ΟΡΕΙΒΑΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ

Sunday, 16 February 2025

ΝΕΑΠΟΛΗ – ΝΙΚΗΘΙΑΝΟΣ – ΑΡΧΑΙΑ ΔΡΗΡΟΣ

Μια ηλιόλουστη μέρα -ανάμεσα σε δυο κακοκαιρίες- και μια εύκολη διαδρομή και κοντά στην πόλη μας συγκέντρωσαν πολλούς πεζοπόρους στην πλατεία της Νεάπολης στην κυριακάτικη εξόρμηση της 16ης Φεβρουαρίου 2025 του Ορειβατικού Συλλόγου Αγίου Νικολάου.

Ομαδική της παρέας στον αναπαλαιωμένο μύλο του Νικηθιανού δίπλα στον ΒΟΑΚ

Έναρξη από Νεάπολη

Κάπως έτσι γύρω στους 40 περιπατητές διασχίζουμε την κωμόπολη, καθώς οι καμπάνες της Μητρόπολης σημαίνουν για την λειτουργία. Συναντιόμαστε με ένα γκρουπ προσκυνητών από Σητεία, αλλά γρήγορα οι δρόμοι μας χωρίζουνε.

Με θέα τον εύφορο κάμπο της Νεάπολης. Πίσω φαίνεται η χιονισμένη Σελένα και αριστερά το χωριό Βρύσες

Φωτογραφία πανοραμική της Νεάπολης, με τον εύφορο κάμπο της, καθώς ανεβαίνουμε στο μυλοτόπι. Κωμόπολη 15 χλμ δυτικά του Αγίου Νικολάου με 2.600 περίπου κατοίκους. Ως το 1904 πρωτεύουσα του Νομού Λασιθίου, γι' αυτό ακόμα και σήμερα πολλές δημόσιες υπηρεσίες στεγάζονται εδώ.
ΠΑΝΩ: Η Μητρόπολη και το άγαλμα του Βενιζέλου στην πλατεία της Νεάπολης ή αλλιώς "Πλατεία των Δικαστηρίων"

Στο Νικηθιανό

Εμείς ακολουθούμε την επαρχιακή οδό, που διασχίζει τον εύφορο κάμπο της Νεάπολης με τους περιποιημένους ελαιώνες, ως τον οικισμό Νικηθιανό, γνωστό για το εντυπωσιακό μυλοτόπι, που φαίνεται από την εθνική οδό. «Αποτελείται από 25 περίπου ανεμόμυλους», μου λέει ο κύριος Αντώνης, κάτοικος της περιοχής, «δυστυχώς με την διάνοιξη του νέου ΒΟΑΚ θα καταστραφούν οι περισσότεροι και κανείς δε νοιάζεται», προσθέτει στεναχωρημένος. Τι να του απαντήσει κανείς; Κρίμα αλήθεια να χάνονται τέτοια μνημεία παλιότερων εποχών!

Παίρνοντας ανατολικά την επαρχιακή οδό στον κάμπο της Νεάπολης με τους ατέλειωτους ελαιώνες προς Νικηθιανό

Ο Νικηθιανός είναι ένα μικρό παραδοσιακό χωριό 3 χλμ από τη Νεάπολη, που λέγεται ότι οφείλει το όνομά του στον ιδρυτή του, κάποιον Νικήτα (καταγόμενο από το καταστραμμένο από τους Τούρκους παλιότερο χωριό «Πλατανιάς» κοντά στη Μονή Κρεμαστών)

Εικόνα του χωριού από το παράθυρο ενός κατεστραμμένου μύλου. ΚΑΤΩ: Σοκάκια του χωριού
ΠΙΟ ΚΑΤΩ: Εικόνες από το μυλοτόπι που περιλαμβάνει γύρω στους 25 μύλους, άλλους μέσα κι άλλους έξω απ' το χωριό, τόσο "Ξετροχάρηδες", όσο και "Αξετροχάρηδες"

Η ομάδα ελίσσεται ανηφορικά στο ωραίο καλντερίμι που περνά από τη δυτική πλευρά των μύλων

