ΠΕΖΟΠΟΡΙΑ ΜΟΝΑΣΤΗΡΑΚΙ - ΟΡΟΠΕΔΙΟ ΘΡΥΠΤΗΣ - ΚΑΒΟΥΣΙ

Την τελευταία Κυριακή του Γενάρη η ομάδα μας περπάτησε στο ευρωπαϊκό πεζοπορικό μονοπάτι Ε4, που ανηφορίζει από το Μοναστηράκι στο οροπέδιο της Θρυπτής και συνεχίζει κατηφορικά μέχρι το Καβούσι. Διασχίσαμε μια απόσταση 15,5χλμ, με πανοραμική θέα στο στενότερο σημείο της Κρήτης, στο Λυβικό και στο μικροσκοπικό νησάκι της Ψείρας.

Με ζεστό καιρό και καταγάλανο ουρανό (που μοιάζει σαν να έχουμε περάσει απότομα στην άνοιξη, μετά τις έντονες βροχοπτώσεις/χιονοπτώσεις των προηγούμενων ημερών), ξεκινήσαμε την πορεία μας κοντά από το Μοναστηράκι.

Ο οικισμός Μοναστηράκι βρίσκεται κοντά στην Παχειά ΄Αμμο, σε υψόμετρο 180μ., στις παρυφές του ορεινού όγκου της Θρυπτής. Η ονομασία του οφείλεται, πιθανότατα, σε μικρό μοναστήρι που υπήρχε εκεί από τους πρώτους χριστιανικούς χρόνους, που στην περίοδο της Τουρκοκρατίας, μεταβλήθηκε σε τζαμί. Ο οικισμός βρίσκεται σε μια ειδυλλιακή περιοχή με γάργαρα νερά, πράσινο και απέραντη θέα προς τον κόλπο Μεραμπέλου. Σήμερα έχει ελάχιστους κατοίκους, αλλά υπάρχουν καλαίσθητα τουριστικά καταλύματα, παραδοσιακές ταβέρνες και ανακαινισμένα πετρόκτιστα σπίτια, που οι καμινάδες από πιθάρια τα κάνουν να ξεχωρίζουν. 
Ανάμεσα στο χωριό και τη θάλασσα βρίσκεται η έξοδος του φαραγγιού Χα, ένα επιβλητικό φαράγγι άγριας ομορφιάς, με πολλούς καταρράκτες (ο μεγαλύτερος 215μ.), νεροτσουλήθρες, 26 τεχνικές καταβάσεις και πολύ στενά τοιχώματα με πλάτος μόλις λίγα εκατοστά. Θεωρείται από τα δυσκολότερα φαράγγια της Ευρώπης, καθώς η διάσχιση του απαιτεί ειδικό εξοπλισμό και εκπαίδευση (πρώτη διάσχιση το 1987). Μικρή γεύση από τη μαγεία του φαραγγιού μπορεί να πάρει κάποιος προχωρώντας από την έξοδο του φαραγγιού μερικά μέτρα προς το εσωτερικό του, μέχρι μια μικρή λιμνούλα, που σχηματίζεται στη βάση του τελευταίου καταρράκτη, όπου εντύπωση προκαλούν τα πετρώματα με παράλληλες ραβδώσεις με έντονους χρωματισμούς. 

Με ανηφορική πορεία ακολουθούμε τις χαρακτηριστικές κιτρινόμαυρες πινακίδες του πανευρωπαϊκού μονοπατιού, που ξεκινά από την Ιβηρική χερσόνησο και καταλήγει στον νομό μας. Από στενό μονοπάτι, ανάμεσα από μυρωδάτες φασκομηλιές και θυμάρια, ανεβαίνουμε προς την κορυφή. ΄Οσο ανηφορίζουμε στην πλαγιά η θέα γίνεται όλο και πιο εντυπωσιακή. Μετά μια ώρα ανάβασης, το Μοναστηράκι φαίνεται πολλά μέτρα χαμηλότερα ριζωμένο στον καταπράσινο κάμπο, ενώ το στενότερο σημείο της Κρήτης απλώνεται μπροστά μας ανάμεσα σε δυο πέλαγα: το Κρητικό και το Λιβυκό. 

