ΠΛΑΚΑ ΕΛΟΥΝΤΑΣ – ΒΡΟΥΧΑΣ – ΜΥΡΩΝΙΚΗΤΑΣ – ΑΦΟΡΕΣΜΕΝΟΣ

Μια απολαυστική πεζοπορία στο ΒΔ άκρο του νομού μας πραγματοποίησε ο Ορειβατικός Σύλλογος Αγίου Νικολάου την Κυριακή 5 Οκτωβρίου από την γραφική Πλάκα Ελούντας απέναντι από τη Σπιναλόγκα ως την κοινότητα του Βρουχά, τον εγκαταλελειμμένο οικισμό του Μυρωνικήτα, το Φάρο του Αφορεσμένου και το παρακείμενο αιολικό πάρκο του Αγίου Ιωάννη και πάλι πίσω! Συνολικά 17 χλμ με ωραία εναλλαγή τοπίων και 28 αποφασισμένους πεζοπόρους!

Ομαδική μας στην μεγάλη πηγάδα κάτω απ' τον Μυρωνικήτα με φόντο τις ακτές και το αιολικό πάρκο!

Ξεκινάμε απ’ το μισοάδειο παρκινγκ της παραλίας της Πλάκας κατά τις 9 η ώρα το πρωί κι ακολουθώντας χωματόδρομους, ασφαλτόδρομους, κατσικόδρομους και παλιά καλντερίμια θα ανέβουμε τα 270 μέτρα περίπου υψομετρικής που μας χωρίζουν από το ψηλότερο σημείο κοντά στο χωριό «Βρουχάς». Το  μέρος φημίζεται για τους ανεμόμυλους καθώς μαστιγώνεται από τους δυνατούς ανέμους, όμως σήμερα ο καιρός μας κάνει το χατίρι: λίγο αεράκι για δροσιά, που κι ένα συννεφάκι για σκιά, ιδανικό σκηνικό για πεζοπορία! Το γραφικό καφενεδάκι  του χωριού είναι φίσκα με κόσμο λόγω Κυριακής μετά την εκκλησία και μας δελεάζει προς στιγμήν!

Ωραία θέα, καθώς ανεβαίνουμε στον κόρφο της Ελούντας!

Βρουχάς, παραδοσιακό χωριό 17 χλμ από Άγιο Νικόλαο και 18 από Νεάπολη. Το όνομά του προέρχεται μάλλον απ' τη λέξη "βρούχος" δλδ μούγκρισμα, πιθανόν απ' το θόρυβο του συνεχώς δυνατού αέρα στην περιοχή, γι' αυτό εξάλλου κι υπάρχουν εδώ πολλοί μύλοι

Έξοδος απ' τον Βρουχά και ΚΑΤΩ: ένας παλιός μύλος στον δρόμο μας (ένας απ' τους πολλούς που έχει η περιοχή)

Με βαριά καρδιά ξεκολλάμε απ’ τον Βρουχά και συνεχίζουμε καθοδική πορεία. Περνάμε από κουφάρια ανεμόμυλων, παλιές δεξαμενές και αγροικίες, μια μεγάλη πηγάδα συλλογής νερού, γεμάτη με χρυσόψαρα  και κάνουμε την πρώτη στάση στον φροντισμένο περίβολο της εκκλησίας της Ανάληψης  του σχεδόν έρημου οικισμού του Μυρωνικήτα. Από εδώ  ακολουθούμε παλιό καλντερίμι, που περνά από ένα πλάτωμα με πάρα πολλές μεγάλες και βαθιές πετρόκτιστες πηγάδες. Εξηγώ στους αλλοδαπούς φίλους μας τη χρήση τους στο παρελθόν και τη σημασία τους στη συλλογή νερού της βροχής σε ένα από τα πιο ξερικά, πετρώδη κι άνυδρα μέρη της Κρήτης. Δεν ξέρω αν κατάλαβαν την αξία του νερού για μας, αφού σε αυτούς δεν έλειψε ποτέ, όμως σίγουρα εντυπωσιαστήκαν από τις μνημειώδεις αυτές κατασκευές!

