Πεζοπορία ΖΑΡΩΜΑ - ΚΟΡΥΦΗ ΣΕΛΕΝΑ, Δίκτης

Την κορυφή του όρους Σελένα επιχειρήσαμε να ανέβουμε την Κυριακή 6 Μάρτη μια ομάδα 21 πεζοπόρων, αποτελούμενη από μέλη του Ορειβατικού Συλλόγου Αγίου Νικολάου και του Φυσιολατρικού Ορειβατικού Συλλόγου Σητείας, που προτίμησαν την πάντα επίπονη και κοπιαστική ανάβαση από το ξεφάντωμα και την καρναβαλική διάθεση των ημερών.

Η Δίκτη ή Λασιθιώτικα Όρη εκτείνεται στα ανατολικά του νησιού και η ονομασία της πιθανώς προέρχεται από τη μυθολογία και σημαίνει το μέρος γέννησης του Δία. Ο ορεινός όγκος της Σελένα είναι το φυσικό σύνορο ανάμεσα στην επαρχία Μεραμπέλου και το οροπέδιο Λασιθίου. Βρίσκεται στην ανατολική πλευρά του, στα 1556μ και από την κορυφή, μια μέρα με καλή ορατότητα, διακρίνεται η βόρεια πλευρά της Κρήτης από το Ηράκλειο μέχρι το Σίσι, τα απέναντι επιβλητικά βουνά της Δίκτης, το οροπέδιο Λασιθίου, η Θρυπτή, ο Ψηλορείτης, ακόμα και η Σαντορίνη. Το όνομά πιθανότατα οφείλεται στη Σελήνη, τη δωρική Σελάνα. Υπήρξε λημέρι ανταρτών σε όλες τις ιστορικές, ταραγμένες περιόδους της Κρήτης. Τον Β΄Π.Π ήταν θέατρο σκληρών μαχών, καθώς με την κατάληψη της ελέγχεται η μισή βόρεια Κρήτη. Στην κορυφή υπάρχουν ακόμη υπολείμματα από τα ορύγματα, τις εγκαταστάσεις και τα πολυβολεία που είχαν εγκαταστήσει οι Γερμανοί. Οι πλαγιές της Σελένα είναι άδενδρες, γεμάτες λευκόγκριζους βράχους και το χειμώνα συχνά σκεπάζονται από χιόνι.

Επιλέξαμε την προσέγγιση στο σημείο αφετηρίας από τον οδικό άξονα Μαλλίων - Οροπεδίου Λασιθίου διασχίζοντας το μουλιασμένο, από τις νεροποντές και το λιώσιμο του χιονιού, οροπέδιο και κατηφορίζοντας στη συνέχεια ως τη θέση Ζάρωμα κοντά στους Μέσα Ποτάμους. Από εδώ βλέπουμε τον ορεινό γυμνό και βραχώδη όγκο της Σελένας. Τον περιμέναμε πιο χιονισμένο μετά την πρόσφατη κακοκαιρία, αλλά δε μας κάνει τη χάρη. «Σαν ξεσκονισμένος κουραμπιές», σχολιάζει ο Χρήστος!

Εδώ αφήνουμε τ’ αυτοκίνητα κι ανηφορίζουμε από αγροτικό δρόμο με συνεχείς στροφές. Εντύπωση μας κάνουν τα πολλά ρυάκια και ποταμάκια, που έχουν σχηματιστεί απ’ τις βροχές, πάνω και δίπλα απ’ το δρόμο. Ζοριζόμαστε να κρατήσουμε τις αρβύλες μας στεγνές. Ο καιρός είναι ιδανικός με ηλιοφάνεια, ανοιξιάτικος. Μόνο που το τοπίο εδώ δεν έχει ‘ξυπνήσει’ ακόμα από τη χειμέρια νάρκη: τα δέντρα είναι γυμνά από φύλλα κι η βλάστηση ελάχιστη λόγω των χιονοπτώσεων ή της υπερβόσκησης. 

