Σε
όμορφα Στειακά χωριά περπάτησε η ομάδα του Ορειβατικού Συλλόγου Αγίου Νικολάου,
την Κυριακή 21 Ιουνίου 2020. Με αφετηρία το χωριό Σφάκα και τερματισμό στον
παραλιακό οικισμό Μόχλος, ανακαλύψαμε γραφικά ξωκλήσια με εκπληκτική θέα στο Αιγαίο, παλιούς
νερόμυλους και βενετσιάνικους πύργους (!) και θαυμάσαμε την άγρια ομορφιά της
βόρειας ακτογραμμής του νησιού μας με τις δυσπρόσιτες παραλίες.
Η
διαδρομή μας ξεκίνησε από το όμορφο χωριό της Σφάκας, που βρίσκεται στην εθνική
οδό Αγίου Νικολάου-Σητείας.
Σύμφωνα με την τοπική παράδοση, το χωριό οφείλει το όνομα του στις πικροδάφνες. ΄Οπως λένε οι ντόπιοι, στον ίσκιο μιας σφάκας
(πικροδάφνης) κάθονταν οι 'περασάρηδες' να ξεκουραστούν. Από τη συνεχή χρήση
της φράσης "θα κάτσομε στη σφάκα", καθιερώθηκε η ονομασία
"Σφάκα" για ολόκληρο τον οικισμό. Χτισμένη
ανάμεσα στο βουνό και τη θάλασσα, η Σφάκα εντυπωσιάζει με την επιβλητική
εκκλησιά της και τα κάτασπρα σπίτια της που απλώνονται σε δυο ξεχωριστές
γειτονιές, τριγυρισμένα από ένα καταπράσινο κάμπο με ελιές.
Νωρίς
το πρωί, από μονοπάτι και χωματόδρομους ανάμεσα από καλλιεργημένα χωράφια με
φορτωμένα λιόδεντρα, κατευθυνθήκαμε ανατολικά ακολουθώντας αρχικά πορεία παράλληλα
με τον ΒΟΑΚ και στη συνέχεια βόρεια. Στη διαδρομή παρακολουθήσαμε την έκλειψη
του ήλιου, ένα φωτεινό δακτύλιο γύρω από το σκοτεινιασμένο φεγγάρι (Δακτυλιοειδής
έκλειψη), που συμβαίνει όταν η Σελήνη είναι πολύ μακριά από τη Γη για να
καλύψει τελείως τον δίσκο του Ήλιου.
Στις
9.15 φτάσαμε και ξαποστάσαμε στο ξωκλήσι του Αγίου Γεωργίου Τουρλωτής με καταπληκτική
θέα στις ακτές. Στη συνέχεια ακολουθήσαμε το δρόμο Τουρλωτής- Μόχλους και στρίψαμε
δεξιά για "Κοινοπόταμο" (κοινός ποταμός Σφάκας Μυρσίνης). Το ρυάκι είχε ακόμη
κάμποσο τρεχούμενο νερό και υπήρχαν και 2-3 στέρνες-βιότοποι με βατράχια και
λιβελούλες. Ανακαλύψαμε και ένα παλιό
νερόμυλο, εξαφανισμένο μέσα στις πυκνές πρασινάδες και τα αναρριχώμενα φυτά. Μόνο
η βαριά μυλόπετρα, πεταμένη έξω παρατημένη, και άχρηστη μας θύμισε αλλοτινούς
καιρούς…
Ξεκουραστήκαμε
απολαμβάνοντας την δροσιά του νερού και της βλάστησης και κατόπιν πήραμε μονοπάτι ανάμεσα σε φουντωτά
δέντρα και κήπους. Περίπου στις 10.30 φτάσαμε στην εκκλησία της Ανάληψης
Μυρσίνης, με τον όμορφο προαύλιο χώρο με τα σκιερά αλμυρίκια και την πανοραμική
θέα.
