ΠΕΖΟΠΟΡΙΑ ΜΥΡΣΙΝΗ - ΑΓΡΙΛΟΣ - ΜΕΣΑ ΜΟΥΛΙΑΝΑ

Δυο από τα πιο όμορφα χωριά της Ανατολικής Κρήτης επισκέφτηκε η ομάδα του Ορειβατικού Συλλόγου Αγίου Νικολάου, την Κυριακή 16 Φεβρουαρίου. 

Περπατήσαμε στην περιοχή της επαρχίας Σητείας, ακολουθώντας μια κυκλική διαδρομή μήκους 15,2χλμ. Ξεκινήσαμε από το γραφικό χωριό της Μυρσίνης, ανηφορίσαμε προς την περιοχή Αγριλός, διασχίσαμε την ρεματιά του Κεφαλοβρυσίου, συνεχίσαμε μέχρι τα Μέσα Μουλιανά και επιστρέψαμε στην αφετηρία μετά από περίπου 5 ώρες. Μοιραστήκαμε μια ενδιαφέρουσα πεζοπορία, ανάμεσα από γραφικά χωριά, τριγυρισμένα από καταπράσινη φύση, με εκπληκτική θέα στον κόλπο του Μεραμπέλλου, με βυζαντινά εκκλησάκια και ίχνη από το παρελθόν που σε ταξιδεύουν αιώνες πίσω.

 ΜΥΡΣΙΝΗ ΑΠΟ ΨΗΛΑ

Η Μυρσίνη βρίσκεται στον βόρειο οδικό άξονα Κρήτης, 23 χλμ μακριά από τη Σητεία, σε υψόμετρο 330μ με καταπληκτική θέα στον κόλπο του Μεραμπέλλου και σε υπέροχα ηλιοβασιλέματα. Στην περιφέρεια της Μυρσίνης, υπάρχουν κατάλοιπα της ανθρώπινης παρουσίας που χρονολογούνται από το 3000π.Χ. από την Μινωική περίοδο και ενδείξεις για χρήση του χώρου κατά τους Ρωμαϊκούς χρόνους. Το πρώτο μισό του 19ου αιώνα, στην περιφέρεια της Μυρσίνης υπήρχαν επτά συνοικισμοί–μετόχια και μεμονωμένες κατοικίες, με το πέρασμα των χρόνων όμως οι κάτοικοι των συνοικισμών συγκεντρώθηκαν στον Άγιο Γεώργιο. Μετά το 1916 (όταν οι κάτοικοι είχαν ως επί το πλείστον συγκεντρωθεί στον Άγιο Γεώργιο), αποφασίστηκε να δοθεί στο σχεδόν ενοποιημένο χωριό το όνομα «Μυρσίνη». Αφορμή για την ονομασία έδωσε μια τεράστια μυρτιά που υπήρχε στο δυτικό άκρο του χωριού. Επίσημα δόθηκε το όνομα «Μυρσίνη» στο χωριό το 1928, οπότε αναγνωρίστηκε σαν κοινότητα. Η Μυρσίνη θεωρείται νέο χωριό κι αυτό φαίνεται από το γεγονός ότι η θέα προς και από τη θάλασσα είναι απρόσκοπτη, ενώ όλα τα άλλα χωριά της περιοχής δεν φαίνονται από το γιαλό για το φόβο των πειρατών.   

Βορειοανατολικά του χωριού, κοντά στη θάλασσα βρίσκεται, ένας μεσαιωνικός πύργος γνωστός ως Πύργος του Κορνάρου ή Πύργος του Αγίου Αντωνίου (από την παρακείμενη εκκλησία). Πιθανό να ανεγέρθηκε ως οχυρή κατοικία (πυργόσπιτο) από αρχοντική οικογένεια ή για φρούρηση της περιοχής, λόγω των συχνών πειρατικών και τούρκικων επιδρομών Ο Πύργος καταστράφηκε εν μέρει κατά την επανάσταση του 1897, όταν οι κάτοικοι προσπάθησαν να τον κατεδαφίσουν με δυναμίτη, για να μην χρησιμοποιηθεί από τους Τούρκους. Ο πύργος υπέστη ρωγμές και δεν ξαναχρησιμοποιήθηκε μέχρι την αναστύλωση του το 1999. Είναι επισκέψιμος από το 2007.