Αντικρίζουμε από την μια μεριά τον κόλπο του Μεραμπέλλου με τον Άγιο Νικόλαο στο βάθος και την Παχειά ΄Αμμο με το νησάκι της Κόνιδας σε πρώτο πλάνο. Από την άλλη το Λιβυκό πέλαγος με την Ιεράπετρα την νοτιότερη πόλη της Ευρώπης να διακρίνεται ανάμεσα στα αστραφτερά θερμοκήπια.

Συνεχίζουμε την ανάβαση διαγώνια στην πλαγιά και απολαμβάνουμε την πανοραμική θέα από ένα μοναδικό ‘μπαλκόνι’, που η φύση στο πέρασμα των αιώνων έχει σμιλέψει με απαράμιλλη τέχνη. Τεράστια ριζωμένα βράχια με αλλεπάλληλες πλάκες που διαρκώς φαρδαίνουν, καταλήγουν σε μια πλατιά ανισόπεδη γεμάτη κάθετες ρωγμές επιφάνεια, το τέλειο θεωρείο για να καμαρώσεις την Κρήτη να λούζεται στα πέλαγα. Ο κάμπος χωρισμένος σε ακανόνιστα σχήματα από τα καλλιεργημένα χωράφια, τα χιονισμένα Λασιθιώτικα βουνά στο βάθος κάνουν πιο έντονο το λαμπερό γαλάζιο του ουρανού, οι πόλεις και τα χωριά διακρίνονται κάτασπρα σαν ζωγραφιά και όλα αποκτούν -λόγω της απόστασης- άλλη πρωτόγνωρη διάσταση.

Εγκαταλείπουμε το ‘μπαλκόνι’, παίρνοντας μαζί μας πολλές φωτογραφίες, που όμως καταφέρνουν να αιχμαλωτίσουν μόνο μικρά αποσπασματικά κομμάτια της ομορφιάς που αντικρίσαμε και συνεχίζουμε προς το οροπέδιο της Θρυπτής, που βρίσκεται σε υψόμετρο 850μ. 

 

Τα δέντρα πυκνώνουν και ακολουθώντας στενό βραχώδες μονοπάτι στρωμένο με ένα παχύ χαλί από πευκοβελόνες, πεζοπορούμε κάτω από τα σκιερά πεύκα σε ένα από τα λίγα πευκοδάση που έχουν απομείνει στην περιοχή μας. Πολύχρονα θεόρατα δέντρα, που γίνονται ακόμη πιο ξεχωριστά καθώς είναι στολισμένα με ένα σπάνιο είδος γκυ (ένα παρασιτικό φυτό που φυτρώνει πάνω στα κλαδιά τους).  

 ΑΓΙΑ ΑΝΝΑ

Καταλήγουμε στο ξωκλήσι της Αγίας Αννας, ένα μικρό βυζαντινό ναό που κτίστηκε στα τέλη του 14ου αιώνα, μέσα σε ένα πανέμορφο πευκόφυτο τοπίο. Ο προαύλιος χώρος και το εξωτερικό του ναού έχουν ανακαινισθεί, στο εσωτερικό όμως διασώζονται μερικές τοιχογραφίες, με χαράγματα Ενετών περιηγητών.

 ΦΑΡΑΓΓΙ ΧΑ

Από χωματόδρομο προχωρούμε προς το εύφορο οροπέδιο της Θρυπτής και τον ομώνυμο οικισμό, που αποτελείται από πολλές αγροικίες (μαγατζέδες), σκορπισμένες ανάμεσα σε αμπέλια και περιβόλια με οπορωφόρα δέντρα και οι οποίες συνδέονται με ένα δίκτυο από διασταυρούμενους δρόμους. 

Στη μέση περίπου της διαδρομής αντικρίζουμε από ψηλά το επιβλητικό φαράγγι του Χα, που κόβει στα δυο σαν μαχαιριά από γίγαντα τον ορεινό όγκο της Θρυπτής.

