ΟΡΕΙΒΑΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ

Sunday, 23 February 2025

ΚΑΒΟΥΣΙ – ΑΥΓΟΣ – ΛΗΜΝΙΑ

Την περιοχή γύρω απ’ το Καβούσι, μια από τις πιο όμορφες του νομού μας, επισκέφθηκε ο Ορειβατικός Σύλλογος Αγίου Νικολάου την Κυριακή 23 Φεβρουαρίου 2025 ανταποκρινόμενος σε κάλεσμα του Πολιτιστικού Συλλόγου Καβουσίου και των «kavousiMountain runners», της ομάδας δρομέων Ορεινών Αγώνων Καβουσίου, με σκοπό την ανάδειξη της διάνοιξης νέου μονοπατιού στην περιοχή.

Ομαδική μας στα Λημνιά, στη μοναχική αγροικία εκεί -φαίνεται κι απ' το δορυφόρο, που λέει κι ο Γιάννης-, το πιο ψηλό σημείο της διαδρομής μας σήμερα, στα 728 μ., ήλιος με δόντια και ντύσιμο "κρεμμύδι"!

Έναρξη πεζοπορίας με πολύ κρύο!

Οι προβλέψεις για τη συμμετοχή δυσοίωνες λίγες μέρες πριν λόγω κακού καιρού κι ενόψει εορταστικών καρναβαλικών εκδηλώσεων και πολλοί ρωτάγανε αν θα γίνει τελικά η πεζοπορία, όμως ούτε σκέψη γι’ αναβολή. «Έχουμε συνηθίσει να βρεχόμαστε» λέει ο εμπνευστής της διοργάνωσης, Μιχάλης Βογιατζής, δρομέας ορεινού τρεξίματος κι ο ίδιος. «Θα πάμε κι ας είμαστε πέντε μόνο», λέμε κι εμείς!

Και στο πιο κρύο πρωινό του φετινού χειμώνα με ισχυρές ριπές βόρειου ανέμου –στο κινητό του Γιάννη η ένδειξη λέει 7^οC με αίσθηση κρύου-2^οC!!!- μαζευόμαστε έξω από την αίθουσα του Πολιτιστικού Συλλόγου Καβουσίου 25 νοματαίοι, που το λέει η καρδιά τους! Ξεκινάμε χωρίς πολλά-πολλά, γιατί έχουμε ήδη παγώσει, αφήνοντας τα γραφικά σοκάκια του χωριού προς το γνωστό μας μινωικό καλντερίμι στην ανατολική έξοδο του χωριού, που παίρνει αμέσως τον ανήφορο κι όπως πάντα μας ‘κόβει’. Γρήγορα ωστόσο συντονιζόμαστε, σταματάμε και για φωτογραφίες, καθώς η θέα στο παρακείμενο άγριο φαράγγι του Χαυγά, αλλά και στο χωριό που φαίνεται από ψηλά είναι καθηλωτική.

Οι 7 βαθμοί Κελσίου με αίσθηση κρύου λόγω ισχυρών βοριάδων -2, η πιο κρύα μέρα για φέτος, δε μας πτοεί κι η ομάδα ξεκινά από την ανατολική έξοδο του χωριού, το οποίο σύντομα αποχαιρετά από ψηλά!

Στο καλοφτιαγμένο 'μινωικό' μονοπάτι δίπλα στο απότομο φαράγγι του Χαυγά

Φαράγγι του Χαυγά και πίσω το Καβούσι. ΠΙΟ ΚΑΤΩ: στη μεγάλη σάρα που τέμνει οριζόντια την νότια πλευρά των λαστριανών βουνών

Ανεβαίνοντας στα Λημνιά

Στον χωματόδρομο προς Αύγο η ομάδα παίρνει ανάσα επιτέλους κι αρχίζει να χαζεύει: είμαστε σε μια γούβα ανάμεσα σε τρεις οροσειρές που υψώνονται κάθετα πάνω μας: δεξιά ο Κλήρος κι ο Αφέντης (με λίγα χιόνια) της Θρυπτής, αριστερά τα βουνά της Λάστρου κι ίσια μπροστά μας το Σπαθί του όρους Ορνό. Η κοιλάδα καταπράσινη με πατσουλιές-πατσουλιές παλιά και νέα σπιτάκια εδώ κι εκεί. «Θα τα δούμε όλα στην επιστροφή», λέει ο Μιχάλης. Σωστά, να κάνουμε πρώτα τα δύσκολα!