Αφήσαμε τα αυτοκίνητα μας στο χώρο στάθμευσης στη Μυρσίνη και ξεκινήσαμε στις 9:45  την περιπλάνηση μας στα γραφικά σοκάκια του χωριού. Χτισμένο σε μια μοναδική τοποθεσία, το χωριό είναι κυριολεκτικά ένα "φυσικό μπαλκόνι" με εκπληκτική θέα στον κόλπο του Μεραμπέλλου, την πόλη του Αγίου Νικολάου και την Ελούντα, με τη ματιά να πλανιέται ανεμπόδιστα από το πιο μακρινό σημείο το ακρωτήρι του Αφορεσμένου μέχρι  πιο κοντά στο Μόχλος και τα ακατοίκητα νησάκια της Ψείρας και του Ψύλλου.

Ακολουθούμε ντόπιο αρχηγό, πρόθυμο να μοιραστεί μαζί μας τις ομορφιές του τόπου του, σε μια εύκολη διαδρομή κυρίως πάνω σε χωματόδρομους, που πρώτη φορά ακολουθεί η ομάδα μας. Ο καιρός χειμωνιάτικος και ο ουρανός σκεπασμένος με μολυβένια σύννεφα, που ευτυχώς δεν έφεραν βροχή. Περιδιαβαίνουμε τα σοκάκια του χωριού απολαμβάνοντας την πανοραμική θέα, που ο γκρίζος ουρανός και το μουντό φως χρωματίζει με μια μελαγχολική πινελιά. 

 ΑΓΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, ΜΥΡΣΙΝΗΣ

Διασχίζουμε το χωριό περνώντας από την παλιά, με σπάνιο αρχιτεκτονικό ρυθμό εκκλησία του Αγίου Γεωργίου, στην οποία γινόταν εκείνη την ώρα η κυριακάτικη λειτουργία. Στον περίβολό της υπάρχει το κτίριο του παλιού Δημοτικού Σχολείου, σήμερα χώρος της ενορίας. Η εκκλησία, σήμα κατατεθέν της Μυρσίνης, κτίστηκε το 1831 κι έχει επιγραφές και στις δυο προσόψεις της. Η θέα από τον περίβολό της είναι μαγευτική.  Περνάμε από την κεντρική κρήνη του χωριού και συνεχίζουμε μέχρι την περίφημη ‘Φάμπρικα’, το ανακαινισμένο από τον Πολιτιστικό Σύλλογο Μυρσίνης παλιό εργοστάσιο με την κινητή πτυσσόμενη σκεπή, το οποίο χρησιμοποιείται  για πολιτιστικές και άλλες δραστηριότητες του χωριού και της περιοχής.  

 ΤΡΟΥΛΩΤΗ, στο βάθος

Ακολουθούμε τον παλιό δρόμο που οδηγεί περιφερειακά της Μυρσίνης. ΄Οπως μας είπαν οι ντόπιοι, παλιά, η εθνική οδός από Σητεία σταματούσε εδώ και συνεχιζόταν από Τουρλωτή ξανά για Άγιο Νικόλαο. Στο ενδιάμεσο διάστημα, μουλάρια και γαϊδούρια μετέφεραν ταξιδευτές και αποσκευές.

ΠΑΛΙΑ ΕΘΝΙΚΗ ΟΔΟΣ

 ΣΤΟ ΔΡΟΜΟ ΓΙΑ ΑΓΡΙΛΟ

ΑΜΠΕΛΙ στον ΑΓΡΙΛΟ

Στη συνέχεια κινηθήκαμε ανηφορικά παίρνοντας τον αγροτικό δρόμο προς το ύψωμα του Αγριλού, που βρίσκεται σε υψόμετρο 595μ. Ιδανική τοποθεσία για αμπελοκαλλιέργεια, η περιοχή είναι κατάφυτη με αμπέλια από τα οποία παράγεται το ξακουστό ντόπιο κρασί. Από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα στις βουνοπλαγιές ετούτες ευδοκιμούν εκλεκτές ποικιλίες σταφυλιών και ανέκαθεν η περιοχή ήταν γνωστή για τα εξαιρετικά κρασιά της (κόκκινο και λευκό μοσχάτο), αλλά και για τους μερακλήδες κατοίκους της. Λόγω της χθεσινής βροχής που