Σε λίγο φτάνουμε στο ξωκλήσι του Αγίου Παντελεήμονα –σήμα κατατεθέν της περιοχής. Εδώ κάνουμε την πρώτη στάση και την πρώτη ομαδική φωτογράφηση της ημέρας. Η δεύτερη θα είναι στην κορυφή! Συνεχίζουμε ανηφορικά ως το διάσελο και στη συνέχεια δεξιά από πολύ καλά διατηρημένο μονοπάτι. Μαθαίνουμε απ’ τους πιο ψαγμένους της παρέας ότι φτιάχτηκε από κατοίκους της περιοχής κατά παραγγελία των γερμανικών στρατευμάτων Κατοχής για τη μεταφορά εξοπλισμού στην κορυφή. Όσο ανηφορίζουμε στο πετρώδες αυτό τοπίο, περπατάμε στην άκρη της ράχης που ‘κόβεται’ από απότομο γκρεμό στις παρυφές του οποίου σχηματίζονται κάτασπρες μεγάλες ‘χιονούρες’ ως τη ρίζα του. Η επιθυμία να έρθουμε σε επαφή με το χιόνι είναι έντονη πλην το άγρυπνο μάτι του αρχηγού είναι αποτρεπτικό: «Αν τσουρλήξεις από δω…»!!

Όμως όσο πλησιάζουμε στην κορφή οι ‘χιονούρες’ γίνονται πιο πολλές, πιο πυκνές και πιο βατές. Όμως κι αυτές κρύβουν εκπλήξεις, όπως σπηλιές κάτω απ’ το χιόνι, για φαντασμαγορικές φωτογραφίες, αλλά δημιουργούν και παγίδες, καθώς κάποιες υποχωρούν στο πάτημα μας! Έτσι ξαφνικά βλέπεις τον σύντροφο ορειβάτη μπροστά σου να …εξαφανίζεται μες στο χιόνι, ευτυχώς χωρίς δυσάρεστες συνέπειες, το βάθος τους δεν είναι μεγάλο. 

Όταν φτάνουμε στην κορυφή (1556μ) βλέπουμε το πολυβολείο, που είχαν φτιάξει οι Γερμανοί. Εδώ είχαν εγκαταστήσει και ασύρματο. Σε κάποιες πλάκες φαίνονται ακόμα σκαλισμένοι οι αγκυλωτοί σταυροί. Ίσα που προλαβαίνουμε να θαυμάσουμε τη θέα από το Ηράκλειο ως τον Ψηλορείτη, το οροπέδιο Λασιθίου και το μικρότερο του Νίσημου, τις ψηλότερες κορφές της Δίκτης κατάλευκες, όλη τη βόρεια πλευρά της Κρήτης με το κρητικό πέλαγος. Σε λίγο μας πιάνει ομίχλη, πέφτει η θερμοκρασία, βάζουμε σκουφιά, μπουφάν, γάντια κι αρχίζουμε την κατηφόρα ακολουθώντας την ίδια διαδρομή. Τα δελτία μιλάνε γι’ αλλαγή του καιρού από το μεσημέρι. Ποζάρουμε και για την δεύτερη ομαδική φωτογραφία, κρατώντας πανό με την θέση του Συλλόγου για τα αιολικά πάρκα "΄Οχι οπουδήποτε - όχι οτιδήποτε".

Ευτυχώς πιο χαμηλά ο καιρός μας κάνει τη χάρη και ανοίγει, για να θαυμάσουμε απερίσπαστοι το καταπράσινο οροπέδιο στεφανωμένο από τις λευκές κορυφές του Σπαθιού και του Λάζαρου, «τύφλα να ‘χει η Ελβετία»! 