Στη
συνέχεια κατευθυνθήκαμε προς το ξωκλήσι του Αγίου Αντωνίου και τον παρακείμενο
ενετικό πύργο.
Ο Πύργος
των Κορνάρων ή Πύργος του Αγίου Αντωνίου βρίσκεται Β.Α του χωριού Μυρσίνη.
Είναι ένας μικρός τετράγωνος πετρόκτιστος πύργος που χτίστηκε περί τον 16ο
αιώνα και μάλλον χρησιμοποιήθηκε σαν παρατηρητήριο κατά την περίοδο της
Ενετοκρατίας και της Τουρκοκρατίας. Είναι πιθανό να ανεγέρθηκε σαν οχυρή
κατοικία (πυργόσπιτο), κάτι το οποίο συνήθιζαν οι αρχοντικές οικογένειες της εποχής που
ζούσαν στην ύπαιθρο και πιστεύεται ότι χρησιμοποιήθηκε για προστασία της
περιοχής, λόγω των συχνών πειρατικών και τουρκικών επιδρομών. Κατά την
επανάσταση ενάντια στους Οθωμανούς του 1897, οι ντόπιοι φοβήθηκαν μήπως οι
Τούρκοι καταλάβουν και εκμεταλλευτούν το πύργο και για αυτό προσπάθησαν να τον
κατεδαφίσουν με δυναμίτες. Ο πύργος υπέστη σοβαρές ρωγμές και σε μια μεγάλη
κακοκαιρία του 1918 ένα μεγάλο τμήμα του κατέρρευσε γκρεμίζοντας εν μέρει και
τον παρακείμενο ναό του Αγίου Αντωνίου, πολύ σύντομα όμως ο ναός ξαναχτίστηκε
με τη σημερινή μορφή του. Η οικοδόμηση του αρχικού ναού του Αγίου Αντωνίου
ανάγεται με επιφύλαξη στη Βυζαντινή εποχή. Στο εσωτερικό του ναού υπάρχει
χαραγμένη με το χέρι η φράση «Βιτζεντζο Κορνάρος 1677». Προφανώς δεν πρόκειται
για τον ποιητή του Ερωτόκριτου, αλλά για κάποιον συνονόματό του, που μάλλον
ήταν και αυτός γόνος της εξελληνισμένης αρχοντικής οικογένειας των Κορνάρων.
Στο μεσαιωνικό αυτό graffiti οφείλεται και η ονομασία του πύργου. Τη δεκαετία
του 1990 ο πύργος αναστηλώθηκε και είναι επισκέψιμος.
Στον
Πύργο και στον Ναό μας ξενάγησε ο κ. Νίκος Μακρυνάκης, καλλιτέχνης του πηλού,
παλιός πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου και διοργανωτής των μεγάλων συναυλιών
που γινόταν παλιότερα στη Μυρσίνη με γνωστούς καλλιτέχνες. Μας άνοιξε και
επισκεφθήκαμε την εκκλησία και στη συνέχεια τον αναπαλαιωμένο, τριώροφο πύργο. Ευχαριστούμε
τον κ. Γιώργο Μέντζο, νυν πρόεδρο του Συλλόγου που μας έστειλε το κλειδί, καθώς
και τον κ. Αντώνη Μανιαδάκη που με προσωπική εργασία συνέβαλε στην ανακαίνιση.
Αφήσαμε
πίσω μας τον βουβό πύργο με ιστορίες για γενοβέζους ιππότες και αιμοβόρους
πειρατές φυλαγμένες πίσω από τους χοντρούς πέτρινους τοίχους του και συνεχίσαμε
ανατολικά. Αρχικά ακολουθήσαμε ανηφορική
πορεία και κατόπιν στρίψαμε αριστερά και κατηφορίσαμε ατενίζοντας τον
επιβλητικό βράχο του "Κάστελλα". Προσεγγίσαμε τον απότομο, μυστηριώδη λόφο, που οι παρυφές του καταλήγουν
στη θάλασσα, δημιουργώντας ένα φυσικό διαχωριστικό όριο. Αποφασίσαμε να μην
κατεβούμε μέχρι κάτω στην παραλία του "Χαλινομούρη" για μπάνιο, για να αποφύγουμε την καθυστέρηση, με τον φόβο ότι η ζέστη
θα δυσκόλευε περισσότερο την ανηφορική πορείας της επιστροφής.
