένα της τότε εποχής πλάτος αρκετό για να χωράνε δυο φορτωμένα γαϊδούρια.

Το μονοπάτι έχει μήκος περίπου 9χλμ και είναι ευδιάκριτο και σε αρκετά καλή κατάσταση (είχε επισκευαστεί πριν κάμποσα χρόνια), ιδανικό για πεζοπορία. Διασχίζει το δάσος της Κριτσάς, που είναι κατάφυτο με κυπαρίσσια, πρίνους, ασφένταμους, αζίλακες και αμπελιτσές και στο μεγαλύτερο μέρος της διαδρομής η θέα είναι μοναδική.

Ακολουθούμε διαρκώς κατηφορική πορεία με ήπια κλίση. Διασχίζουμε το γνώριμο ορεινό τοπίο, με τους θεόρατους πρίνους και τα ριζωμένα βράχια. Τα χειμωνιάτικα αγριολούλουδα ξεπροβάλουν ανάμεσα από τις πέτρες και εντυπωσιάζουν με την απέριττη ομορφιά τους. Ανάμεσα τους ξεχωρίζουμε κρόκους και κολχικά. Και φυσικά τα πάντα παρόντα στη περιοχή αιγοπρόβατα, που μας παρακολουθούν με αδιαφορία.  

Το μονοπάτι ξεδιπλώνεται φιδογυριστά μέσα στο δάσος, αν και σε κάποια σημεία ο σύγχρονος αυτοκινητόδρομος το έχει εξαφανίσει. Φτάνουμε στη θέση ‘Αστιβιδωπό’ και κάνουμε σύντομη στάση στον καλαίσθητα διαμορφωμένο χώρο που φιλοξενεί τις υπαίθριες εκδηλώσεις του καλοκαιριού. Συνεχίζουμε κατηφορικά κάτω από τα πανύψηλα δέντρα, ενώ μπροστά μας απλώνεται ο καταπράσινος κάμπος και η θάλασσα στο βάθος.

Σύντομα διακρίνουμε το όμορφο χωριό της Κριτσάς, που αποκαλύπτεται σταδιακά ανάμεσα από δύο βραχώδεις βουνοπλαγιές. ΄Οσο πλησιάζουμε, ξεπροβάλουν και οι δυο γειτονιές του χωριού, που ξεχωρίζει κάτασπρο ανάμεσα στον κάμπο με τα λιόδεντρα. 

Διασχίζουμε την γειτονιά ‘Κουκίστρες’ και περιπλανιόμαστε στα γραφικά δρομάκια του χωριού, που τα τελευταία χρόνια είναι αγαπημένος προορισμός ντόπιων και αλλοδαπών επισκεπτών. Καταλήγουμε στο parking, όπου περιμένουμε τους οδηγούς να επιστρέψουν στο οροπέδιο για να παραλάβουν τα αυτοκίνητα τους, με την ικανοποίηση ότι βαδίσαμε στα χνάρια των Μινωιτών!

ΑΡΧΗΓΟΣ:   Λεωνίδας Κλώντζας

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ:  Γιάννης Πάγκαλος, Λεωνίδας Κλώντζας

ΒΙΝΤΕΟ:  Γιάννης Πάγκαλος

ΧΑΡΤΗΣ:    Γιάννης Πάγκαλος

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ:  Ελένη Λάμπρου

ΧΑΡΤΗΣ ΔΙΑΔΡΟΜΗΣ 

Powered by Wikiloc

ΠΕΖΟΠΟΡΙΑ ΦΑΡΑΓΓΙ ΚΡΙΤΣΑΣ - ΤΑΠΕΣ

Στο φαράγγι της Κριτσάς,  το φαράγγι της 'γειτονιάς' μας, περπατήσαμε την Κυριακή 22 Δεκεμβρίου, σε μια εύκολη, αλλά ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα κυκλική πεζοπορία, διάρκειας 5 ωρών.