Στην θέση Ζάρωμα θα κάνουμε μια μικρή αλλαγή πορείας, για να δούμε τα κτίσματα που φαίνονται να είναι στην απέναντι κορφή, στάνες λένε μερικοί. Κι όμως όχι! Μύλοι! Μερικοί σε αρκετά καλή κατάσταση κι άλλοι δηλώνοντας την παρουσία τους με σωρούς από πέτρες και στις δυο μεριές του διάσελου. Ένα μικρό αιολικό πάρκο ήταν κάποτε εδώ εκμεταλλευόμενο την ένταση του ανέμου, που δημιουργούσε η δίοδος ανάμεσα στις δύο ράχες! Ακόμα και σήμερα σε μια ήπια μέρα, εδώ ‘φυσολογά’!

Παίρνουμε τον δρόμο της επιστροφής στην αφετηρία και στ’ αυτοκίνητά μας. Συνολικά διανύσαμε 10 χλμ σε 4 και κάτι ώρες και με υψομετρική διαφορά γύρω στα 600μ. και μπορούμε να ‘πέσουμε’ στο αποκριάτικο εορταστικό τραπέζι με …λιγότερες τύψεις. Ευχαριστούμε τον αρχηγό, Θανάση Κολοτούρο, και τα παιδιά από τον Φ.ΟΡ.Σ.Σ., που μας τίμησαν με την παρουσία τους.

ΑΡΧΗΓΟΣ:  Θανάσης Κολοτούρος

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: Παναγιώτης Ευδαίμων, Θανάσης Κολοτούρος

ΧΑΡΤΗΣ: Παναγιώτης Ευδαίμων 

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ: Μαρία Μετζογιαννάκη, Ελένη Λάμπρου

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΑΝΑΡΤΗΣΗΣ: Ελένη Λάμπρου

ΧΑΡΤΗΣ ΔΙΑΔΡΟΜΗΣ

ΚΟΠΗ ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑΤΙΚΗΣ ΠΙΤΑΣ & ΠΕΖΟΠΟΡΙΑ ΣΤΗ ΣΕΛΕΝΑ

Την Κυριακή 12 Ιανουαρίου δεκάδες μέλη και φίλοι του Ορειβατικού Συλλόγου Αγίου Νικολάου συμμετείχαν σε πεζοπορία στις χιονισμένες πλαγιές της Σελένα και στη συνέχεια σε εκδήλωση για την κοπή της πρωτοχρονιάτικης πίτας.

Λίγες μέρες μετά την τελευταία χιονόπτωση, οι βουνοπλαγιές της Σελένας μας περίμεναν κατάλευκες, για να μας χαρίσουν την σπάνια (για την περιοχή μας) εμπειρία της πεζοπορίας σε χιονισμένο τοπίο. Ο απρόσμενα ζεστός καιρός και ιδιαιτέρα ο καταγάλανος ουρανός και ο λαμπερός χειμωνιάτικος ήλιος, πρόσθεσαν στην πορεία μας στα χιονισμένα Λασιθιώτικα βουνά την απόλαυση μιας μοναδικής εμπειρίας!

 

Το όρος Σελένα είναι το φυσικό σύνορο ανάμεσα στην επαρχία Μεραμπέλου και το οροπέδιο Λασιθίου. Βρίσκεται στην ανατολική πλευρά του, στα 1556μ και από την κορυφή, μια μέρα με καλή ορατότητα, διακρίνεται η βόρεια πλευρά της Κρήτης από το Ηράκλειο μέχρι το Σίσι, τα απέναντι επιβλητικά βουνά της Δίκτης, το Οροπέδιο Λασιθίου, η Θρυπτή, ο Ψηλορείτης, ακόμα και η Σαντορίνη. Το όνομά πιθανότατα οφείλεται στη Σελήνη, τη δωρική Σελάνα. Υπήρξε λημέρι ανταρτών σε όλες τις ιστορικές, ταραγμένες περιόδους της Κρήτης. Τον Β΄Π.Π ήταν θέατρο σκληρών μαχών, καθώς με την κατάληψη της ελέγχεται η μισή βόρεια Κρήτη. Στην κορυφή υπάρχουν ακόμη υπολείμματα από τα ορύγματα, τις εγκαταστάσεις και τα πολυβολεία που είχαν εγκαταστήσει οι Γερμανοί.