Μετά από 2,5 ώρες περπάτημα και έχοντας καλύψει υψομετρική διαφορά 750μ καταλήγουμε δικαιωματικά στη μοναδική ταβέρνα του οικισμού για ένα προγραμματισμένο διάλειμμα, για να απολαύσουμε σπιτικές νοστιμιές με παραδοσιακές συνταγές.

Με ανανεωμένες (και από τη ρακή) δυνάμεις ακολουθούμε το μονοπάτι Ε4 που θα μας οδηγήσει στα χαμηλά, στο Καβούσι, με υψομετρική διαφορά 730μ. Αφήνουμε πίσω μας τον ορεινό οικισμό με τα καρπερά χωράφια να απλώνονται καταπράσινα και τα  γυμνά, φυλλοβόλα δέντρα να περιμένουν την άνοιξη. 

Συνεχίζουμε ανηφορικά για λίγο και στη συνέχεια κατηφορικά από ευδιάκριτο σηματοδοτημένο μονοπάτι που ελίσσεται ανάμεσα στις βουνοπλαγιές. Αφήνουμε πίσω μας τις ψηλότερες κορφές κρυμμένες σε χαμηλά σύννεφα και παρατηρούμε μια μακριά κορδέλα από φιδογυριστούς χωματόδρομους να ξετυλίγεται στα χαμηλότερα βουνά. 

Ατέλειωτες σειρές από πεζούλες συγκρατούν το πολύτιμο γόνιμο χώμα, ενώ σύντομα συναντούμε τους γνώριμους ‘καταπότες’ του τσιμεντένιους δηλ. υδραγωγούς που κατέβαζαν το νερό της βροχής από τα ψηλώματα στον κάμπο. Όλα σημάδια του ανθρώπινου μόχθου αλλοτινών καιρών, που δεν επέτρεπε να μείνει τίποτα ανεκμετάλλευτο στη μάχη της επιβίωσης...

Μόλις οι ορεινοί όγκοι χαμηλώνουν και χωρίζονται διακρίνουμε ανάμεσα από βραχώδεις σχηματισμούς το ‘υπερθέαμα’ του κόλπου του Μεραμπέλλου: το Καβούσι απλωμένο κάτασπρο στον κάμπο με τα αμέτρητα λιόδεντρα, στο μυχό του κόλπου το νησάκι της ‘Ψείρας’ με το αλλόκοτο σχήμα να ξεχωρίζει σαν πολύτιμο θαλασσινό πετράδι και μπροστά από την πόλη του Αγίου Νικολάου μικροσκοπικό το νησάκι των Αγίων Πάντων. Περνάμε από απόσταση από τους υστερομινωικούς οικισμούς του Κάστρου, του Βροντά και του Αζοριά.

ΚΑΒΟΥΣΙ

ΝΗΣΑΚΙ ΨΕΙΡΑ- ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ ΚΑΣΤΡΟ

Ολοκληρώνουμε την πεζοπορία μετά από 7 συνολικά ώρες και έχοντας καλύψει υψομετρική διαφορά ανάβασης/κατάβασης 1480μ. Διασχίζουμε το Καβούσι, το μικρό χωριό της Ιεράπετρας με τις λουλουδιασμένες αυλές και τους ομορφοστρωμένους με καλντερίμι δρόμους, χτισμένο στους πρόποδες δυο επιβλητικών βουνών, μέσα σε κάμπο πνιγμένο στα λιόδεντρα. ‘Καβούσι’ στην κρητική διάλεκτο είναι το μέρος που μαζεύεται το νερό. 

   

Με αυτοκίνητα που είχαμε φροντίσει να μας περιμένουν, οι οδηγοί μεταφέρονται στην αφετηρία για να παραλάβουν τα οχήματα τους, ενώ ανανεώνουμε το ραντεβού για την επόμενη Κυριακή για μια ακόμη συναρπαστική πεζοπορία.

ΑΡΧΗΓΟΣ: Γιώργος Μιχαηλίδης
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: Γιάννης Πάγκαλος, Λεωνίδας Κλώντζας
ΒΙΝΤΕΟ: Γιάννης Πάγκαλος
ΧΑΡΤΗΣ: Γιάννης Πάγκαλος
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ: Ελένη Λάμπρου

ΧΑΡΤΗΣ ΔΙΑΔΡΟΜΗΣ