συνέχισε ως τα ξημερώματα, διακρίναμε μόνο ένα αγρότη να κλαδεύει τα καρπερά κλήματα. Όσο ανηφορίζουμε η θέα στη θάλασσα χάνεται απ’ τα μάτια μας, αντίθετα βλέπουμε τα βουνά της περιοχής σκεπασμένα από σύννεφα. Φτάσαμε στην κορυφή κι αρχίσαμε σιγά-σιγά να κατηφορίζουμε προς τα Μέσα Μουλιανά, ενώ από ψηλά διακρίνουμε τα Έξω Μουλιανά και τον κάμπο που συνδέει τα δυο χωριά γεμάτο με πορτοκαλιές κι ελιές. 

Προχωρήσαμε ως την πηγή του Κεφαλοβρυσίου με το γάργαρο νερό και τις λιμνούλες με τα χρυσόψαρα. 

ΚΕΦΑΛΟΒΡΥΣΗ

Κάναμε ένα σύντομο διάλειμμα για ξεκούραση, απολαμβάνοντας τον χαλαρωτικό ήχο του τρεχούμενου νερού και την οργιώδη βλάστηση και στη συνέχεια κατευθυνθήκαμε προς τα Μέσα Μουλιανά. 

Τα Μέσα Μουλιανά βρίσκονται σε υψόμετρο 400μ, σε μια κατάπράσινη τοποθεσία με τρεχούμενα νερά, πάνω στον βόρειο οδικό άξονα και απέχουν από τη Σητεία 19χλμ.

Σύμφωνα με μαρτυρίες παλιότερων κατοίκων, το χωριό πήρε το όνομά του από έναν Τούρκο Πασά με την ονομασία ” Μουλά ”, επειδή όμως υπήρχαν δύο οικισμοί, αποφασίστηκε ότι το ένα χωριό θα ονομαστεί Μέσα και το άλλο Έξω Μουλιανά.

Στην περιοχή έχουν έρθει στο φως σημαντικά αρχαιολογικά ευρήματα. Στην τοποθεσία “Σελλάδες” το 1903 έχουν ανασκαφεί δύο Μινωικοί θολωτοί τάφοι της ύστερο-μινωικής εποχής με πλούσια ευρήματα. Στο κέντρο του χωριού βρίσκεται μία θαυμάσια κρήνη από την περίοδο της Τουρκοκρατίας με την ονομασία “Κυμέρι”.  Το χωριό είναι γνωστό από την αρχαιότητα, για το εξαιρετικό κρασί που προέρχεται από λιάτικο σταφύλι, που καλλιεργείται σε αμπελώνες στην περιοχή “Αγριλός”. Τη σύγχρονη εποχή το χωριό ξεχωρίζει με τα γραφικά του σοκάκια με τις λουλουδιασμένες αυλές και με τα φιλόξενα καφενεία του πάνω στην εθνική οδό.

 ΜΕΣΑ ΜΟΥΛΙΑΝΑ, από ψηλά

 ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ

Ξεναγηθήκαμε στο χωριό, περάσαμε από το μικρό εκκλησάκι του Αγίου Νικολάου κτισμένο δίπλα στο βράχο και καταλήξαμε στην περίφημη εκκλησία του Θεολόγου. Εκεί συναντήσαμε τυχαία τον πρώην Δήμαρχο Σητείας, Νικο Πετράκη, που μας έδωσε ενδιαφέρουσες πληροφορίες για τον ναό: τρίκλητη βυζαντινή εκκλησία, αφιερωμένη σε Άγιο Χαράλαμπο, Θεολόγο κι Αγία Τριάδα με σπάνια εικονογράφηση στο τέμπλο από την Παλαιά Διαθήκη, όπου εικονίζονται γυμνές μορφές με ασυνήθιστη πλαστικότητα για βυζαντινή εικονογραφία, αποτέλεσμα επίδρασης μάλλον από τη δυτική τέχνη μέσω Βενετών. Κάτι ασυνήθιστο επίσης στην τοιχοδομία του ναού είναι οι εσοχές (τρύπες) με ενσωματωμένα σταμνιά μάλλον για να σπάνε τον αντίλαλο από την ψαλμωδία. Δυστυχώς δεν μπορέσαμε να δούμε το ναό εσωτερικά παρά μόνο θαυμάσαμε την αρχιτεκτονική του απ’ έξω.