 

 

Η διαδρομή μας ξεκίνησε από φιδογυριστό μονοπάτι ανάμεσα από περιβόλια με γυμνά δέντρα, μέσα από το χιονισμένο ορεινό χωριό των Μέσα Ποτάμων. Λίγο πιο πάνω συναντήσαμε την επιγραφή "προς Ζάρωμα-΄Αγιος Παντελεήμονας". Στη θέση Ζάρωμα μέχρι τα τέλη του 19ου αιώνα λειτουργούσαν 10 ανεμόμυλοι. Ίχνη από το παλιό μυλοτόπι δεν υπάρχουν πια και μόνο τα ερείπια από δυο παλιά μιτάτα διατηρούνται ακόμη. 
Από το σημείο αυτό άρχισε η συνεχής πορεία μας επάνω στα χιόνια  και από μονοπάτι με απότομη ανηφορική κλίση κατευθυνθήκαμε  προς την κορυφή της οροσειράς. Μόλις φτάσαμε στη ρεματιά συναντήσαμε άφθονο τριζάτο χιόνι, που αν και είχε λιώσει πάνω στα κλαδιά των δέντρων, υπήρχε συγκεντρωμένο σε μεγάλες ποσότητες στο μονοπάτι και τις γύρω πλαγιές. 

΄Οσο ανηφορίζουμε το χιόνι γίνεται όλο και περισσότερο και καθώς αντανακλά τις φωτεινές ακτίνες του ήλιου αποκτά μια εκθαμβωτική λαμπρότητα. Ακολουθούμε κυριολεκτικά ‘κατά πόδας’ τον συνοδοιπόρο που προηγείται, καθώς το χιόνι στο μονοπάτι είναι αρκετό και το περπάτημα είναι λιγότερο δύσκολο αν πατάς ακριβώς πάνω στα ίχνη από τα βήματα του. Οι μπότες μας αφήνουν βαθιά σημάδια πάνω στο χιόνι, που σε απάνεμα σημεία έχουν πολύ μεγάλο βάθος.

Συνεχίζουμε -πάντα ανηφορικά- μέχρι το διάσελο, όπου βρίσκεται το γραφικό ξωκλήσι του Αϊ Παντελεήμονα. Η ασπράδα του χιονιού έχει σχεδόν 'εξαφανίσει' το κατάλευκο εκκλησάκι. Στην απάνεμη αυλή του, στρωμένη με ένα παχύ στρώμα από παγωμένο χιόνι, σταθήκαμε για ανάπαυση και  ανανεωμένοι συνεχίσαμε το ανέβασμα.  

ΑΓΙΟΣ ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΟΝΑΣ

Η απότομη ανηφόρα και η ζέστη του ήλιου ανεβάζουν την θερμοκρασία του σώματος, οι σκούφοι και τα γάντια παραμένουν αχρησιμοποίητα μέσα στα σακίδια,  ενώ οι πιο 'θερμόαιμοι' μένουν ντυμένοι με κοντομάνικα καλοκαιρινά μπλουζάκια. Καθώς προχωράμε ανηφορίζοντας, το οροπέδιο του Λασιθίου καθώς και το μικρότερο οροπέδιο του Νήσιμου ξεπρόβαλουν κάτω από τις χιονισμένες κορφές της Δίκτης. 

 

Η Σελένα με τις αφιλόξενες, άδενδρες, γεμάτες λευκόγκριζους βράχους πλαγιές της, κρύβει την άγρια ομορφιά της κάτω από το λευκό στρώμα του χιονιού. Το χιόνι ανταγωνίζεται σε λευκότητα τους άσπρους ριζωμένους βράχους και τα ταλαιπωρημένα θυμάρια και αστοιβίδες μοιάζουν εξωτικά καθώς λεπτεπίλεπτα στρώματα παγωμένου χιονιού δημιουργούν δαντελένια σχέδια πάνω στα κλαδιά τους.