Χαζεύοντας τη μνημειώδη πηγάδα στον Μυρωνικήτα

Και τα χρυσόψαρά της

Θέσεις για να στέκονται οι στάμνες!!!

Πλατεία Μυρωνικήτα έξω απ' το εκκλησάκι της Ανάληψης, που γιορτάζει μια φορά το χρόνο (21 Μαΐου) μαζεύοντας κόσμο από τα γύρω χωριά

Φεύγοντας απ' τον οικισμό μέσω παλιού καλντεριμιού

Όμορφες παλιές αγροικίες

Ολόκληρη η ομαδική μας πάνω απ' τη μνημειώδη πηγάδα!

Κι άλλη πηγάδα πιο κει

Κατηφορίζουμε κι άλλο  από ‘κατσικομονοπάτια’, ώσπου βρίσκουμε τον αγροτικό παραλιακό δρόμο, που περνάει από την παραλία ‘Μεγάλη Πατσάβρα’ και τη γειτονική ‘Ξεπαπαδιά’ με το εκκλησάκι του Αγίου Διονυσίου να λάμπει κάτω απ’ τον μεσημεριανό ήλιο. Εντυπωσιαζόμαστε από τους βραχώδεις σχηματισμούς και τους μικρούς κόλπους με τα τυρκουάζ νερά, που τα χαίρονται μόνο κάποιοι μοναχικοί ψαράδες. Το ψάρι πρέπει να είναι άφθονο εδώ με τόσες σπηλιές, ξέρες και βράχους! «Κοίτα εκεί ένα κοπάδι, μάλλον είναι κέφαλοι», μου δείχνει η Τερέζα, που αν και μένει στο Τέξας, έζησε πολλά χρόνια της ζωής της εδώ, δίπλα στους ντόπιους ψαράδες. Πραγματικά καμιά δεκαριά μεγάλα ψάρια φαίνονται από ψηλά να τσιμπολογάνε κάτι!!!

ΠΑΝΩ: Κατηφορίζοντας στις βόρειες έρημες ακτές ΚΑΤΩ: Απομονωμένες μακριά από τα τουριστικά κέντρα, τόσο όμορφες μα συνήθως πολύ άγριες. Σήμερα μια ασυνήθιστα απάνεμη μέρα με ήρεμα γαλανά νερά! Εδώ η Μεγάλη Πατσάβρα!

Μονοπάτι που περνά πάνω απ' τις απόκρημνες ακτές οδηγεί στον φάρο

Εκκλησάκι Αγίου Διονυσίου στην παραλία Ξεπαπαδιά

Το εκκλησάκι από μακριά με το ιστιοπλοϊκό που βγήκε βόλτα στα γαλανά νερά

Ακτή Ξεπαπαδιά με μικρό οικισμό και το εκκλησάκι

Περπατώντας παράλληλα με τις ακτές κι ατενίζοντας το γαλάζιο πέλαγος θα φτάσουμε κάποτε και στα ερείπια του φάρου του Αφορεσμένου, μέρος που επισκεπτόμαστε συχνά και κάθε φορά δεν αμελούμε να κάνουμε έκκληση στις αρχές να δουν σοβαρά την αναστήλωση του μοναδικού αυτού μνημείου, που ανεγέρθηκε το 1864 από τη Γαλλική Εταιρία Φάρων, για να οδηγεί τα καράβια με ασφάλεια στον κόλπο του Μεραμπέλλου μακριά από τη μόνιμα φουρτουνιασμένη θάλασσα, που αποτέλεσε και μέρος του θρύλου για το πώς πήρε το όνομά της η περιοχή. 

Οδεύοντας προς τον φάρο μέσα από όμορφα πετρώδη περάσματα

Η ομάδα ξεκουράζεται στην σκιά των βράχων. Αν και φθινοπωρινός ο καιρός ,τέτοια ώρα εξακολουθεί να κάνει πολλή ζέστη κι εδώ σκιά δεν έχει! Στο βάθος φαίνεται ήδη ο Φάρος του Αφορεσμένου αριστερά και στην κορφή του λόφου τα απομεινάρια από την ενετική βάρδια.