ΘΕΟΛΟΓΟΣ

 

Ο παγωμένος βοριάς μας ανάγκασε να αφήσουμε το φιλόξενο χωριό και επιστρέψαμε στην αφετηρία απ’ την παλιά εθνική οδό ατενίζοντας το αφρισμένο πέλαγος και θαυμάζοντας τις ακτογραμμές της περιοχής: Χαλινομούρη, Κάστελλα, τον ναό του Αγίου Αντωνίου με τον ενετικό πύργο του Κορνάρου δίπλα του, σχεδιάζοντας με το μυαλό μας καλοκαιρινές εξορμήσεις  στα παράλια πια, για να δούμε από κοντά και αυτά τα μέρη.

Η εκδρομή μας τέλειωσε με γεύμα σε παραδοσιακή ταβέρνα στη Μυρσίνη, με καταπληκτική θέα στην αγριεμένη θάλασσα, όπου μείναμε ως αργά, αφού τυχαία συναντηθήκαμε με διερχόμενη παρέα μουσικών και το ρίξαμε στο χορό και στο τραγούδι.

Ευχαριστούμε τον κύριο Πετράκη και τις κυρίες Αντωνέλα Ψαρουδάκη, Anne Lebroun και Τάνια Ρούσεβα, που μας έδωσαν σημαντικές πληροφορίες και μας ξενάγησαν στην περιοχή, καθώς και το Μανώλη και τη Βάσω απ’ την ταβέρνα για την εξυπηρέτησή τους.

ΑΡΧΗΓΟΣ: Μαρία Μετζογιαννάκη

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: Γιάννης Πάγκαλος

ΒΙΝΤΕΟ: Γιάννης Πάγκαλος

ΧΑΡΤΗΣ: Γιάννης Πάγκαλος

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ: Ελένη Λάμπρου, Μαρία Μετζογιαννάκη 

ΧΑΡΤΗΣ ΔΙΑΔΡΟΜΗΣ

  ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΜΑΘΗΤΕΣ ΤΟΥ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΤΡΟΥΛΩΤΗΣ

ΤΕΥΧΟΣ 17- ΦΕΒΡ 2008: Ο ΤΟΠΟΣ ΜΑΣ

Ο Άγιος Θεολόγος στα Μ. Μουλιανά

Το σχολείο μας με την επιμέλεια του κύριου Παπίδη, του θεολόγου μας, έχει αναλάβει το πρόγραμμα «Ορθόδοξη Ναοδομία και Αρχιτεκτονική». Γι’ αυτό και την Παρασκευή 18.01.08 κατά τη διάρκεια της εκδρομής μας επισκεφτήκαμε το ναό του Αγίου Θεολόγου, ο οποίος βρίσκεται στα Μ Μουλιανά. Αυτός ο ναός είναι ο πολιούχος του χωριού, αλλά και η πιο παλιά εκκλησία επίσης. Εκεί μας περίμενε και μας ξενάγησε ο πατήρ,  Εμμανουήλ Φουντουλάκης και τον ευχαριστούμε θερμά γι’ αυτό.

Από την τεχνοτροπία των αγιογράφων, που  είναι Κρητικής σχολής, υποθέτουμε ότι αγιογραφήθηκε την εποχή της Βενετοκρατίας. Η αρχιτεκτονική ωστόσο είναι βυζαντινή. Η εκκλησιά σήμερα είναι πολύ πιο μεγάλη από τότε που χτίστηκε και είναι τρίκλητη: από δεξιά ο Άγιος Χαράλαμπος που το τέμπλο του είναι από χρυσό, στη μέση ο Άγιος Θεολόγος και στ’ αριστερά η Αγία Τριάδα.

Ο τρούλος στο κέντρο συμβολίζει τον ουρανό. Στη κόγχη του ιερού βρίσκεται  ο Χριστός με το Ευαγγέλιο και τους Ιεράρχες και μπροστά τους η Αγία Τράπεζα. 