Το επιβλητικό (αν και άγνωστο σε πολλούς συντοπίτες μας) φαράγγι της Κριτσάς ή του Χαυγά, ξεκινά βόρεια από το κεφαλοχώρι της Κριτσάς, οδηγεί βαθιά προς τους ορεινούς όγκους των Λασιθιώτικων βουνών και καταλήγει στις Τάπες. 

Έχει μήκος 13 χιλιόμετρα, τα πρανή του είναι κάθετα, φτάνουν σε ύψος 100 μέτρων και στο στενότερο τμήμα του έχει πλάτος 1,5 μέτρο. Διασχίζεται εύκολα, με εξαίρεση κάποια σημεία όπου ογκώδεις βράχοι  εμποδίζουν το πέρασμα και απαιτείται 'σκαρφάλωμα'. Στα δύσκολα σημεία έχουν γίνει παρεμβάσεις με μεταλλικά ‘πιασίματα’ πάνω στα απότομα βράχια, ενώ έχουν δημιουργηθεί υποτυπώδη ‘σκαλοπάτια’ με πέτρες και βράχια στα στενά περάσματα ανάμεσα στους πανύψηλους ογκόλιθους.

Το στενό πέρασμα του ‘Χαυγά’, στην είσοδο του φαραγγιού κοντά στην Κριτσά, είναι κατάφυτο από φουντωτά δέντρα και θάμνους, ενώ από τα πρώτα κιόλας μέτρα το φαράγγι εντυπωσιάζει με την ξεχωριστή ομορφιά του. Τα κάθετα βραχώδη πρανή που φιλοξενούν πολλά ενδημικά φυτά και διάφορα είδη πουλιών, αλλά και οι ογκώδεις γκριζόλευκοι βράχοι στην κοίτη που έχουν λειανθεί και σμιλευτεί από τη ροή του νερού, μαγεύουν τον περιπατητή!

Το φαράγγι προσφέρει και την δυνατότητα επιλογής διαφορετικού βαθμού δυσκολίας στην διάσχιση του, καθώς υπάρχουν διαφορετικά σημεία εξόδου και δυνατότητα επιστροφής στην αφετηρία από χωματόδρομο και μονοπάτι.

Η ομάδα μας επέλεξε την μακρύτερη διαδρομή: διασχίσαμε το φαράγγι περπατώντας στην κοίτη του χειμάρρου, φτάσαμε μέχρι τον ημιορεινό οικισμό Τάπες και επιστρέψαμε στην Κριτσά από μονοπάτι και χωματόδρομους που ακολουθούν πορεία παράλληλη με το φαράγγι.

Η πεζοπορία μας ξεκίνησε μέσα από το χωριό από το parking, διασχίσαμε την γειτονιά 'Κουκίστρες' και μετά από σύντομης διάρκειας περπάτημα σε στενό κατηφορικό μονοπάτι φτάσαμε στη είσοδο του φαραγγιού. 

Από μακριά ξεχωρίζει το ‘στόμιο του Χαυγά’, η εντυπωσιακή είσοδος του φαραγγιού, καθώς το βουνό σκίζεται στα δύο και δημιουργείται ένα στενό πέρασμα. Πολύ σύντομα τα τοιχώματα στενεύουν και σε αρκετά σημεία είναι τόσο στενά που εύκολα ακουμπάς και τις δυο τους πλευρές απλώνοντας τα χέρια σου. 

Οι βράχοι γίνονται ψηλότεροι, υπάρχουν αρκετοί μονόλιθοι και στενά περάσματα, όμως η ανάβαση διευκολύνεται από ‘πιασίματα’ φτιαγμένα από ατσάλινες βέργες που έχουν σφηνωθεί βαθιά μέσα στους βράχους. Χρησιμοποιώντας τα ‘πιασίματα’ άλλοτε σαν σκαλοπάτια και άλλοτε για να στηριχτούμε πάνω στους γλιστερούς βράχους συνεχίζουμε την πορεία μας, σταματώντας κάθε τόσο για να θαυμάσουμε την ομορφιά του τοπίου γύρω μας. 