Στην τελική ευθεία για τον Φάρο απ' το στενό μονοπάτι

Το κουφάρι του Φάρου,  που ανεγέρθηκε το 1864 από τη Γαλλική Εταιρία Φάρων,

 αργοπεθαίνει σιγά-σιγά χωρίς να νοιάζεται κανείς για την αναστήλωσή του! Κρίμα!

Η ΒΔ πλευρά του

Γραφική παραλία Χωματίστρα δίπλα στον φάρο. Η παράδοση θέλει να πεθαίνει εν πλω και να θάβεται εδώ ο Καϊάφας, ο Εβραίος αρχιερέας, που καταδίκασε τον Χριστό. Η γη όμως δεν ήθελε να τον δεχτεί και τον ξέθαβε συνεχώς, ώσπου μαζεύτηκε πλήθος κόσμου και πλάκωσε τη σωρό του διώκτη του Χριστού με μεγάλες πέτρες. Έτσι η περιοχή ονομάστηκε ‘τόπος του αφορεσμένου’, η δε θάλασσα δεν ηρέμησε ξανά. Ακόμα και τα καράβια απέφευγαν να περάσουν από κοντά κι έκαναν ολόκληρο γύρο. Θρύλος που σκοπό έχει προφανώς να δικαιολογήσει το άγριο κι επικίνδυνο ακρωτήρι και να αποτρέψει τους ναυτικούς να το πλησιάζουν.

Γυρνάμε μετά λίγο πίσω και παίρνουμε το ανηφορικό μονοπάτι, που μας φέρνει στο αιολικό πάρκο. Μια σύντομη στάση ανασύνταξης εδώ στοιβαγμένοι όλοι στην πίσω σκιερή μεριά της μικρής κάτασπρης εκκλησίας του Αγίου Ιωάννη, μιας κι είναι ντάλα μεσημέρι κι ο ήλιος βαράει..

Ανασύνταξη της ομάδας πριν την κατηφόρα στο μικρό κάτασπρο εκκλησάκι του Αγίου Ιωάννη στη μέση του αιολικού πάρκου

Παίρνοντας αριστερά μας τον χωματόδρομο για την Πλάκα Ελούντας

Από εδώ θα πάρουμε –πρώτη φορά- τον παλιό χωματόδρομο που θα μας επιστρέψει πίσω στην αφετηρία από τη βόρεια πλευρά. Διαδρομή φανταστική με την Σπιναλόγκα απέναντι μας καθ’ όλη τη διάρκειά. Κι όταν πλέον φτάνουμε στην Πλάκα μια βουτιά στα δροσερά νερά -βάλσαμο στα καταπονημένα μέλη μας- με θέα το «Νησί των …καταραμένων» θα μας θυμίσει για πολλοστή φορά σε τι ευλογημένο τόπο ζούμε!

Ο οποίος μας προσφέρει συνέχεια θέα στον κόρφο της Ελούντας και τη Σπιναλόγκα από όλες τις πλευρές της