Η εκκλησιά έχει πολλές εικόνες και μια του Θεολόγου η οποία είναι καμένη -υποθέτουν οι χωρικοί ότι είναι και η πιο παλιά. Στο κεντρικό τέμπλο εικονίζεται δεξιά ο Χριστός, αριστερά η Πανάγια και αριστερά της ο Θεολόγος ο οποίος είναι και ο τιμώμενος της εκκλησιάς. Πάνω τους βρίσκονται οι Απόστολοι και πιο πάνω εικόνες από τη ζωή του Χριστού. Αυτή η διάταξη των εικόνων βρίσκεται σε όλες τις Ορθόδοξες εκκλησιές.

  Κάτι ωστόσο που κάνει την εκκλησιά ξεχωριστή είναι οι εικόνες  που αναπαρασταίνουν σκηνές από το Ευαγγέλιο με σχεδόν γυμνές μορφές και με πλαστικότητα ασυνήθιστη για την αγιογραφία μας. Αυτή η τεχνοτροπία είναι επίδραση της Βενετοκρατίας από τη Δύση. Σε ελάχιστες εκκλησιές υπάρχουν τέτοιες εικόνες Αλλά κάτι ακόμα πιο παράξενο, το οποίο  και ανακαλύφτηκε  από την τελευταία  ανακαίνιση του ναού, πριν περίπου 5 χρόνια, είναι η τεχνική με τις τρύπες στα πάνω τοιχώματα, όπου μέσα υπάρχουν σταμνιά για να σπάνε τον αντίλαλο και να ακούγεται καλύτερα όταν ψέλνουν στην εκκλησία. 

Σήμερα η εκκλησία είναι αρκετά μεγάλη και  δεν αντιμετωπίζει κανένα πρόβλημα. Είναι μια εκκλησιά με πολύ παλιά ιστορία για την οποία και οι κάτοικοι του χωριού είναι πολύ υπερήφανοι.

Κείμενο κ’ επεξεργασία στον Η/Υ: Παρούσεβα Ραντοστίνα, Μέσα Μουλιανά, Β’ τάξη,

  

ΤΕΥΧΟΣ 22- ΔΕΚ.2008

Ο τόπος μας Μυρσίνη 

Το χωριό μου είναι η Μυρσίνη, η οποία έχει κτιστεί στους πρόποδες πλαγιάς, σε υψόμετρο 561 μέτρων κι έχει πληθυσμό 168 άτομα. Έχει πανοραμική θέα στον κόλπο του Μεραμβέλου και φανταστικό ηλιοβασίλεμα. Οι κάτοικοί του ασχολούνται οι περισσότεροι με τη γεωργία (ελιές, αμπέλια). Στο κέντρο του χωριού μας υπάρχει η εκκλησία του Αγίου Γεωργίου, μοναδική στην περιφέρειά μας, κτισμένη το έτος 1831 με σπάνιες εικόνες και πέτρινες επιγραφές στις δύο προσόψεις.

Στη Μυρσίνη λειτουργεί επίσης ο Προοδευτικός Σύλλογος, ο οποίος ιδρύθηκε το 1984 με πολλές δραστηριότητες (συναυλίες, κινηματογραφικές προβολές, πάρτυ  κ.λ.π.) και ο Πολιτιστικός Σύλλογος Γυναικών που ιδρύθηκε το έτος 2006 με πολλές δραστηριότητες κι αυτός (τοπικές γιορτές, διαλέξεις, σεμινάρια, κατασκευή μνημείου ηρώων στην εκκλησία κ.λ.π.)

Οι άνθρωποι του χωριού μου είναι φιλήσυχοι, ευγενικοί και μεγαλόψυχοι. Το χωριό μου το αγαπώ πάρα πολύ, γιατί σ’ αυτό γεννήθηκα και ζω!

Τις παραπάνω πληροφορίες της πήρα από την κυρία Πόπη Φραγκιαδάκη, πρόεδρο πολιτιστικού συλλόγου γυναικών, την οποία κι ευχαριστούμε πολύ!

Φωτεινή Βασιλειάδη, Μυρσίνη, Α’ τάξη (κείμενο και φωτογραφίες).