Ακολουθήσαμε
πορεία παράλληλη με την ακτογραμμή, περνώντας από γραφικές κι απότομες ακτές
(Λιναρές, Βαρκοτόπι, Χαλικιάς, Λούτρες) , με τελικό προορισμό την αμμουδερή παραλία στο Μόχλος. Δεν
προσεγγίσαμε τις παραλίες, που ήταν πολύ κυματώδεις καθώς είναι πολύ εκτεθειμένες
στον αέρα, απολαύσαμε όμως την άγρια και περήφανη ομορφιά του τοπίου με τους σκουρόχρωμους
βράχους να σχηματίζουν υπέροχες δαντελωτές ακτές, αποτέλεσμα της αιώνιας πάλης τους με τα κύματα. Αν και το βοριαδάκι που φυσούσε μας στέρησε
την δροσιά της θάλασσας, διευκόλυνε την πορεία της επιστροφής, που λόγω της
ανηφόρας και της μεσημεριανής ζέστης ήταν πιο κουραστική.
Στην
περιοχή "Λιναρές" κάναμε σύντομη στάση στο νερόμυλο που βρίσκεται πάνω στο δρόμο
και περπατώντας παραλιακά φτάσαμε στις 1:30 το μεσημέρι στο Μόχλος. Πριν φτάσουμε
στον προορισμό μας, οι οδηγοί μεταφέρθηκαν ‘καροτσάδα’ με αγροτικό αυτοκίνητο στην αφετηρία
για να παραλάβουν τα οχήματα τους, ενώ οι υπόλοιποι απολαύσαμε την χαλαρωτική
δροσιά της θάλασσας και την μοναδική θέα προς τα κοντινά ακατοίκητα
νησάκια.
Ο
Μόχλος είναι ένα γραφικό χωριό, που διατηρεί ακέραια τα παραδοσιακά στοιχεία
του και αποτελεί ιδανικό προορισμό για ήρεμες διακοπές. Βρίσκεται απέναντι
(μόλις 150μ.) από το νησάκι του Αγίου Νικολάου, με το ομώνυμο εκκλησάκι. Το μικροσκοπικό
νησάκι, μαζί με το κοντινό νησάκι της Ψείρας, την μινωική περίοδο, ήταν σημαντικά λιμάνια καταφυγής για τους μινωίτες ναυτικούς που ταξίδευαν προς την Ανατολή.
Ανανεώσαμε
το ραντεβού για την επόμενη Κυριακή με μια ξεχωριστή πεζοπορία σε 17 διάσημες αλλά
και απρόσιτες παραλίες του Λυβικού, στο νότο
του νομού Ρεθύμνου. Πήραμε το δρόμο της επιστροφής, με την ικανοποίηση που χαρίζει
μια πλούσια σε εντυπώσεις εμπειρία. Σε περίπου 5 ώρες περπατήσαμε περισσότερο από
15χλμ, στην περιοχή ανάμεσα στα χωριά Σφάκα-Τρουλωτή-Μυρσίνη-Μόχλος της ανατολικής Κρήτης, ανακαλύπτοντας
για μια ακόμη φορά τον πλούτο και την μαγευτική ομορφιά του τόπου μας.
ΑΡΧΗΓΟΣ:
Μαρία Μετζογιαννάκη
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ-ΒΙΝΤΕΟ:
Γιάννης Πάγκαλος
ΧΑΡΤΗΣ:
Λεωνίδας Κλώντζας
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ: Ελένη Λάμπρου
ΧΑΡΤΗΣ ΔΙΑΔΡΟΜΗΣ
Powered by Wikiloc
