ΟΡΕΙΒΑΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ: Στο Καθαρό Κριτσάς (Αβδελιάκο, λόφος Ωριάς, Λάκκος τσ' Ώχρας, Θεριόπρινος)

Sunday, 22 June 2025

Στο Καθαρό Κριτσάς (Αβδελιάκο, λόφος Ωριάς, Λάκκος τσ' Ώχρας, Θεριόπρινος)

Μια Κυριακή γεμάτη φύση, ιστορία και εκπλήξεις ήταν αυτή του Ορειβατικού Αγίου Νικολάου στις 22 Ιουνίου 2025. Μια πανέμορφη πεζοπορική διαδρομή στο Οροπέδιο Καθαρού, με δυνατές εικόνες, ιστορικές στιγμές και ζεστή παρέα. Η φύση, όπως πάντα, μας εντυπωσίασε — και πάλι μας υπενθύμισε ότι ο τόπος μας κρύβει πάντα κάτι νέο να μας δείξει.

Ομαδική μας με θέα το Καθαρό από τον λόφο του Αγίου Δημητρίου

Η Διαδρομή

Ξεκινήσαμε από το Αβδελιακό, τον οικισμό του οροπεδίου, και μέσα από έναν σύντομο χωματόδρομο, φτάσαμε στον Σγουρό Πρίνο. Στη συνέχεια, επισκεφτήκαμε το παλιό εκκλησάκι του Αγίου Δημητρίου, με την χαρακτηριστική οβίδα στη θέση της καμπάνας — ένα σιωπηλό απομεινάρι της ιστορίας. Ανηφορίσαμε μέσα από τον παλιό οικισμό Μαύρες, ακολουθώντας μονοπάτι που οδηγεί προς τον Λάζαρο. Στο διάσελο στρίψαμε δεξιά και ανεβήκαμε στον λόφο της Ωριάς, απολαμβάνοντας μια εκπληκτική θέα: το Οροπέδιο Καθαρού απλωνόταν μπροστά μας, ενώ το Λασίθι φαινόταν να βρίσκεται μια ανάσα μακριά.

Αβδελιακός, ο οικισμός του οροπεδίου με τις γραφικές ταβέρνες του και το εκκλησάκι του Αγίου Ιωάννη

Ξεκινώντας από χωματόδρομο περνάμε από το εκκλησάκι του Αγίου Ιωάννη στις Μαύρες

Κι από τον Σγουρό Πρίνο με το παλιό τυροκομείο, που μας έχει παραχωρηθεί από την κοινότητα Κριτσάς

Το εκκλησάκι του Αγίου Δημητρίου στον λόφο, που προσφέρει ωραία θέα στο οροπέδιο. Κάτω το εικόνισμα του Αγίου και μια όμορφη λεπτομέρεια του παραθυριού της κόγχης.

Συνεχίζοντας ανηφορικά

Στο κολονάκι του λόφου της Ωριάς, τον οποίο σήμερα περιτριγυρίσαμε

Θέα του Καθαρού από τον λόφο της Ωριάς (Το Οροπέδιο του Καθαρού βρίσκεται στα Λασιθιώτικα Όρη, 26 χλμ νότια του Αγίου Νικολάου και 16 χλμ δυτικά της Κριτσάς, σε υψόμετρο 1150 μέτρων και στη σκιά της επιβλητικής κορφής Λάζαρος (2085μ))

Εντυπωσιακή αγροικία στο διάσελο

Ο "Λάκκος τσ' 'Ωχρας" απ' το διάσελο (φωτογραφία από τη διερευνητική)

Ο Λάζαρος απ' το διάσελο (φωτογραφία από τη διερευνητική)

Όμορφο κλικ απ' τον φακό του αρχηγού!

Νερά, μονοπάτια και ο θρυλικός Πρίνος

Από εκεί κατηφορίσαμε στη θέση Τρύπα, όπου αναβλύζει η ομώνυμη πηγή. Συνεχίσαμε μέσα από ένα μικρό φαράγγι, για να επισκεφθούμε —ως σύλλογος για πρώτη φορά— τον εντυπωσιακό Πρίνο του Εγγλέζου. Ένα αληθινό θαύμα της φύσης: τεράστιος, σκιερός και ιστορικός. Ο φίλος μας, Χριστόφορος, μάς αποκάλυψε ότι πρόκειται για τον μεγαλύτερο πρίνο —τουλάχιστον— της Ελλάδας. Η Γεωργία, με τόλμη και περιέργεια, μπήκε στο εσωτερικό του δέντρου και χάρη σε αυτήν έχουμε σπάνιες εικόνες από μέσα!

