Πεζοπορία προς την Μονή Παναγίας Φανερωμένης διοργάνωσε –όπως κάθε χρόνο- για τους φίλους και τα μέλη του σωματείου ο Ορειβατικός Σύλλογος Αγίου Νικολάου. Το απόγευμα της Κυριακής 9 Αυγούστου 2020, ανηφορίσαμε προς το μοναστήρι που βρίσκεται φωλιασμένο σε μια απότομη βουνοπλαγιά της Δίκτης, σε υψόμετρο 540μ.
Η Μονή Φανερωμένης ή Παναγία Γουρνιών βρίσκεται κοντά στο μινωικό οικισμό στα Γουρνιά, Β.Δ της Παχειάς ΄Αμμου και 24 χλμ νότια του Αγίου Νικολάου. Είναι ανδρική μονή, με δίκλιτη εκκλησία, αφιερωμένη στην Κοίμηση της Θεοτόκου και στη Ζωοδόχο Πηγή. Το καθολικό της Μονής είναι κτισμένο μέσα σε μια σπηλιά. Το ιερό επικοινωνεί με δεύτερο σπήλαιο, από το οποίο ρέει νερό που χρησιμοποιείται ως αγίασμα. Σύμφωνα με την παράδοση μέσα στο σπήλαιο "φανερώθηκε" η εικόνα της Θεοτόκου σε ένα βοσκό και έτσι το μοναστήρι ονομάστηκε Παναγία Φανερωμένη. Αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα προσκυνήματα της Ανατολικής Κρήτης και ιδιαίτερα την περίοδο του δεκαπενταύγουστου, οπότε καθημερινά συρρέει πλήθος πιστών, πολλοί από τους οποίους ανεβαίνουν με τα πόδια. Δεν είναι γνωστό πότε ακριβώς ιδρύθηκε το μοναστήρι, όμως σύμφωνα με τις ιστορικές ενδείξεις ιδρύθηκε κατά τη νεοβυζαντινή περίοδο, δηλ. πριν από την κατάληψη της Κρήτης από τους Ενετούς. Η οχυρή θέση και η φρουριακή μορφή του μοναστηριού επιβεβαιώνει τον αμυντικό χαρακτήρα της μονής απέναντι στις συχνές επιδρομές πειρατών στα παράλια της Κρήτης. Τα κτίσματα έχουν τέτοια διάταξη, ώστε οι εξωτερικοί τους τοίχοι να σχηματίζουν τείχος. Πάνω από την κύρια είσοδο υπήρχε η "ζεματίστρα", μια τρύπα από την οποία έριχναν καυτό λάδι ή λιωμένο μολύβι στους εχθρούς. Στην κορυφή διασώζονται πολεμίστρες και επάλξεις, ενώ μέσα στο φρουριακό συγκρότημα υπήρχε αρτοποιείο και αποθήκες τροφίμων. Όμως πέρα από τον θρησκευτικό χαρακτήρα, σημαντικός είναι και ο ιστορικός ρόλος της μονής, καθώς πίσω από τα τείχη της κατέφευγαν οι Κρήτες επαναστάτες, στα δύσκολα χρόνια της ενετικής και τουρκικής υποδούλωσης. Και φυσικά η εξαιρετική της θέση προσφέρει πανοραμική θέα και εποπτεία στην γύρω περιοχή και το πέλαγος.
Η πεζοπορία μας ξεκίνησε από την περιοχή ΄Ιστρον, Καλού Χωριού, μετά από την παραλία ‘Βούλισμα’. Ξεκινήσαμε νωρίς το απόγευμα για να αποφύγουμε την καλοκαιρινή ζέστη και ακολουθήσαμε την συντομότερη διαδρομή (εναλλακτικά η πεζοπορία μπορεί να ξεκινήσει από την πόλη του Αγίου Νικολάου ή από το χωριό του Κρούστα).
Για λίγο περπατήσαμε δίπλα στην εθνική οδό, στη συνέχεια σε επαρχιακό δρόμο και χωματόδρομο και κατόπιν ακολουθήσαμε ευδιάκριτο μονοπάτι. Η πορεία μας στο μεγαλύτερο μέρος της ανηφορική και σε κάποια σημεία με πολύ απότομη κλίση. Κινηθήκαμε σε τοπίο κατάφυτο με πεύκα, κυπαρίσσια, ελιές, αρωματικούς θάμνους και καταπληκτική θέα προς τις υπέροχες παραλίες του Καλού Χωριού.
Μετά από σύντομη πεζοπορία αντικρίσαμε τη μονή σκαρφαλωμένη στην απότομη βουνοπλαγιά, να αγναντεύει αγέρωχη και μόνη το πέλαγος! ΄Οταν φτάσαμε σε απόσταση μισής ώρας από το μοναστήρι ακολουθήσαμε το παλιό ευδιάκριτο μονοπάτι, που με απότομη ανηφορική κλίση οδηγεί στην κορυφή και στη μονή.
Ο καιρός υποφερτά ζεστός, όμως η ευέλικτη ομάδα μας κινήθηκε γρήγορα και φτάσαμε στο μοναστήρι πριν την δύση του ήλιου, την ώρα που τελείωνε ο εσπερινός.
Φέτος όμως κάτι αλλόκοτο πλανιέται πάνω από το παλιό μοναστήρι… Αν
και η ευλάβεια των πιστών παραμένει ίδια και αναλλοίωτη όπως και τα προηγούμενα
χρόνια, η κοινωνική αποστασιοποίηση που επιβάλλει ο φόβος μετάδοσης του κορονοϊού
προκαλεί ένα αίσθημα ανασφάλειας και νέες ‘συνήθειες’: οι περισσότερο φοράνε μάσκες
ακόμη και στο προαύλιο, ενώ στην είσοδο υπάρχει έλεγχος ώστε οι πιστοί να μην
εισέρχονται μαζικά. Ακόμα και η αναχώρηση μας για επιστροφή στην αφετηρία ήταν
διαφορετική φέτος: όλα τα προηγούμενα χρόνια επιβιβαζόμαστε σε αυτοκίνητα που άφοβα
οι παρευρισκόμενοι μας διέθεταν. Φέτος, που ο συγχρωτισμός θεωρείται …κυριολεκτικά θανάσιμο αμάρτημα, επιστρέψαμε αναγκαστικά με αυτοκίνητα συγγενών... 
Και αυτό τον δεκαπενταύγουστο μοιραστήκαμε μια 2ωρη διαδρομή 4,8χλμ με υψομετρική διαφορά 382μ. Απολαύσαμε την μαγευτική θέα προς τον κόλπο του Μιραμπέλλου με την υπέροχη ακτογραμμή και τα νησάκια του, ζήσαμε την κατάνυξη που προκαλεί η ιερότητα του χώρου και ανταλλάξαμε τις συνηθισμένες ευχές 'και του χρόνου'.
ΑΡΧΗΓΟΣ: Κλώντζας Λεωνίδας
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: Γιάννης Πάγκαλος
ΒΙΝΤΕΟ: Γιάννης Πάγκαλος
ΧΑΡΤΗΣ: Λεωνίδας Κλώντζας
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ: Λάμπρου Ελένη