Ξεχωριστά εντυπωσιάζουν τα επιβλητικά βράχια στα πρανή με τα αλλόκοτα σχήματα. Ξεχωρίζει η ‘γάτα’, ένας ορθόστητος, κάθετος βράχος που θυμίζει έντονα το γνωστό αιλουροειδές και είναι σαν να εποπτεύει το φαράγγι με τα πετρωμένα μάτια του και τα στητά αυτιά του.  

Χρώματα και μοσκοβολιές από φασκόμηλο, θυμάρι, ρίγανη, φλισκούνι, δίκταμο, απίγανο, αρωματίζουν το περπάτημα μας. Αρκετές φορές στα στενά περάσματα καθυστερούμε, καθώς πρέπει αναγκαστικά να περιμένουμε ο ένας πίσω από τον άλλο και να χρησιμοποιούμε για ασφάλεια τα βοηθητικά σκοινιά.
Σταματάμε για την καθιερωμένη ομαδική φωτογραφία, με έντονη εορταστική διάθεση, μια και σε δυο-τρεις μέρες φτάνουν τα Χριστούγεννα. Φοράμε κόκκινα σκουφάκια του Αϊ-Βασίλη, ανταλλάσσουμε ευχές για τις γιορτές, τραγουδάμε και κοιτάμε χαμογελαστοί τον φακό, ενώ σαν αστραπή περνά από το μυαλό μας η ενδόμυχη ευχή να περάσουμε τις γιορτινές μέρες όπως επιθυμούμε και ελπίζουμε.

Συνεχίζουμε ανηφορικά προς την έξοδο, με τα τοιχώματα να χαμηλώνουν, την κοίτη του φαραγγιού να φαρδαίνει και τους βράχους να γίνονται ολοένα και μικρότεροι, ώσπου σχηματίζεται μια όμορφη κοιλάδα με ελαιώνες.

Λίγο μετά την έξοδο, μας υποδέχεται ο κύριος Μανώλης και το κοπάδι του από πρόβατα και νεογέννητα αρνάκια. Χαρακτηριστικός τύπος ανοιχτόκαρδου ορεσίβιου βοσκού φωτογραφίζεται ποζάροντας περήφανα δίπλα στο φορτωμένο γαϊδουράκι του. 

Συνεχίζουμε μέχρι τις Κάτω Τάπες, με το άδειο καφενείο και τα έρημα πια σοκάκια, καθώς από τους δεκάδες μόνιμους κατοίκους που φιλοξενούσε το χωριό πριν μερικές δεκαετίες, έχουν απομείνει πλέον ελάχιστοι.

Αφήνουμε πίσω μας τον έρημο οικισμό και επιστρέφουμε στην αφετηρία, ακολουθώντας κατηφορική διαδρομή πάνω σε παλιό μονοπάτι, που σε αλλοτινούς καιρούς ήταν η οδική αρτηρία που συνέδεε τα δυο χωριά. Σήμερα το μονοπάτι παραμένει ευδιάκριτο, αν και στο μεγαλύτερο τμήμα του είναι κατεστραμμένο. 

Συνεχίσαμε από μονοπάτι και χωματόδρομο, ή διασχίζοντας τον κάμπο με τα λιόδεντρα, πατώντας πάνω σε ένα καταπράσινο, παχύ χαλί από ξινήθρες.  Από μακριά αντικρίζουμε το όμορφο χωριό της Κριτσάς, από τα μεγαλύτερα και παλαιότερα του νησιού.

Ολοκληρώσαμε την πεζοπορία, έχοντας διανύσει σχεδόν 12 χλμ με υψομετρική διαφορά 465μ και ανανεώσαμε το ραντεβού για την επόμενη Κυριακή για την τελευταία πεζοπορία του 2019.

ΑΡΧΗΓΟΣ: Λεωνίδας Κλώντζας

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: Παναγιώτης Ευδαίμων

ΒΙΝΤΕΟ: Λεωνίδας Κλώντζας

ΧΑΡΤΕΣ:  Παναγιώτης Ευδαίμων

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ: Ελένη Λάμπρου