Εμείς για την ώρα θαυμάζουμε τα έργα των προγόνων μας βγάζοντας ωραίες φωτογραφίες. Μερικοί μύλοι, κυρίως όσοι είναι στα όρια του οικισμού, είναι αναπαλαιωμένοι, όμως, όσο απομακρυνόμαστε, περπατάμε δίπλα στα ερείπια κάποιων άλλων. Θυμόμαστε σκηνές από παλιές ταινίες σαν την «Μανταλένα». Κάποτε αυτό το καλντερίμι θα είχε πολλή κίνηση με τα φορτωμένα γαϊδούρια, που πήγαιναν το κριθάρι στους μύλους για το άλεσμα. Οι ανεμόμυλοι συνηθίζονται κυρίως στην ανατολική Κρήτη, όπου φυσούν δυνατότεροι οι άνεμοι, αλλά και δεν υπάρχει πολύ νερό για νερόμυλους. Κτισμένοι συνήθως κατά μήκος στην κόψη του βουνού, όπου ο αέρας είναι πιο δυνατός, όχι πολύ μακριά από τις ξερολιθιές με τα σιτηρά και από τα αλώνια, όπου «σπάζανε» τον καρπό. Σ’ αυτό εδώ το μυλοτόπι συναντάμε μάλιστα και τα δυο είδη μύλων: τους «Ξετροχάρηδες» (παντός ανέμου) και τους «Αξετροχάρηδες» (που γυρνούν μόνο με συγκεκριμένο αέρα)!

Στη συνέχεια ανηφορίζουμε ακολουθώντας χωματόδρομους και ξεχασμένα απ’ τον καιρό μονοπάτια, ώσπου φτάνουμε στο ύψωμα του Αγίου Αντωνίου, όπου φιλοξενείται ο αρχαιολογικός οικισμός της αρχαίας Δρήρου. Ευτυχώς που έχουμε τον Γιώργο Πόθο μαζί μας και μάς τα εξηγεί όλα: "πόλη δωρική, που άκμασε την κλασική – ελληνιστική περίοδο, είχε ναό του Απόλλωνα, εδώ βρέθηκαν τρία χάλκινα αγάλματα, κάτι που δείχνει τον πλούτο της πόλης και την δεξιοτεχνία των τεχνιτών της, επίσης εδώ βρέθηκε σε επιγραφές η παλιότερη ελληνική νομοθεσία, δυστυχώς εμφύλιες διαμάχες οδήγησαν στην παρακμή της"!!!

Ο αρχαιολογικός χώρος είναι περιφραγμένος και σε πολλά σημεία σκεπασμένος με τα ειδικά δίχτυα προστασίας. Ο λόφος στον οποίο βρίσκεται είναι κατάφυτος με πρίνα, χαρουπιές, που ακόμα κι αν δεν είναι κανείς λάτρης της ιστορίας και της αρχαιολογίας η συνύπαρξη της αρχαίας πέτρας με το καταπράσινο αυτό τοπίο και τη θέα στον κάμπο της Φουρνής στην πίσω πλευρά του είναι αρκετά, για να τον εντυπωσιάσουν!

Στην δωρική πόλη της Δρήρου, που άκμασε την κλασική-ελληνιστική εποχή κι έδωσε σημαντικά ευρήματα.

Συγκίνηση να περπατάς στα αρχαία μονοπάτια στο ειδυλλιακό περιβάλλον της γύρω φύσης

Ο Γιώργος Πόθος μάς ενημερώνει για την ιστορία του τόπου

Αρχαία Δρήρος

Ένα μεγάλο καμίνι ανάμεσα στα αρχαία

Κατεβαίνοντας από τον λόφο του Αγίου Αντωνίου, στον οποίο βρίσκεται η αρχαία Δρήρος

Ο κάμπος της Φουρνής, όπως απλώνεται από κάτω. Πίσω διακρίνεται και το ομώνυμο χωριό

Κατεβαίνοντας θα σταματήσουμε για κολατσιό στο γραφικό εκκλησάκι του Αγίου Γεωργίου κι έπειτα από χωματόδρομο κι επαρχιακή οδό θα επιστρέψουμε στη βάση μας, υπό τη σκέπη της φρεσκοχιονισμένης Σελένας, έχοντας διανύσει 10 χλμ σε 4 περίπου ώρες με τις στάσεις. Ευχαριστούμε τον αρχηγό μας, Χάρη Σιαμπάνη, από την Πεζοπορική Ομάδα της Νεάπολης και κάτοικο της περιοχής, που μοιράστηκε αυτή την ενδιαφέρουσα διαδρομή μαζί μας!