Έτσι με μια σύντομη στάση στο ολόγραφο εκκλησάκι της Αγίας Ειρήνης (απ’ τα παλιότερα βυζαντινά ξωκλήσια της περιοχής), παίρνουμε μονοπάτι ανηφορικό (πάλι;) που μας οδηγεί ψηλά δίνοντας μας μια όμορφη θέα της κοιλάδας απ’ το βορρά. Όσο ανεβαίνουμε -έχει βγει κι ο ήλιος- αρχίζουμε και βγάζουμε τα πολλά-πολλά, καθώς ήμασταν ντυμένοι σαν κρεμμύδια. Όταν όμως ανεδιάζουμε τη Λάστρο και το βόρειο κρητικό πέλαγος κάτασπρο απ’ τα «πουλιά», στο διάσελο (εκεί που συνδέονται οι οροσειρές Λάστρου και Ορνού) κι αρχίζει το βοριαδάκι να μας σφυροκοπά, έχουμε ήδη επανέλθει στις ..πρωινές εργοστασιακές ρυθμίσεις! Είμαστε εξάλλου στο πιο ψηλό σημείο της διαδρομής το μικρό οροπέδιο Λημνιά (728 μ.) με τη μικρή μοναχική αγροικία –πιθανόν Μιτάτο- κάτω απ’ το θεόρατο κυπαρίσσι, πολύ κοντά στην κορυφή του Σπαθιού (1.170μ). Ήλιος με δόντια δε μας αφήνει να απολαύσουμε και συνεχίζουμε.. Στον χωματόδρομο, όπου μας οδηγεί το μονοπάτι, συναντιόμαστε με ομάδα φίλων δικυκλιστών. Δεν είμαστε οι μόνοι τρελοί της ημέρας! Ευτυχώς!!!

ΠΙΟ ΠΑΝΩ: Στον χωματόδρομο προς την Αύγο μοσχομύριζαν τον δρόμο μας ανθισμένες μυγδαλιές. ΠΑΝΩ: Την εύφορη κοιλάδα της Αύγου ατενίζει ανεβαίνοντας η οικογένεια από τη Σητεία, που παράτησε τα καρναβάλια για ν' ανέβει στο βουνό! Respect!

Εκκλησάκι της Αγίας Ειρήνης, απλός καμαροσκεπής ναός μικρών διαστάσεων, στον οποίο διατηρείται το μεγαλύτερο μέρος του τοιχογραφικού διάκοσμου, του 1411 μ. χ. με βάση κτητορική επιγραφή. Στην εικονογράφηση κυριαρχεί η Δευτέρα Παρουσία με ιδιαίτερα εντυπωσιακή την απεικόνιση του Χριστού ως «Παλαιός των Ημερών μέσα σε κυκλική δόξα με αγγέλους, κάτι που δείχνει δημιουργούς με ιδική θεολογική κατάρτιση. Ο ναός γιορτάζει την 5^η Μαΐου.

Η τοιχογραφία του Χριστού "Παλαιού των ημερών" στην οροφή

Στο διάσελο της Λάστρου, ταυτόχρονα με το άνοιγμα στο βόρειο κρητικό πέλαγος, ο βοριάς σφυροκοπούσε!

Η μοναχική αγροικία με το κυπαρίσσι στα Λημνιά, σχεδόν 300 μέτρα πρίν την κορυφή του Σπαθιού, του όρους Ορνό

Αποχαιρετώντας τα Λημνιά! Φαίνονται πίσω τα λαστριανά βουνά με το ρήγμα (τις στεφανιές)

Διασχίζοντας εγκάρσια την πλαγιά του Σπαθιού με το μονοπάτι που οδηγεί αριστερά στον Μπέμπονα

Κι άλλοι "τρελοί" κυκλοφορούν στο βουνό τις Κυριακές! δεν είμαστε μόνοι!

Η κοιλάδα της Αύγου

Και παίρνουμε τον δρόμο της επιστροφής: Αρχικά από ένα καλοδιατηρημένο καλντερίμι, βασικός ‘οδικός’ άξονας κάποτε από Άγιο Νικόλαο προς Σητεία (λίγο πιο πάνω συναντιόνταν και οι τρεις ταχυδρόμοι: από Σητεία-Λάστρο-Άγιο και αντάλλασσαν τις επιστολές γυρνώντας πάλι πίσω! Πόσα πράγματα μαθαίνεις όταν σε οδηγούν κάτοικοι της περιοχής!) φτάνουμε στον εγκαταλελειμμένο οικισμό της Τραπέζας. Μένουμε άναυδοι απ’ την ομορφιά του χώρου: εντυπωσιακά κτίσματα, θυρώματα, καμάρες, φούρνοι, γούρνες και θηριώδεις αρχαίες ελιές. «Κατοικούνταν ο οικισμός το καλοκαίρι, επειδή εδώ ανέβλυζαν πολλές πηγές από τα βουνά, όταν έλιωναν τα χιόνια, τότε που στο χωριό κάτω το νερό στερεύει», λέει ο Μιχάλης «η μετακίνηση αυτή κατά τους θερινούς μήνες σταμάτησε κάπου στη δεκαετία του 60, όταν δημιουργήθηκε το πρώτο δίκτυο μεταφοράς νερού προς τα κάτω». Έτσι κάπως η ροή του νερού μπορεί να αλλάξει τον ρου της ιστορίας…..