Η Σπιναλόγκα ή Καλυδών, οχυρώθηκε με ιδιαίτερη επιμέλεια από τους Ενετούς, οι οποίοι κατέστρεψαν μέρος της χερσονήσου και δημιούργησαν το νησί. Λόγω της τοποθεσίας του το νησί ήταν ήδη οχυρωμένο από την αρχαιότητα προκειμένου να προστατευθεί η είσοδος στο λιμάνι της αρχαίας πόλης Ολούς. Lέγεται αποδόθηκε στα λατινικά ως spina lunga (σπίνα λούνγκα), που σημαίνει «μακρύ αγκάθι», λόγω του στενόμακρου σχήματος της νησίδας. Τον Ιούνιο του 1715, οι Οθωμανοί πολιορκούν τη Σπιναλόγκα με δύναμη 6.000 ανδρών. Το υπερασπίζονται 160 Βενετοί στρατιώτες και χαΐνηδες, αλλά μάταια. Μετά την παράδοση της Σπιναλόγκας στους Τούρκους, εκατοντάδες από τους αιχμαλώτους χριστιανούς μεταφέρθηκαν στην Κρήτη και πουλήθηκαν ως δούλοι. Με την ίδρυση της Κρητικής Πολιτείας (1898–1913) και μέσα στο πνεύμα του νεωτερικού κράτους, που επέβαλλε την απομόνωση των ασθενών από τον «υγιή» πληθυσμό, αποφασίστηκε το 1903 ο υποχρεωτικός εγκλεισμός όλων των λεπρών της Κρήτης στη νησίδα της Σπιναλόγκας. Η επιλογή της συγκεκριμένης θέσης βασίστηκε στην ύπαρξη εγκαταλειμμένων οθωμανικών κατοικιών, αλλά και στη σκοπιμότητα εκκαθάρισης της περιοχής από τον εναπομείναντα μουσουλμανικό πληθυσμό. Οι πρώτοι ασθενείς μεταφέρθηκαν στη Σπιναλόγκα το 1904. Η βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης στο νησί ξεκινά όταν οι ίδιοι οι ασθενείς ιδρύουν την «Αδελφότητα Ασθενών Σπιναλόγκας Άγιος Παντελεήμων». Από το 1952, το ελληνικό κράτος σχεδιάζει τη σταδιακή κατάργηση των λεπροκομείων και τη δημιουργία κεντρικού θεραπευτηρίου στην Αθήνα. Το 1957, οι τελευταίοι περίπου τριάντα ασθενείς μεταφέρονται στον Αντιλεπρικό Σταθμό του Νοσοκομείου Λοιμωδών Νόσων Αγία Βαρβάρα στην Αθήνα και το Λεπροκομείο της Σπιναλόγκας κλείνει οριστικά. Το 2010 προβλήθηκε απ' το Mega η επιτυχημένη σειρά "Το νησί" βασισμένη στο ομώνυμο best seller της Victoria Hislop. Τα δύο αυτά εμβληματικά έργα έφεραν πολλούς επισκέπτες στην περιοχή, που έκτοτε έχει αναπτυχθεί πολύ τουριστικά! (πηγή Βικιπαίδεια)

Λιγότερο γνωστές, όμως εξίσου σημαντικές οι σπηλιές της περιοχής με τοιχίο στην έξοδο, δείγμα ότι κάποτε χρησιμοποιούνταν πιθανόν για κτηνοτροφικούς σκοπούς!

Παραλία Πλάκας Ελούντας: κάνοντας μπάνιο με θέα τη Σπιναλόγκα!

Proepero Autumnale, μια μικροσκοπική ομορφιά της εποχής

Μια μεγάλη πεζοπορία 17 χλμ σήμερα με συνολική υψομετρική διαφορά γύρω στα 550-600 μέτρα και με πολύ όμορφα τοπία, χορταστική θα έλεγα! Ευχαριστούμε πολύ τον αρχηγό μας, Γιάννη Καλλιβρετάκη για τον όλο σχεδιασμό της. Ο Οκτώβριος μόλις ξεκίνησε δυναμικά και η ορειβατική σεζόν αρχίζει να απογειώνεται!!!

Ευχαριστούμε τον αρχηγό, Γιάννη Καλλιβρετάκη, απ' τις ήρεμες δυνάμεις του Ορειβατικού, πάντα έτοιμος να βοηθήσει όπου τον χρειαστούμε!

ΑΡΧΗΓΟΣ: Γιάννης Καλλιβρετάκης

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: Γιάννης Καλλιβρετάκης, Μαρία Μετζογιαννάκη, Δέσποινα Σαμπροβολάκη

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ - ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΚΕΙΜΕΝΟΥ:

Μαρία Μετζογιαννάκη