Συνεχίζουμε ανηφορικά μέχρι που φτάνουμε σε υψόμετρο 1312μ. Η Σελένα μας προ(σ)καλεί να κατακτήσουμε την χιονοσκέπαστη κορφή της, όμως παρόλο που δεν μας χωρίζουν πολλά μέτρα από την κορυφή, αποφασίζουμε να μην συνεχίσουμε προς τα πάνω. Από τη μια το παγωμένο χιόνι δυσκολεύει την ανάβαση και είναι ιδιαίτερα ολισθηρό και επικίνδυνο και από την άλλη μας πιέζει ο χρόνος για να βρεθούμε έγκαιρα στην προγραμματισμένη εκδήλωση. 

Ακολουθούμε κατηφορική πορεία πάνω στο ίδιο μονοπάτι, που μας οδηγεί πίσω στην αφετηρία. Μπροστά μας απλώνονται μεγαλόπρεπα οι χιονισμένες πλαγιές, χαρίζοντας μας εικόνες ξεχωριστής ομορφιάς. Ιδιαίτερα εντυπωσιακές οι χιονοσκέπαστες πεζούλες (αναβαθμίδες), δείγματα του μόχθου των ξωμάχων σε αλλοτινούς καιρούς. Με σκουρόχρωμη την κάθετη τους πλευρά και την επιφάνεια τους σκεπασμένη από ένα κατάλευκο πάπλωμα από χιόνι, ξεδιπλώνονται παράλληλα με ασπρόμαυρες ραβδώσεις, στολίζοντας σαν έργα αφηρημένης τέχνης τις χιονισμένες βουνοπλαγιές.

Μετά από 4ωρη πορεία και 13.705 'παγωμένα' βήματα, έχοντας διανύσει 8χλμ. καταλήξαμε στους Μέσα Ποτάμους, όπου σε παραδοσιακή ταβέρνα του χωριού μας περίμεναν φίλοι του συλλόγου για την καθιερωμένη κοπή της βασιλόπιτας. Η φετινή μας εκδήλωση ήταν ιδιαίτερα συγκινητική, καθώς έγινε και απονομή τιμητικής πλακέτας στο μέλος του συλλόγου Κώστα Νικολάου, που παρά τα 80+ χρόνια του συνεχίζει ακμαίος να συμμετέχει ανελλιπώς στις κυριακάτικες εξορμήσεις μας και να σκαρφαλώνει σε βουνοκορφές. Απολαύσαμε παραδοσιακά πιάτα με ντόπιο κρασί και ο πρόεδρος του συλλόγου Λεωνίδας Κλώντζας έκοψε την πρωτοχρονιάτικη πίτα, με το τυχερό φλουρί να 'πέφτει' στον Γιάννη.

ΒΙΝΤΕΟ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΟΠΗ ΤΗΣ ΒΑΣΙΛΟΠΙΤΑΣ: εδώ

 
Με εορταστική διάθεση αποχαιρετήσαμε τον χρόνο που έφυγε και καλωσορίσαμε το 2020, με την ευχή να φέρει σε όλους μας υγεία, ειρήνη, αγάπη, συναρπαστικές πεζοπορίες, μακροβιότητα και αντοχή όπως του συνοδοιπόρου μας Κώστα Νικολάου...

ΑΡΧΗΓΟΣ: Τάσος Τσινάρης
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: Γιάννης Πάγκαλος, Παναγιώτης Ευδαίμων, Θανάσης Κολοτούρος
ΒΙΝΤΕΟ: Γιάννης Πάγκαλος
ΧΑΡΤΗΣ: Παναγιώτης Ευδαίμων
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ: Ελένη Λάμπρου