Η κοιλάδα της Αύγου από ανατολικά

Ωραιότατο καλντερίμι, οδικός άξονας σύνδεσης άγιου Νικολάου-Σητείας κάποτε

Ο εγκαταλελειμμένος οικισμός της Τραπέζας. Εδώ διέμεναν οι Καβουσανοί τους θερινούς μήνες, όταν κάτω στο χωριό στέρευε το νερό! Το μέρος εγκαταλείφθηκε μετά τη χρήση σωληνώσεων μεταφοράς ύδατος

Συνεχίζουμε σε όμορφη δασωμένη περιοχή και καθώς είμαστε τώρα πια σχεδόν στον μυχό της κοιλάδας, περνάμε από τις τρεις γειτονιές της Αύγου: την Παναγιά, όπου συναντάμε την ομώνυμη εκκλησία, τις γραφικές Μέλισσες δίπλα σε πηγή με όμορφα στρουμφο-σπιτάκια και τέλος τα Σώπατα με τις στέρνες τους κάτω απ’ τα πλατάνια. Κάπου εκεί ένα ακόμα γραφικό ξωκλήσι, του Αγίου Πνεύματος, μας περιμένει!

Ανεβαίνοντας προς τη συνοικία "Μέλισσες"

Στρουμφοσπιτάκια στη γειτονιά "Μέλισσες".
ΚΑΤΩ: Ναός Γενεσίου της Θεοτόκου, χτισμένος πάνω σε μινωικό οχυρωματικό έργο με κυκλώπεια τοιχοδομία. Μονόχωρος καμαροσκεπής ναός των μέσων του 19^ου αι. Γιορτάζει στις 8 Σεπτεμβρίου. Στη γειτονιά "Παναγία".

Ναός Αγίου Πνεύματος του 1590 κατά επιγραφή με ιδιότυπη κάλυψη.

Εξωτερικά εφάπτεται τάφος με αρκοσόλια ενδεχομένως του κτήτορα του ναού.

Συνεχίζοντας από μονοπάτια και χωματόδρομους περνάμε διαδοχικά: από την είσοδο του περίφημου φαραγγιού του Μέσωνα, τον αρχαιολογικό χώρο του Αζοριά, την Παναγία την Πρωτοσεπτεμβριανή και τέλος την μνημειακή ελιά του Καβουσίου με τις αρχαίες ρίζες της να έχουν καταληφθεί λόγω εποχής από μπουκετάκια κυκλάμινα. Κατόπιν από το γνωστό μονοπάτι Ε4 επιστρέφουμε στην αίθουσα του Πολιτιτιστικού Συλλόγου, όπου μας περιμένει πεντανόστιμη τηγανιά χοιρινό με πιπεριές και μπόλικο κρασί, για να ζεστάνουμε το κοκαλάκι και τις ..συζητήσεις μας!

Ναός Παναγίας Πρωτοσεπτεμβριανής στο Σκαλί (14^ος-16^ος αι) στο κέντρο του ιερού άλσους Καβουσίου, 100 μέτρα ανατολικά της ιερής ελιάς. Γιορτάζει στην αρχή της Ινδίκτου (εκκλησιαστικού έτους). Κοντά της έχουν βρεθεί κεραμικά μινωικών χρόνων.

Στην μνημειακή ελιά Καβουσίου

Κυκλαμινο-βαζάκι στις αρχαίες ρίζες!!!

Επιστροφή στο Καβούσι

Από το μονοπάτι Ε4

Απολογισμός της ημέρας

Τι να πει κανείς; Εξαιρετική μέρα, εξαιρετική πεζοπορία, εξαιρετικοί άνθρωποι! Τοπίο με εναλλαγές άγριων βουνών, πράσινης πεδιάδας, πυκνού δάσους. Γραφικοί οικισμοί, παλιά ξωκλήσια, καλοχτισμένα καλντερίμια με αντοχή στον χρόνο. Αμυγδαλιές ανθισμένες, ντροπαλά κυκλάμινα, χαρακούλια, σπαράγγια κι αβρωνιές για το βραδινό τραπέζι. Πρόβατα, γύπες κι ένα σμήνος κοράκια, που επόπτευε στον ουρανό. Πεζοπορία δυνατή, 14 χιλιόμετρα, 760 υψομετρική διαφορά, συνολικά 6,5 ώρες με τις στάσεις. Άψογη σηματοδότηση, ενημερωτικές πινακίδες σε όλα τα μνημεία, έργο ακούραστων ανθρώπων, που σέβονται κι αγαπούν τον τόπο τους και θέλουν να τον αναδείξουν.

Εξαιρετική σηματοδότηση κι ενημερωτικές πινακίδες σε όλη τη διαδρομή

Όμορφη φύση

Ευχαριστούμε από καρδιάς τον αρχηγό κι εμπνευστή της πεζοπορίας, Μιχάλη Βογιατζή, καθώς και τον Γιάννη Μομίτσα, αρωγό του στην ομάδα, τον Μιχάλη Δερμιτζάκη και τον Γιώργο Σπηλιαρώτη, Πρόεδρο κι Αντιπρόεδρο του Πολιτιστικού Συλλόγου Καβουσίου, που επιμελήθηκαν τα εδέσματα στο τέλος. Μεγάλη μας τιμή που επιλεγήκαμε γι’ αυτήν τη δράση και σίγουρα δεν θα είναι η τελευταία συνεργασία μας αυτή με τα παιδιά απ’ το Καβούσι!