Το μικρό οροπέδιο "Λάκκος τσ' Ώχρας". "Ο Λάκκος η το Λακκί σαν όνομα στην Κρήτη σημαίνει τη μικρή πόγλη, το μικρό πλάτωμα που είναι εύφορο και πλούσιο σε χώμα ανάμεσα σε ορεινές εκτάσεις. Η ευρύτερη περιοχή του Καθαρού και όχι μόνο έχει πολλές παρόμοιες ονομασίες. Καθάριος Λάκκος, Καλός Λάκκος, Ανεμόλακκος, Λάκκος της Ώχρας κ.τ.λ", τάδε έφη Χριστόφορος, που τα ξέρει όλα!

Στον πρίνο του Εγγλέζου ή Θερίοπρινο (σύγκριση με ανθρώπους, φωτο διερευνητικής)

Ομαδική στον πρίνο του Εγγλέζου

ΠΑΝΩ: Η Γεωργία πασίχαρη που τα κατάφερε να μπει στην κουφάλα κι από κάτω η άκαρπη προσπάθεια της Μετζό να μπει στη διερευνητική, που όμως μας δίνει μια εικόνα του θηριώδους δέντρου!Ο Χριστόφορος Χειλαδάκης στον πρίνο του Εγγλέζου (κάτω βίντεο, όπου μας δίνει πληροφορίες για τον θηριώδη αυτόν πρίνο, που ίσως είναι ο μεγαλύτερος της Ελλάδας)

Λιμνοδεξαμενές και επιστροφή

Καθ’ όλη τη διαδρομή, εντυπωσιαστήκαμε από τις πολλές λιμνοδεξαμενές, οι οποίες όχι μόνο ομορφαίνουν το τοπίο, αλλά εξυπηρετούν και πρακτικές ανάγκες: ποτίζουν ζώα, περιβόλια και μικρούς κήπους. Στη συνέχεια επιστρέψαμε περνώντας από μονοπάτια και δρόμους λιγότερο γνωστούς, και είχαμε την τύχη να μας υποδεχθούν φιλόξενοι ντόπιοι με μια ρακί — γιατί σε τέτοια μέρη, οι παραδόσεις και η ζεστασιά των ανθρώπων είναι πάντα παρούσες.

Πηγή "Τρύπα"

Μία από τις πολλές τεχνητές λιμνοδεξαμενές της περιοχής για τη συλλογή νερού. Όπως λέει ο Χριστόφορος: "σχετικά με τις λιμνούλες που έχει το οροπέδιο του Καθαρού οι οποίες είναι πολλές είναι όλες τεχνητές και σκαμμένες από τον άνθρωπο. Εκεί μέσα συγκεντρώνεται το νερό το οποίο μετά χρησιμοποιείται για πότισμα. Το έδαφος του Καθαρού αποτελείται από μη υδατοπερατά εδάφη εξού και είναι ιδανικό για τέτοιες κολύμπες όπως τις αποκαλούν οι ντόπιοι"

Και το παπάκι μας στη λιμνοδεξαμενή (η χαρά του!)

Συμπεράσματα - Ευχαριστίες

Περπατήσαμε συνολικά γύρω στα 14 χλμ με περίπου 420 μ. υψομετρική διαφορά. Ευχαριστούμε τον αρχηγό μας, Γιάννη Πάγκαλο και τους 16 συνοδοιπόρους του, καθώς και τον Γιώργο Ανδρουλάκη, δεινό γνώστη της περιοχής, στα πατήματα του οποίου κινηθήκαμε, όπως και τον Χριστόφορο Χειλαδάκη για την παρέα του και τις πληροφορίες που μας δίνει κάθε φορά!

Η αποτίμηση της εξόρμησης είναι ξεκάθαρη: Όσο καλά κι αν γνωρίζουμε τον τόπο μας, πάντα υπάρχει κάτι νέο να μας εκπλήξει. Η φύση, η ιστορία και η παρέα ήταν, για άλλη μια φορά, ο καλύτερος συνδυασμός. Μέχρι την επόμενη εξόρμηση... να είμαστε καλά να ανακαλύπτουμε!